Yıla zayıf bir tempoyla başlayan sanayi sektöründe Şubat ayında görülen toparlanmanın ardından Mart ayında beklentilerin üzerinde bir performans görüldü. TÜİK tarafından açıklanan verilere göre sanayi üretimi Mart ayında yıllık bazda yüzde 4.8 oranında arttı. Beklentilerin üzerinde gerçekleşen bu büyüme oranı son yedi ayın en yüksek üretim artışı anlamına geliyor. Birinci çeyrek için hesapladığımızda ise yıllık artışın ortalama yüzde 1.3 oranında olduğunu hesaplıyoruz.
TÜİK tarafından mevsimsel dalgalanmalara ve tatil günleri farklılıklarına göre düzeltilen endekse baktığımızda da sanayi üretiminin Mart ayında ciddi şekilde toparlandığını görüyoruz. Düzeltilmiş sanayi üretim endeksi bir önceki aya göre yüzde 2.2 oranında arttı. Aylık artış oranı olarak oldukça yüksek olan bu oran (yıllık bazda yüzde 30’luk büyüme temposuna karşılık geliyor) önceki aylarda görülen performansın bir düzeltmesi olarak değerlendirilebilir. Son üç aylık performansına baktığımızda, sanayi üretiminin yıllıklandırılmış büyüme temposunun yüzde 5’e ulaştığını görüyoruz.
Aşağıdaki grafikte sanayi üretiminin son on yılda izlediği seyir özetleniyor:
Grafikte kapasite kullanımı ve sanayi üretimi arasındaki ilişki görülebiliyor. İmalat sanayiindeki kapasite kullanım oranları yaklaşık bir yıldır devam eden gerileme trendindeydi. Son aylarda bu trendin sona erdiğini hatta tersine döndüğünü görüyoruz. Sanayi sektöründe Mart ayında görülen hızlı artışın bir nedeni de kapasite kullanımında gerçekleşen artışlar.
Önümüzdeki dönem açısından değerlendirirsek, ekonomideki bir çok değişken gibi sanayi sektöründe de yatırım ve üretim kararları önümüzdeki ay yapılacak olan seçime endekslenmiş durumda. Dolayısıyla yılın ikinci çeyreğinde bu seçim etkisiyle sanayi sektöründeki toparlanma bir miktar hız kesebilir. Ancak seçimlerin ardından, yani yılın ikinci yarısında hem seçim belirsizliğinin ortadan kalkması, hem de geçen yıl görülen zayıf performans nedeniyle baz etkisi de devreye girerse sanayi üretiminde hedeflenen oranlara yaklaşmak mümkün olacaktır.
Enerji fiyatlarının etkisi
Bu süreçte olumsuz etki olarak TL’nin değer kaybetmesi ve ithal girdi fiyatlarının yükselmesi önemli olacak. Diğer yandan her ne kadar son haftalarda birazcık yükselse de, enerji fiyatlarında görülen düşüş de henüz tam etkisini göstermiş değil. Şayet döviz kurlarındaki dalgalanmalar yılın ikinci yarısında (yani seçimden sonra) yaşanmaz ve TL’nin değeri de istikrara kavuşursa, enerji ve hammadde fiyatlarındaki düşüşün reel etkisi de ortaya çıkacak.