• $32,3318
  • 35,1029
  • 2308.52
  • 9079.97
12 Haziran 2015 Cuma 02:00 | Son Güncelleme:

Buhar çılgınlığı edebiyatı

Buhar çılgınlığı edebiyatı

Alper Çeker
aceker1@gmail.com

“Steampunk” denen edebi akımın adı Türkçe ’ye Buhar Çılgınlığı olarak çevrilmiş. Bu isim altında anılan romanlar genellikle İngiltere’de sanayi devriminin en hızlı zamanı olan ve Kraliçe Victoria’nın hüküm sürdüğü Viktorya Döneminde geçiyor. Viktorya Dönemi, İngiltere’de bilimsel gelişmelerin yaşandığı, Hıristiyanlığın gözden düştüğü ve toplumsal adaletsizliğin tavan yaptığı bir zaman dilimidir. 

Buhar Çılgınlığı, bilim-kurgunun değişik bir alt türü. Bu tarz romanlarda, hayali ya da gerçek teknolojiler Viktorya Döneminde varmış gibi kurgulanıyorlar: Buharla çalışan robotlar ya da bisikletler, pervaneli sandalyeler, sokakları temizleyen dönüşüme uğramış yengeçler vs. Örneğin İhsan Oktay Anar’ın Yedinci Gün adlı romanı, Buhar Çılgınlığı tarzının Londra’dan koparılıp İstanbul’a uyarlanmış halidir. 

Son yıllarda Buhar Çılgınlığı’nın en önemli ismi, Mark Hodder’dır. Hodder, altı bölümlük Burton&Swinburne dizisinin ilk kitabı olan ve Türkiye’de 2013’te yayımlanan Yaylı Bacak Jack ile 2010 yılında Philip K. Dick Ödülünü aldı. Bu ödül, Philip K. Dick’in ölümünün ertesi yılı olan 1983’ten beri bilim kurgu eserlerine veriliyor. 

Türün önemli bir temsilcisi olmasına karşın Hodder, Buhar Çılgınlığı adına karşı çıkmakta, onu bir pazarlama yöntemi olarak görmektedir. Buhar Çılgınlığı tabiri, yazara göre kitapçılarda bu kitapların hangi rafta duracağını dayatmaktadır. Hodder’ın Türkiye’deki yayıncısı olan Altıkırkbeş için benzer bir tartışma da bizim ülkemizde var. Altıkırkbeş’in kitapları mağazalarda “Yeraltı” rafında sergilenirken başka yayınevlerinin eşdeğer kitapları “edebiyat” başlıklı raflarda yer buluyor.  

Burton&Swinburne dizisinin ikinci kitabı, bizde geçtiğimiz günlerde yayımlanan Kurmalı Adam. Dizi, Sir Richard Francis Burton ile şair Algernon Charles Swinburne’ün maceralarını konu ediyor. Edward Oxford adında biri, ailesinin adını temize çıkarmak için zaman yolculuğu yaparak geçmişe döner ancak yaptığı hatalar yüzünden tarihte olmayan teknolojik gelişmelere neden olur. Londra ahalisi Oxford’a, zamanda seyahat etmesini sağlayan tuhaf giysisi yüzünden Yaylı Bacak Jack adını verir. Gerçekte Yaylı Bacak Jack, Viktorya Dönemi İngiliz folklorunun bir öğesidir. İlk olarak 1837 yılında görüldüğü ihbar edilmiştir. Bir şehir efsanesi olan Yaylı Bacak Jack genellikle Londra’nın varoşlarında görülürdü. 
Mark Hodder’ın büyük dedesi, hem tıp fakültesinden Sir Arthur Conan Doyle ile sıkı dostmuş. Tarihi olarak da birer dost olan Burton ve Swinburne aslında Sherlock Holmes ve yardımcısı Watson’dan esinlenme. Yaylı Bacak Jack’in romana konu olma nedeni ise Hodder’ın ifadesine göre, tarihte çözülmemiş bir gizem olması. İkinci kitap olan Kurmalı Adam ise bir başka tarihi kişilik olan Tichborne Claimant’ı konu ediyor. Viktorya Döneminde İngiltere’de Arthur Orton adında bir dolandırıcı, kendisinin kayıp Tichborne Claimant olduğunu iddia etmiş ve ailesinin mirasçısı olduğunu öne sürmüştü. 
 

Vatandaş, 'Bize neyin sözünü verebilirsiniz?' diye sordu... İstanbul'a yeni metro müjdesi!
Vatandaş, 'Bize neyin sözünü verebilirsiniz?' diye sordu... İstanbul'a yeni metro müjdesi!

Vatandaş, 'Bize neyin sözünü verebilirsiniz?' diye sordu... İstanbul'a yeni metro müjdesi!

Deprem uzmanlarından korkutan İstanbul uyarısı! Riskli ilçeleri açıkladılar
Deprem uzmanlarından korkutan İstanbul uyarısı! Riskli ilçeleri açıkladılar

Deprem uzmanlarından korkutan İstanbul uyarısı! Riskli ilçeleri açıkladılar

Çin, 'Türkiye rekor kırdı' diyerek duyurdu! 'NATO ülkelerinden Ortadoğu'ya kadar...'
Çin, 'Türkiye rekor kırdı' diyerek duyurdu! 'NATO ülkelerinden Ortadoğu'ya kadar...'

Çin, 'Türkiye rekor kırdı' diyerek duyurdu! 'NATO ülkelerinden Ortadoğu'ya kadar...'