Koronavirüs tanı kitlerinde yeni dönem! Yerli ve milli malzemelerimizi ürettik

Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre Varank, Kovid-19 virüsünün tespitinde kullanılan PCR testlerinin artık daha kaliteli sonuç vereceğini bildirdi.

"PCR testlerinden daha kaliteli sonuç alınması amacıyla TÜBİTAK UME tarafından RNA tabanlı referans malzemeler üretildiğine" işaret eden Varank, "Böylece, PCR testlerinin doğruluk oranı yükselecek. Ayrıca üretilen malzemeler PCR kitlerinin iç kalite kontrolünde de kullanılacak." değerlendirmesinde bulundu. 

Bakan Varank, muadil enstitülerden karşılaştırma yapmak amacıyla bu referans malzemeleri istediklerini aktararak, şunları kaydetti:

"Ancak sudan bahaneler öne sürdüler. Bu da tabii araştırmacılarımızı daha fazla motive etti. Ülkemiz laboratuvarları ve kit üreticilerinin kullanımı için bu referans malzemeleri kendimiz üretmek için proje başlattık. Üç ay gibi kısa bir sürede çalışmalarımızı tamamladık. Bize karşılaştırma için bile verilmeyen RNA tabanlı referans malzemelerden farklı olarak da daha inovatif formda toz ve sıcaklığa dayanıklı yerli ve milli malzemelerimizi ürettik."

PCR testi nasıl çalışıyor

Kovid-19 virüsünü tespit etmek için tüm dünyada yaygın olarak kullanılan PCR testlerinde ölçüm iki farklı basamaktan oluşuyor. Birinci aşamada bir enzim aracılığıyla virüsün RNA'sı, cDNA'ya çevriliyor. İkinci basamakta da çevrilen cDNA (eşlenik DNA) başka bir enzim ile çoğaltılarak PCR testinde pozitif sinyal oluşuyor.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının ilgili kuruluşu TÜBİTAK bünyesinde faaliyet yürüten UME, Türkiye'de Kovid-19 tanısı için kullanılan PCR testlerindeki ölçüm kalitesini artırmak amacıyla yeni bir referans malzeme geliştirdi. Bu yeni RNA tabanlı referans malzemeler PCR testinde yer alan her iki basamağın da kontrolünü mümkün kıldığından ölçümlerin kalitesi güvence altına alınıyor.

TÜBİTAK UME tarafından üretilen RNA tabanlı referans malzemeler, laboratuvarlarda yapılan ölçümlerde her iki enzim basamağının kontrolü için iç kalite kontrol malzemesi olarak kullanılabilecek. Ayrıca, üreticiler bu malzemeyi, PCR kitlerine RNA tabanlı pozitif kalite kontrol malzemesi olarak ekleyerek kitlerinin güvenilirliğini de sağlayabilecek.

"Soğutma işlemine ihtiyaç duymuyor"

Açıklamada ifadelerine yer verilen TÜBİTAK UME Müdürü Dr. Mustafa Çetintaş da yerli ve milli imkanlarla üretilen referans malzemelerle yapılan PCR testlerinin kalitesini teminat altına aldıklarına dikkati çekerek, "Bu malzemenin en önemli katkısı, herhangi bir soğutma işlemine ihtiyaç duymaması. Malzemenin ülke içindeki paydaşlara dağıtımını soğutma işlemine maruz bırakmadan rahatlıkla yapabiliriz." değerlendirmesinde bulundu. 

TÜBİTAK UME laboratuvarlarında yapılan çalışmalar, bir altyapı oluşmasını ve teknik deneyim elde edilmesini de sağladı. Laboratuvarlar, Kovid-19 virüsünün mutasyona uğraması veya başka bir virüsün ortaya çıkması durumunda yeni RNA referans malzemelerinin üretimini çok kısa bir sürede gerçekleştirebilecek kabiliyete ulaştı.

Doğu Marmara Kalkınma Ajansı destekledi

Referans malzemeler, "COVID-19 ile Mücadele ve Dayanıklılık Programı" kapsamında "TR42/20/COVID/0035: 2019-nCoV Virüsünün Hızlı ve Güvenilir Şekilde Teşhisine Yönelik Tanı Kiti Referans Malzemesi Üretilmesi" başlıklı projeyle Doğu Marmara Kalkınma Ajansından destek aldı. Üç aylık proje sürecinin ardından "donuk" ve "liyofilize" olarak 2 farklı formda bin 250 referans malzeme üretildi.

RNA tabanlı referans malzemelerle ilgili bilgi ve sipariş formlarına, "https://rm.ume.tubitak.gov.tr/urun_grup.aspx?p=4" bağlantısından ulaşılabiliyor.