Hareketli 12 aylık verilere göre yıllık ithalat 222 milyar dolara yükseldi. Görünen o ki Merkez Bankası'nın önlemleri ve kurdaki TL aleyhine dalgalanmalar dış ticarete dolayısıyla cari açığa
Haziran ayına ilişkin açıklanan dış ticaret verilerine göre ihracat yüzde 19 oranında artarken ithalattaki artış yüzde 42 oranında oldu. Aylık 11.4 milyar dolarlık ihracata karşılık, haziran ayında ithalat 21.5 milyar dolar oldu. Arada 10 milyar dolarlık dış ticaret açığı söz konusu. Bu rakamın aylık bazda dış ticaret açığında bir rekor olduğunu belirtmemiz gerek. Dış ticaret açığındaki artışın haziran ayında da devam etmesi sanayi sektöründe ve diğer verilerde görülen tempo yavaşlamasının henüz dış ticaret verilerinde görülmediğine işaret ediyor. Yılın ilk altı ayında toplam dış ticaret açığı 54 milyar dolara yükseldi. Geçen yılın aynı döneminde bu rakam 29 milyar dolardı. Yani dış açıkta neredeyse iki katına yakın bir artış gerçekleşmiş. TÜİK dış ticaret verilerinde de mevsimselliğe göre düzeltilmiş verileri yayınlıyor. Ancak kur verilerinin günlük dalgalanması ve uluslararası faktörler de göz önüne alındığında sadece mevsimselliğe göre düzeltilmiş verilere bakarak çok sağlıklı analiz yapmak mümkün değil. Bu noktaları belirttikten sonra, yine de bazı ipuçları elde etmek için mevsimselliğe göre düzeltilmiş verilere de bakmakta fayda var. Yandaki grafikte mevsimsel düzeltilmiş verilerin son sekiz yıldaki seyri yer alıyor.
MAKAS GİTTİKÇE AÇILIYOR
İLK bakışta, ithalat ve ihracat arasında açılan makas grafikte belirgin bir şekilde görülebiliyor. İhracat ve ithalatın artışında söz konusu olan trend farkı son derece belirgin. Dış ticaret açığındaki hızlı yükseliş de bu farktan kaynaklanıyor. Verilerin son birkaç aylık kısmına bakılırsa mevsimsel düzeltilmiş ithalatın küçük bir miktar azaldığını, dış ticaret açığında da kısmen yatay bir seyir izlendiğini söyleyebiliriz.
İthalatı yatırım malları sırtlıyor
HAREKETLİ on iki aylık toplam verilerde de yıllık ihracat 125 milyar dolara, yıllık ithalat da 222 milyar dolara yükseldi. İhracatta yıl sonu hedefinin 127 milyar dolar olduğu göz önüne alınırsa günün şartlarına göre son derece olumlu bir performanstan söz edebiliriz. Ancak ithalatta da 2011 için öngörülen 200 milyar dolarlık tahminin oldukça üstüne çıkıldığı ortada. İthalatın detayında yatırım malı ithalatının haziran ayında yüzde 62 oranında, yılın ilk yarısında da ortalama yüzde 58 oranında artması yatırım trendinin oldukça kuvvetli olduğuna işaret ediyor. Diğer kalemlerde ortalama ihracat artışı yüzde 40 civarında. Yatırımlarda artışın yüksek olduğu bir ortamda cari açıkta hemen ve çok düzelme beklemek fazla iyimserlik olur.
Bir süre daha beklemek gerekiyor
HEM uluslararası belirsizlikler, hem de kurlardaki dalgalanmalar nedeniyle kesin bir yargıda bulunmak mümkün değil. Merkez Bankası'nın aldığı tedbirlerin dış ticaret verilerine ve dolayısıyla cari açığa yansıması için bir süre daha beklemek zorundayız. Sanayi ve ekonominin genelinde son dönemde ipuçlarını gördüğümüz tempo yavaşlamasının dış ticaret verilerine henüz yansımadığı ortada. Son dönemde döviz kurlarında görülen hareketliliğin ve TL'deki değer kaybının da yılın ikinci yarısında dış ticaret verileri üzerindeki etkili olmasını bekliyoruz.