Pazartesi günü yıllık enflasyon düştü, ama daha da önemlisi Türkiye'nin reytingi de 1994 yılında Çiller döneminde düştüğü yerden yükselerek, tam 18 yıl sonra, Fitch tarafından yeniden yatırım yapılabilir seviyesine getirildi. Bu çok geçikmiş bir gelişme idi ve bekleniyordu. Bu gelişme enflasyondan daha önemli ve yarın reyting değişmesini detaylı şekilde tartışacağız. Bugün enflasyonu özetliyoruz.
AYARLAMALARIN ETKİSİ
Ekim ayında tüketici fiyatları ortalama yüzde 2 civarında artmış. Bu oran beklentilerden daha düşük bir artış. Geçen yılın ekim ayında tüketici fiyatları aylık bazda yüzde 3.3 oranında artmış, tütün ve alkollü mamül fiyatlarında yapılan ayarlamalar bu artışa ciddi katkıda bulunmuştu. Bu yıl ise bu ayarlamalar yıl sonuna (ya da önümüzdeki yıl başına) ertelenmiş görünüyor. Dolayısıyla da enflasyonda ciddi bir düşüş gerçekleşti. Yıl sonu enflasyonu eylül sonunda yüzde 9,2 seviyesinde idi. Ekim sonu itibarıyla yüzde 7.8'e gerilemiş durumda. Bu oran aynı zamanda geçen yılın ekim ayından bu yana kaydedilen en düşük yıllık enflasyon oranı. Geçen yılın ekim ayından itibaren yükselmeye başlayan yıllık enflasyon son on iki ayda yüzde 8'in altına inmemişti.
Aşağıdaki tablo ana harcama grupları itibarıyla yıllık enflasyona katkıları özetliyor. Bu katkı rakamlarını, harcama grubunun endeksteki ağırlığı ile yüzde artış oranlarını çarparak hesaplıyoruz.
Tabloda dikkat çeken iki önemli gelişme var. Birincisi, alkol ve tütün mamülleri grubunda fiyat ayarlamalarının yapılmamış olması yıllık enflasyonu yaklaşık 0.8 puan geriye çekmiş durumda. Bu grubun yıllık enflasyona katkısı her yıl 1 puan civarında olurken, Ekim ayı itibarıyla bu katkı 0.2 puanda kalmış.
SONUÇ: SÜRPRİZ YOK
Diğer yandan, enflasyon endeksinde en yüksek paya sahip olan gıda ve alkolsüz içecekler grubunda da fiyat artışları geçen yılın ekim ayına göre daha düşük seviyede kalmış. Geçen yılın ekim ayında yüzde 4 civarında artan gıda fiyatları bu yılın aynı ayında yüzde 1.7 oranında artmış. Bu da yıllık enflasyonu yaklaşık 0.6 puan aşağıya çekmiş. Bir yanda da az da olsa ulaştırma ve petrol fiyatlarından gelen kısmi yükseliş var. Bu artışlar da yıllık enflasyonu 0.3 puan civarında yukarıya çekmiş. Unutmayalım enflasyonda yıl sonu tahmini zaten yüzde 7.4 seviyesine çekildiğinden dünkü enflasyon verileri sürpriz değildi.