B3 vitaminine niasin, nikotinik asit veya nikotinamid isimleri de verilir. Niasin, sıcaklığa ve ışığa karşı dayanıklı, suda eriyen bir vitamindir.
Peki, B3 vitamini vücutta ne işe yarar?
l Karbonhidrat, yağ ve proteinlerin yakılması aşamasında enerji üretiminde görev alır.
l Kolesterol düşürücü etkisi vardır. Total kolesterol ile birlikte LDL-Kolesterol ve Trigliseridleri de düşürür. HDL-Kolesterolü (iyi huylu kolesterol) artırıcı etkisi vardır.
l Kalp damar hastalıkları ve tansiyon yüksekliğine karşı koruyucu etkisi vardır.
l Depresyonda, şizofrenide, migren ve ödem gibi rahatsızlıklarda da tedavi aracı olarak kullanılır.
Kaliteli protein ihtiva eden besinler, niasin açısından da zengin sayılırlar. En iyi kaynakları tavuk, hindi, kırmızı et, yumurta, peynir, balık, kuru baklagiller ve bira mayasıdır. Dolayısıyla mayalanmış besinler de niasinden zengindir.
Yiyeceklerin kaynatma sularının dökülmesi niasinden kayıplara sebep olur. Günlük ortalama niasin gereksinimi kadınlarda 14, erkeklerde 16 mg'dır. Günlük niasin ihtiyacınızı, 3 köfte kadar yani 90 gram tavuk veya balık eti yiyerek karşılayabilirsiniz.
Niasin yetersizliğinde Pellegra hastalığı görülür. Bu hastalık deride döküntüler, sinir ve sindirim sisteminde bozukluklar ile seyreder. Ayrıca baş ağrısı, depresyon ve unutkanlık ortaya çıkabilir.
Alkoliklerde, Hartnup hastalığında, karsinoid tümörlü bireylerde niasin yetersizliği görülebilir. Niasin günlük olarak çok yüksek dozlarda alındığında kaşıntı, bağırsak bozukluğu, bulantı kusma, sarılık, karaciğer ve şeker hastalığına sebep olur.
STRESİ AZALTMAK İÇİN B5 VİTAMİNİ
Pantotenik asit olarak da adlandırılan B5 vitamini, hem hayvansal hem de bitkisel kaynaklarda bulunabilen, vücutta depolanmayan ve suda eriyen bir vitamindir.
Vücudumuzdaki görevlerini şöyle sıralayabiliriz:
l Pantotenik asit besinlerden enerji oluşmasında rol aldığı gibi, yaşamsal öneme sahip bazı metabolik olaylarda görev yapar.
l Beyinde asetilkolin gibi sinir iletimini sağlayan maddelerin üretimine katılır.
l Çeşitli böbrek üstü bezi hormonları, steroidler ve kortizonun oluşumunda hayati rol oynadığı için anti stres vitamini olarak da tanımlanır.
l Stres giderici bir vitamin olarak, depresyon ve anksiyete tedavisinde faydalıdır.
l Mide, bağırsak sisteminin normal çalışmasına yardımcı olur.
l Kolesterol, D vitamini, kırmızı kan hücreleri ve antikorların üretimi için gereklidir.
l Cilt yaralarının iyileşmesini hızlandırır.
B5 vitamini açısından zengin besinler dana eti, karaciğer, balık, tavuk, yumurta, peynir, fasulye, tüm tahıllar, hububatlar, karnabahar, bezelye, avokado, patates, mısır ve kuru yemişlerdir. Bağırsaklardaki bazı bakteriler B5 vitamini yapar ve bu vitamin bağırsaklarda emilerek faydalı olur.
Günlük ihtiyacımız 5 mg'dır.
B5 vitamini eksikliği nadiren görülür. Nedeni her tür besinde bulunmasıdır. Ancak; bağırsaklarda gıda emiliminin bozulduğu durumlarda oluşabilir.
DNA YAPIMI İÇİN B9
Folik asit vitaminine folat veya B9 vitamini adı da verilir. Folat vitamini doğal olarak besinlerde bulunurken folik asit bu vitaminin sentetik bir şeklidir ve ilaç olarak üretilir. Vücudun pek çok fonksiyonunda önemli rol oynar:
l Kan yapımı, yeni hücre oluşması ve yaşaması.
l DNA ve RNA yapımı için gereklidir. Bu nedenle özellikle gebelik ve çocukluk döneminde bu vitamine olan ihtiyaç artar.
l Kandaki homosistein denen damar sertliği yapıcı maddeyi azalttığı gibi kalp krizi, felç ve bunama riskini azaltır.
Bu vitaminin en iyi kaynakları koyu yeşil yapraklı sebzeler, karaciğer, kuru baklagiller, portakal suyu, avokado, brokoli ve tam buğday tanesidir. Günlük ihtiyacımız 400 mikrogram kadardır. Günde 1 kase mercimek ve 1 bardak portakal suyu tüketerek günlük ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz.
Aşağıdaki durumlarda folik asit vitamini takviyesi gerekebilir:
l Folatın vücutta kullanımını engelleyen epilepsi, diyabet, crohn gibi bazı hastalıklarda
l Alkol alanlarda
l Gebelik ve emzirme döneminde
l Bağırsaklarda besin emiliminin bozuk olduğu durumlarda
l Diyaliz yapılan böbrek hastalıklarında
l Karaciğer hastalığı olanlarda.
www.simgecitak.com