IMF 2015 yılı için dünyanın GSYİH sayısının yüzde 3.8 reel büyüme sergileyeceği şeklinde oldukça iyimser bir tahmin üretmişti. Bu gerçekleşebilir Bu soru soruluyor, çünkü ABD dışındaki ekonomiler pek ümit vermiyor. Avrupa reel büyümesi acıklı bir görüntü sergiliyor. Japonya yeniden resesyona düştü. Çin reel büyümesi 2014 yılı üçüncü çeyreğinde son beş yılın en düşük büyüme oranına geriledi. Peki IMF’in düşündüğü yüzde 3.8 global büyüme nereden gelecek?
Global büyüme 1980-2013 arasında yüzde 3.4 ortalama sergilemişti. Ama 2003-2007 arasında ise ortalama yılda yüzde 5 büyüme görülmüştü. Şimdi yüzde 3.4 benzeri bir büyüme mi gerçekleşecek, yoksa 2015 yılında yüzde 5 civarı bir büyümeye doğru mu gidilecek? Wells Fargo bu konuya cevap verebilmek için bir çalışma yapmış ve aşağıda bu çalışmanın özeti var!
2015 için ABD yüzde 3.1 büyür
Dünyanın en büyük ekonomisi ABD tahminlerden biraz daha yavaş büyümekte. IMF 2015 yılında ABD için yüzde 3.1 reel büyüme tahmini vermişti. ABD şu anda satın alma gücü paritesi temelli döviz kurları ile global GSYİH sayısının yüzde 16 kadarını oluşturuyor. Bu nedenle 2015 yılında ABD’nin global büyümeye katkısı olsa olsa yüzde 0.5 kadar olacak.
Dünyanın şu andaki ikinci büyük ekonomisi Çin daha önceki çift haneli büyüme oranlarından uzak ve şu anda yüzde 7.3 büyüme yaşamakta ve çift haneye daha uzun zaman dönemez. IMF Çin için 2015 yılında yüzde 7.4 büyüme gerçekleşir demekte. Bu gerçekleşirse Çin global büyümeye yüzde 1.2 katkı bile yapabilir.
Eğer Euro Bölgesi 2015 yılında yüzde 1 büyüse bile global büyümeye katkısı olsa olsa yüzde 0.1 olabilir!
Japonya ise 2015 yılında küçük de olsa pozitif büyüme yaşayacak diye düşünülse de, bugünlerde resesyona düşmüş olan Japonya’nın global ekonominin sadece yüzde 4 kadarını oluşturduğu düşünülürse, global büyüme katkısı çok minimal olur diye düşünmek doğru. Katkısı ancak Avrupa kadar olur!
Bu durumda geriye gelişen ekonomiler kalmakta. Tabii Çin hariç, çünkü onu konuştuk. Çin hariç gelişen ülkeler global ekonominin yüzde 40 kadarı. IMF bu grubun yüzde 5 civarında büyüyeceğini düşünüyor. Ama gelişen ülkelerin ihracat için çok büyük çapta gelişmiş ekonomilere bağlı olduğu da düşünülürse, yüzde 5 büyümeleri pek kolay değil. Ama gene de yüzde 5 oranı kabul edilse de global ekonomiye katkıları yılda ancak yüzde 2 civarında olabilir.
Büyümede kötü senaryo
Bu söylediğimiz sayıları toplarsak kabaca IMF tahmini olan yüzde 3.8 değerine yakın gelmiş oluyoruz. Ancak kötü bir durum da ortaya çıkmış bulunuyor. 2015 yılında global büyüme 2003-2007 arasındaki yüzde 5’lik ortalama reel büyümeye yedi yıl sonra bile geri dönemeyecek. Düşünülen ve hesaplanan reel büyüme oranları daha çok 1980-2013 arasındaki ortalama yüzde 3.4 reel büyüme temposuna benziyor.
Peki örneğin 2 yıl içinde, yani krizden sonraki dokuzuncu yılda, 2003-2007 arasındaki yüzde 5 ortalama reel büyüme performasına gelinebilir mi? Tabii ama bazı riskler de var deniyor. Örneğin Rusya-Ukrayna kavgası, Ortadoğu’da savaş, Çin’in tahminlerin üstünde yavaşlaması gibi riskler bunlar!