Ülke içindeki siyasi karmaşayı ve Doğudaki olayları bir kenara koyarsak ve dışarıya bakarsak, üç risk unsuru karşısındayız. Suriye'de sertleşme, Avrupa'da çözümsüzlük, ABD'deki 'mali uçurum'.
Şu anda Batıda sanki AB sorunları hafifledi gibi bir yaklaşım var, ama bu doğru değil. Diğer taraftan da ABD içindeki mali uçurum kötü olarak konuşuluyor, ve çok abartılıyor. Biz bugün mali uçurum konusunu biraz deşeceğiz.
ABD gündeminde moralleri bozan şey, vergi artışı ve harcama kısılması pazarlığı. Eğer uzlaşma olmazsa 2013 başında ABD'de GSYİH oranı olarak yüzde 5 civarında veya 700 milyar dolarlık bir mali daralma olabilir. Keynes öğretisine göre de bu ciddi reel daralma yeni bir resesyon üretmeye yetecek kadar bir sayı. Bu felaketin olmaması için de ABD kamu borcu limitinin düşürülmesi gerekli. Bu da aslında kısa vadede sorun değil, ama uzun vadede sorun!
Ülkenin uzun vadeli yapısal bütçe açıkları GSYİH oranı olarak yüzde 7 civarında. The Economist'in incelemesine göre gelişmiş sanayi ülkeleri arasında bir tek Japonya'nın yapısal bütçe açığı ABD'den büyük. The Economist ABD'deki faizlerin düşüklüğü nedeni ile ABD'nin acilen harcama kısıntısı yapması gerekmediğini düşünüyor.
GEORGE ORWELL YAZDI!
2013 içinde bir ara GSİH oranı olarak yüzde 1.5 kadar mali kemer sıkma yapılması durumu idare etmek için yeterli olarak düşünülmekte. Bu idare edilebilir bir büyüklük diye görülüyor. Diğer taraftan da, örneğin, sadece orta sınıfın vergi indirimlerine devam edildiği zaman da (Obama tarafının istediği yönde ) GSYİH oranı olarak yüzde 3 kadar yani oldukça büyük bir kemer sıkma gereği ortaya çıkacak. Bu da büyük bir daralma gerektirecek bir düzey. Yani uzlaşma gerçekleştiği zaman , ki yapılacağı düşüncesi hakim, dikkatli hesap yapmak gerekiyor. Tabii esas sorun ABD'de yaşlılara yardım harcamaları! Öyle gözüküyor ki ABD'de bu harcamalar bütün zengin ülkelerdekinden daha hızlı artacak.
Bunun bir nedeni Avrupa'nın büyük ekonomilerinin sosyal güvenlik reformlarını krizden önce yapmış olmaları.
Bir diğer nedeni de ABD'deki beslenmenin getirdiği obezite türü sağlık ve beslenme sorunları. ABD vatandaşlarının üçte ikisi obez ve bu nedenle sağlık sorunları ve sağlık maliyeti büyüyor.
Bu tabii tahmin edilebilecek bir şeydi zaten . Hatta 1937 yılında George Orwell 'İnsanların diyetlerinde değişiklik, hanedan veya din değişikliğinden daha önemli sonuçlar getirir!' demiş. Yüzyıllar boyu insanlar yiyecek bulamayacak üzüntüsü ile yaşanmışken, şimdi sorun aşırı tıkınmak galiba!