İlk 1991'de gittim, Van'ın Akdamar adasına. Akdamar Kilisesi'nin virane olduğu dönem, rahmetli Vehbi Koç ve TOBB üyesi kalabalık işadamı heyetiyle eşsiz güzelliğin haline üzülüyor ama daha çok Erciş'e yolculuğumuzun tedirginliğini yaşıyorduk. Yetkililer 'Hava kararmadan varmamız gerekiyor' diyordu, yolda da PKK'nın engel koyduğu kayaları güç bela aşmıştık.
Geçen 20 yılda sık gittim Van'a ama bu sefer farklı. Üçüncüsü düzenlenen Akdamar Kilisesi'ndeki ayini izleyeceğim.
Adaya gitmek için bindiğimiz motorda Kürtçe türküler yükseliyor. Yöre insanı da merak etmiş, izlemeye gidiyor, Ermenilerin 'kutlamasını.'
Zaten adada Ermeni turistlerden çok yöre insanı var. Van afet koordinasyon ve turizmden sorumlu Vali Yardımcısı Atay Uslu, 'Akdamar'ın ayine açıldığı ilk yıl 7 bin, geçen yıl 4 bin kişi geldi, bu yıl 2 bin 500 kişi' diyor ama gördüğümüz 1000 turist bile yok.
Ne oldu da, ilgi azaldı?
Kilisenin ayin kısmının küçüklüğünü de gerekçe gösteren var, otellerin, tur operatörlerinin hizmet eksikliğini de. Siyasi yönü de var elbette. Artan PKK terörü, bir de Macaristan'da Ermeni askerini öldüren Azeri'nin 'cezasını çekecek' güvencesi verilmesine rağmen ülkesinde kahraman gibi karşılanması ve buna Türkiye'nin gösterdiği tavır.
Almanya, Fransa, ABD, Kanada, İran, Lübnan, İsrail ve Ermenistan'dan ayine gelenler bahçede türkülerle coşuyor, 10. yüzyılda inşa edilmiş ve dünyada eşi benzeri olmayan kilisenin dış cephesindeki süslemelerin, rölyeflerin fotoğrafını çekiyor.
Yöre insanı da sazıyla, sesiyle kendi türkülerini icra ediyor.
Bu arada günün anısına, ABD'den gelen Doğu Diyaskosluğu ruhani lideri Başpiskopos Khajak Barsamian ile fotoğraf çektirmek istiyorum. Muhteşem Türkçesi olan Başpiskopos'un Malatya Arapgirli olduğunu öğreniyorum.
Bölge 1990'lara dönmüş
Rehberimiz Fatma Sökmen, 'Sadece Van değil, Doğu ve Güneydoğu'da da tur rehberliği yapıyorum. Ayda 2-3 kez tura çıkardım. Eylül başına kadar daha bir kez tur yaptım. Bu yıl toplam 2-3 kez ancak olacak' diyor.
'Bıçak gibi kesildi' cümlesini de ekliyor. Bir de 'Ramazan Bayramı'nda çok iptal oldu' diyor.
Ramazan ayında artan PKK terörü, yol kesmeler rehberimizi de tedirgin etmiş, 'Karayolunda tedirgin oluyorum, mesela Bingöl Solhan bölgesi turda olmazsa olmazımızdır ama tedirgin oluyorum, giderken.'
Maalesef ki 1990'lara geri dönmüş bölge.
Van'ın ilk 5 yıldızlı oteli Elite World'ün patronlarından Emel Elik anlatıyor:
'1 Eylül'de misafir almaya başladık. Geçen yıl ayin sırasında otellerin doluluk oranı yüzde 95'ti, bu yıl ancak yüzde 45. Turizmde, terör çok büyük etken. Geçen haftaki şehit haberleriyle ekim ayındaki dört grubumuz iptal oldu. Biri ABD'den, biri iç pazardan, ikisi de Almanya'dan gelecekti.'
ÖİB özelleştirmede gaza basıyor
BÜTÇE hedeflerinin sapmasının ardından hükümetin gelir artırıcı tedbirler kapsamında, özelleştirmelere hız vermesi beklenirken; ÖİB, Halkbank'taki kamu hisselerinin özelleştirilmesinde Citi ve FinansInvest'i danışman olarak atadı; Türk Telekom'da da danışman seçeceğini açıkladı. ÖİB'nin Halkbank'ta yüzde 75.03 hissesi bulunurken, Türk Telekom'da Hazine Müsteşarlığı'nın yüzde 31.68 hissesi bulunuyor.