• $32,3198
  • 35,1146
  • 2300.38
  • 9068.88
1 Mayıs 2021 Cumartesi 10:22 | Son Güncelleme:

Türkiye'de 1 Mayıs... İlk kutlayan Başbakan kimdi? Tarkan Zengin yazdı

Türkiye'de 1 Mayıs... İlk kutlayan Başbakan kimdi" Tarkan Zengin yazdı

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Görevlisi Tarkan Zengin, 1 Mayıs'ın Türkiye tarihini yazdı. Zengin, 1960'da radyodan işçilerin 1 Mayıs'ını tebrik eden ilk Başbakan'ın Adnan Menderes, resmi tatil ilan edenin ise Başkan Erdoğan olduğunu belirtti.

1 Mayıs etkinlikleri, bu yıl koronavirüs nedeniyle dijital platformlardan yürütülecek.

Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Görevlisi Tarkan Zengin, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Bayramı hakkındaki gerçekleri kaleme aldı.

Ülkemizde 1 Mayıs'ın ilk kez Osmanlı'da kutlandığını ve en son Başkan Erdoğan tarafından resmi tatil ilan edildiğini belirten Zengin, dünyada ve Türkiye'de 1 Mayıs'ın tarihini yazdı.

DÜNYADA 1 MAYIS

1 Mayıs 1886'da Amerikan işçileri "Bugünden sonra günde 8 saatten fazla çalışılmayacak. 8 saat çalışma, 8 saat dinlenme, 8 saat eğitim" sloganı etrafında birleşti. İşçiler, günde 12 saat, haftada 6 gün olan çalışma süresinin, 8 saate indirilmesi talebiyle iş bıraktı.

4 Mayıs 1886 Haymarket Meydanında bir protesto mitingi çağrısı yapıldı. Mitingin dağılması esnasında 200 kişilik bir grup ile polisler arasında olaylar çıktı. Atılan bir bomba sonucu 7 polis öldü. Polisin ateş açması sonucu daha fazla sayıda polis ve dört işçi hayatını kaybetti.

1889'da Paris'te toplanan 2.Enternasyonal'a, Amerikalı sendika lideri Samuel Gompers yaşananları anlatan bir mesaj gönderir. Burada alınan kararla 1 Mayıs uluslararası nitelik kazanır. 1 Mayıs Amerika'da doğmuş olmasına rağmen orada "Emek Günü" Eylül'ün ilk Pazartesi kutlanır.

OSMANLI'DA 1 MAYIS

İlk 1 Mayıs 1909'da Osmanlı döneminde Üsküp'te kutlandı. İstanbul'da ilk 1 Mayıs 1910'da kutlandı. İlk kitlesel 1 Mayıs kutlaması ise 1921'de yapıldı. Osmanlı döneminden Cumhuriyet'in ilanına kadar 1 Mayıs savaş dönemleri hariç küçük katılımlarla kutlandı.

TÜRKİYE'DE 1 MAYIS

Tek parti dönemi boyunca 1 Mayıs kutlamaları yasaktı. Cumhuriyet ilan edildikten sonra 1924'teki ilk 1 Mayıs kutlamalarını yasaklandı. 1925'de "İnönü Hükümeti" tarafından çıkarılan Takrir-i Sükun Kanunu ile emekçi bayramını kutlamak çok daha zorlaşmıştır.

1925'te 1 Mayıs "Bahar Bayramı" olarak düzenleniyor. 1935 yılında ise 1 Mayıs, işçi bayramı olarak değil de "Bahar ve Çiçek Bayramı" olarak ücretsiz tatil günü ilan ediliyor. 1935'te 1 Mayıs bildirisi dağıtanlar tutuklanıyor.

İnönü Yasakladı Menderes Özgürleştirdi

Tek parti döneminde yasak olan 1 Mayıs Merhum Menderes'le birlikte 1951'de yarım ücretli, 1956'da tam ücretli tatil yapıldı. 1 Mayıs 1960'da radyodan işçilerin 1 Mayıs'ını tebrik eden ilk Başbakan da rahmetli Adnan Menderes olmuştur.

27 Mayıs Darbesiyle 1 Mayıs yasaklandı

27 Mayıs 1960 darbesinden 1975 yılına kadar toplu kutlamalar yapılamadı. Darbe sonrası ilk kitlesel kutlama 1976 yılında yapıldı. Kanlı 1 Mayıs olarak bilinen 1977 yılında ise 34 kişi katledildi (DİSK'e göre 36 kişi).

Kanlı 1 Mayıs

1977'de miting sırasında kurşunlar patlıyor. Yaşanan can pazarında 34 kişi (DİSK'e göre 36 kişi) vefat ediyor, 126 kişi yaralanıyor. Ölen 34 kişinin 29'u ezilerek, diğer 5 kişinin ise kurşun yaraları ile hayatını kaybetmesi olayın provakasyon olduğunu gösteriyor.

1992'de Türk-İş, Hak-İş ve DİSK kapalı salonda "1 Mayıs güç birliği ortak bildirisi" yayımlayarak ortak 1 Mayıs kutlaması yaptılar. 1992'den 2006 yılına kadar farklı yerlerde kutlamalar yapıldı.

Başkan Erdoğan 1 Mayıs'ı resmi tatil ilan etti

2008'de AK Parti Hükümetinde Başkan Recep Tayyip Erdoğan tarafından "Emek ve Dayanışma Günü" olarak ilan edilen 1 Mayıs, 2009'da resmi tatil yapıldı. 2010'da da 32 yıl aradan sonra Taksim ilk defa kitlesel kutlamalara açıldı.

Vatandaş, 'Bize neyin sözünü verebilirsiniz?' diye sordu... İstanbul'a yeni metro müjdesi!
Vatandaş, 'Bize neyin sözünü verebilirsiniz?' diye sordu... İstanbul'a yeni metro müjdesi!

Vatandaş, 'Bize neyin sözünü verebilirsiniz?' diye sordu... İstanbul'a yeni metro müjdesi!

Deprem uzmanlarından korkutan İstanbul uyarısı! Riskli ilçeleri açıkladılar
Deprem uzmanlarından korkutan İstanbul uyarısı! Riskli ilçeleri açıkladılar

Deprem uzmanlarından korkutan İstanbul uyarısı! Riskli ilçeleri açıkladılar

Çin, 'Türkiye rekor kırdı' diyerek duyurdu! 'NATO ülkelerinden Ortadoğu'ya kadar...'
Çin, 'Türkiye rekor kırdı' diyerek duyurdu! 'NATO ülkelerinden Ortadoğu'ya kadar...'

Çin, 'Türkiye rekor kırdı' diyerek duyurdu! 'NATO ülkelerinden Ortadoğu'ya kadar...'