Ekonomi, ekonomi anlamayanların en kolay eleştiri yapabildiği alan. Vatandaşların bir dakika durup biraz düşünmeleri gerek. Başkalarını eleştirmeyi bırakıp kendi kendimizi toparlamak gerek. Bu ülkede tasarruf oranı milli gelirin yüzdesi olarak yarıya inmiş durumdaydı ve bu ülkede kredi kullanımı da patlamış bulunuyordu . Bu ikisi bir arada tüketimin ve ithalatın artması demek. Bunun en önemli sonucu da ülkede cari denge açığının çok yükselmesi demek. Çoklukla dış alemin tasarrufu ile sürdürülebilen yüksek cari denge sorununuz olduğu zaman da iki adet çözüm olabilir. Tüketim ve ithalatı kısarak, büyümeyi yavaşlatmak, veya ülkenin parasının değer kaybetmesi. Veya ikisi birden! İkisini da aslında arzu etmiyoruz, ama başka kolay çözüm yok.
Kaldı ki cari denge açığımızın büyüklüğü ve finansman için başkasının tasarruflarına mahkum olmamız ülkeyi diğer ekonomik büyüklüklerde son derece dikkatli olmaya zorluyor. Başka bir ek alanda daha kötü duruma düşme lüksünüz yok. Global krizde çok sayıda ülke bütçe açığı/GSYİH oranı ve kamu borcu /GSYİH oranının yüksekliği nedeni ile krizden kolay kolay çıkamıyor. Fransa ve İtalya gibi Avrupa’nın ikinci ve üçüncü büyük ekonomileri buna örnektir. Kamuda bütçe ve borçta yani kamu maliyesinde çok dikkatli olmamız gerekiyor. Aşağıda iki grafik ile durumumuzu gösteriyoruz.
İlk grafik Türkiye’nin kendi çıkardığı bir kriz olan 2001 sonrasında ve sonra da 2009 yılında ülkemize zıplayan global kriz sonrasında Türkiye’nin kamu borcu/GSYİH oranını çok makul düzeylere düşürdüğünü gösteriyor. Bu da enflasyonun düşmesine ve kamu borcunun faiz yükünün de önemli boyutta azalmasına yol açtı.
Tabii bu, kamu bütçe açığının/GSYİH oranının son derece düşürülmesi ile mümkün olabiliyor. İkinci grafik bütçe açığı/GSYİH oranın nereden nereye geldiğini gösteriyor.
Dikkat edilirse 2014 için Orta Vadeli Program bütçe açığı/GSYİH oranı hedefi 2013 yılındaki 1.2 oranından 1.9 oranına çıkacak planı yapılmış. Peşpeşe iki seçim de olsa, bütçe açığını elden kaçırmamamız ve başarılı maliye politikasına devam etmemiz gerek!