2011'in Eylül ayında yüzde 76,2 olan kapasite kullanım oranı bu yıl yüzde 74'e geriledi. Eylül ayı kapasite kullanımı verileri, imalat sanayiinde zayıf görünümün devam ettiğini ve yılın ilk yarısındaki 'yumuşak iniş' temposunun üçüncü çeyreğe de sarktığını gösteriyor. Henüz toparlanmaya dair bir güçlü ışık ve belirti yok
Geçen hafta eylül ayı İmalat sanayi kapasite kullanımı verileri ilan edildi. Gündem kalabalıktı ve ben de bazı özel nedenlerle dört gün yazı yazamadım. Dolayısıyla kapasite kullanımını da sizlere aktaramadım. Üstelik dün de enflasyon verileri ilan edildi. Ancak değerli meslektaşlarımın bir çoğu ilan edilen birkaç sayıya dayanarak enflasyon yorumu yapıyor. Bu sağlıklı sonuç vermez. Ben ise katkı payı denen ve eldeki ham verilerden türetilen yıllık trend sayıları ile değerlendirme yapmak arzusunda olduğumdan enflasyonun analizini bir gün sonra yapacağım. Bu nedenle bugün, önce kapasite kullanımı analizi yapılacak! Kapasite kullanımı verileri son iki yılın en düşük seviyelerini eylül ayında sergiledi. Açıklanan verilerde 2011'in Eylül ayında yüzde 76,2 olan kapasite kullanım oranı bu yılın aynı ayında yüzde 74'e geriledi. Kapasite kullanım oranı ağustos ayında da yüzde 74.3 seviyesinde idi. Yani, hem aylık bazda hem de yıllık bazda düşüş devam ediyor. Diğer yandan mevsimsel dalgalanmalara göre düzeltilmiş kapasite kullanım oranı ağustos ayına göre değişmeyerek yüzde 72.8 seviyesinde kaldı. Kapasite kullanımında son yirmi yıllık ortalamanın yüzde 75 civarında olduğunu dikkate aldığımızda Eylül ayı verisi zayıf bir tabloya sergiliyor ve ağustos ve eylül verilerinin ikisi birden son iki yılın en düşük seviyelerinde. Bu duruma bakarak, yılın ilk yarısında yüzde 3 civarında sabitlenen büyüme oranının üçüncü çeyrekte toparlanmasının da zor olduğunu söyleyebiliriz.
ZOR BİR PARADOKS
BÜYÜK resme dikkatle bakıldığında, birbirine paralel giden iki grafiğin bu yılın başından itibaren ayrıştığını görüyoruz. Kapasite kullanımında düşüş trendi devam ederken sanayi üretiminde dalgalı da olsa yukarı yönlü bir trend söz konusu. Bu aslında açıklanması zor bir paradoks! Uzun dönemde bu ayrışmanın kaybolması beklenir. Kapasite kullanımı verileri sanayi üretimi endeksine göre iki ay önce açıklanıyor. Dolayısıyla, önümüzdeki dönemde açıklanacak ağustos ve eylül aylarına ilişkin sanayi üretimi verilerinde, zayıf görünümün teyit edilmesini bekliyoruz.
Politika değişikliği yok
NORMALDE yılın son çeyreğine girilirken ekonominin canlanmasına yönelik beklentiler vardı. Ancak, kapasite kullanım oranı verisi bu beklentileri desteklemiyor. Bu verileri kullanarak yaptığımız tahmini hesaplamalarda sanayide ağustos ayında yıllık yüzde 2,5-3 arası bir büyüme ama eylül ayında yüzde 2-4 arası küçülme bekliyoruz. Özetle, eylül ayı kapasite kullanımı verileri, imalat sanayiinde zayıf görünümün devam ettiğini ve yılın ilk yarısında görülen 'yumuşak iniş' temposunun üçüncü çeyreğe de sarktığını gösteriyor. Henüz toparlanmaya dair bir güçlü ışık ve belirti görülmüyor. Ancak bütün bunlar Merkez Bankası'nın beklediği senaryoya paralel seyrettiğinden bir politika değişikliği beklememek gerek.