Boğaz veya solunum yollarını temizlemeye yönelik bir tepki olan öksürük, vücudun savunma mekanizmasının önemli bir parçasıdır. Altında mutlaka bir hastalık olması gerekmemekle birlikte, akut veya kronik olarak iki şekilde tanımlanır. Akut öksürük; daha çok sinüzit, farenjit, nezle gibi enfeksiyonlarda veya hava yollarına herhangi bir yabancı cisim kaçması durumunda ani ve hızlı bir şekilde gerçekleşmektedir. Genellikle 3-6 haftayı geçen sürelerde devam eden öksürüklere ise kronik öksürük denilmektedir. Kronik öksürük, bazı romatizmal hastalıkların akciğer tutulumunda, akciğerin fibrozis denilen büzüşme durumunda, tansiyon ilaçları gibi bazı ilaçların kullanımı sonrasında ya da alerjik rinit ile üst solunum yolunu ilgilendiren hastalıklarda geniz akıntısına bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Özellikle sigara içen ve tütün ürünü tüketen kişilerde görülen kronik bronşit sebebiyle de zaman zaman tekrarlayan öksürükler görülebilmektedir.
AKCİĞERLERDEN DUYULAN ÇITIRTI SESLERİ
Romatolojik hastalıkların akciğerlerde yol açtığı tutulum yüksek çözünürlüklü bilgisayarlı tomografi (BT) ve solunum testi ile belirlenebilmektedir. Bununla birlikte fiziksel muayene bulguları büyük önem taşımaktadır. Fiziksel muayenede akciğerlerde “Ral” adı verilen çıtırtı şeklinde duyulan sesler, özellikle romatolojik hastalıklarda akciğer tutulumu olduğunda görülen bulgular arasında yer almaktadır.
CİĞERDE SU TOPLANIR
Romatoid artrit hastalığında ise akciğerlerde nodüller ya da fibrozis denilen büzüşmeler ortaya çıkabilmektedir. Bu büzüşmeler nedeniyle hastada balgamsız kuru öksürük görülmekte ve genellikle giderek artış göstermektedir. Öksürükle birlikte nefes darlığı, akciğerde su toplanması ve göğüs ağrısı da olabilmektedir. Sistemik lupus eritematozis (SLE) hastalarında da aynı şekilde öksürük, su toplanması ve nefes darlığı ortaya çıkabilmektedir.
NEFES DARLIĞINA DİKKAT
Bazı hastalıklarda öksürük bir uyarandır. Romatizmal rahatsızlıkların bazılarında akciğerlerin de tutulmasına bağlı olarak bazen ilk belirti olarak kuru, inatçı ve giderek artan öksürük olabilmektedir. Kuru öksürük için astım, KOAH, reflü ve ilaç kullanımı gibi nedenler saptanamıyorsa romatolojik hastalıklar da ihtimaller arasında düşünülmelidir. Çünkü romatolojik hastalıkların bir kısmı bazı durumlarda eklem tutulumu dahi olmadan öksürük ve nefes darlığı ile kendisini gösterebilmektedir.