KÜLTÜR-SANAT
Eklenme tarihi: 31 Ekim 2016 Pazartesi 10:08
Galata Kulesi'nin bilinmeyen kardeşleri
İstanbul silüetinin en önemli yapılarından Galata Kulesi'nin, aynı semtte bulunan ancak pek bilinmeyen küçük kardeşlerinin olduğunu biliyor muydunuz?
1/58
MEHMET ŞİMŞEK/aksam.com.tr
İstanbul silüetinin en önemli yapılarından Galata Kulesi'nin aynı semtte bulunan ancak pek bilinmeyen iki tane kardeşi olduğunu duymuş muydunuz?
2/58
İSTANBUL'UN EN ESKİ KULESİ
Galata Kulesi'nin kardeşlerine gelmeden önce bu önemli yapı hakkında birkaç söz etmek gekeriyor. İstanbul’un en eski ve güzel kulelerinden Galata Kulesi Bizans İmparatoru Anastasius Oilosuz tarafından 528 yılında fener kulesi olarak ahşaptan inşa ettirildi.
3/58
YIĞMA TAŞTAN YAPTIRILDI
İstanbul’da birçok ahşap yapı gibi o da büyük yangınlardan nasibini aldı. 1348 yılında Cenevizliler tarafından Christea Turris (İsa Kulesi) adıyla yığma taştan yaptırıldı.
4/58
BUGÜNKÜ ŞEKLİ II. MAHMUT DÖNEMİNDE VERİLDİ
Kule 1453’te Osmanlı hakimiyetine geçmiş. O zamana kadar savunma amaçlı kullanılan kule, başka görevler edinmiş. Örneğin 16. yy. da tersanede çalıştırılan esirlerin barınağı olan Galata Kulesi’ne 18. yy.’da gece yarısını haber vermeleri için Mehteran Ocağı yerleştirilmiş. 1874 yılında ise şehre hakim konumundan dolayı yangın gözetleme ve haber verme amaçlı kullanılmış. Birçok defa bakım ve onarımdan geçmiş. Bugünkü şekli II. Mahmut zamanında yapılan tamiratlarda verilmiş.
5/58
GALATA KULESİ SADECE GALATA KULESİ DEĞİL İKEN
Cenevizliler, Bizanslılardan aldıkları koloni alanını zamanla genişletip, bölgeyi Galata Kulesi'ne nazaran daha küçük burç ve hisarların oluşturduğu birbiriyle bağlantılı iç surlarla çevreleyerek bir hinterland oluşturmuşlardı. Galata Kulesi, üçgen şeklinde tarif edilebilecek bu alanın en kuzey ucuna dikilmişti.
(Yanda Galata Kulesi'ne ait en eski fotoğraflardan biri görülüyor. 1850 yılına ait)
6/58
MATRAKÇI NASUH'UN ÇİZİMİ HERŞEYİ ANLATIYOR
Kanuni Dönemi’nde yaşamış olan ünlü minyatür sanatçısı - aynı zamanda matematik ve haritacı - Matrakçı Nasuh'un çizdiği Galata tasvirlerine göz atarsak Ceneviz kolonisinin o bölgede nasıl konumlandığına dair bir fikir edinmemizi sağlıyor. Zaman içerisinde Ceneviz surları, kale duvarları ve burçları ortadan kalktı ve günümüze ancak Galata Kulesi ve birkaç küçük kalıntı ulaşabildi.
7/58
HAPSOLDUĞU KÖŞEDEN YILLAR SONRA ÇIKABİLDİ
Galata Kulesi'nin güney ucundaki Şair Ziya Paşa Caddesi'nde bulunan minik kule görünür olmasını uzun yıllar kendisini hapseden eski binanın yıkılmasına borçlu. Yapı, ancak 1980'li yılların ikinci yarısında ortaya çıkabildi.
8/58
UZUN YILLAR EVSİZLERE MEKÂN OLDU
Tepesi kopmuş olan burcun uzun zaman evsizlere mekan olduğu çevredekiler tarafından söyleniyor.
9/58
YANIK KAPI İLE KULE DİBİ'Nİ BİRLEŞTİRİYORDU
90'lı yıllarda adi işlerde hoyratça kullanılan ve halen etrafı kapalı olan bu kulenin büyük olasılıkla Yanık Kapı ile Kuledibi kapılarını bileştiren iç surlar arasında kaldığını tahmin etmek zor değil.
10/58
CENEVİZ SURU, KİLİSE ÇANI ADETA BİRBİRİNİ TAMAMLIYOR
Şimdilerde ön tarafı demirliklerle kapalı tutularak korunan yapının ve onun uzantısı olan surların hemen arkasında bulunan Saint Peter ve Saint Paul Kilisesi (Eglise Saint Pierre Saint Paul) ile çan kulesi birbirini tamamlıyor.
12/58
REVANİ SOKAK'TA BULUNAN DİĞER SESSİZ KARDEŞ
Şair Ziya Paşa Caddesi'nden yukarı çıkıp Galata Kulesi Meydanı'nın Tophane yönüne bakan Lüleci Hendek Caddesi, tıpkı Büyük Hendek ve Küçük Hendek sokakları gibi hem çevrenin hem de topografik yapının anısını yaşatıyor.
13/58
KISMEN KORUNABİLMİŞ
Köşedeki okula ait bölgenin kapısının ardından yükselen yapı, St. Benoit Lisesi'nin içinde, külahı kalmamış Ceneviz dönemi surlarından kalma bir başka kule.
14/58
KARDEŞİYLE AYNI KADERİ PAYLAŞMIŞ
Mevcut haliyle okulun bahçesinde kaldığı için nispeten korunmuş olsa da Şair Ziya Paşa Sokağı’ndaki kardeşiyle benzer kaderi paylaşmış.
15/58
UZUN ZAMAN ODA OLARAK KULLANILMIŞ
Sanat tarihçisi, ansiklopedi yazarı ve ressam Celal Esad Arseven, yaklaşık 100 sene önce kaleme aldığı benzersiz eserinde şu notu yazmış: "St. Benoit’nın arka cihetine gelen kule el-ân mevcûd ise de üzerine bina yapılarak oda haline ifrağ (başka bir biçime çevrilmiş) olunmustur.”
17/58
BOĞAZİÇİ'NİN İNCİSİ
İstanbul boğazının girişine yapılan Kız kulesi, muhteşem görüntüsü ile boğazın incisidir. Mö. 341 yılında yapıldığı düşünülmektedir. Kız kulesi içinde olan restoranı ile bugün turistik bir yapı olarak kullanılıyor.
18/58
İSTANBUL'DA BİR ORTA BİZANS DÖNEMİ YAPISI: İRENE KULESİ
Kule Eminönü semtindeki tarihi yapılardan Büyük Valide Hanı içinde varlığını sürdürüyor.
22/58
ADALETİ SEMBOLİZE EDEN KULE: ADALET KULESİ
İlk olarak Fatih Sultan Mehmet döneminde inşa edildi.1. Süleyman tarafından 1527-1529 arasında genişletilmiştir. 2. Mahmut 1825'te kulenin üst kısmını yeniden yaptırdı.Harem ile divanın toplandığı Kubbealtı arasında yer alır. Sarayın en yüksek yapısıdır. Boğazdan bakıldığında sarayın en belirgin bölümüdür, silüet içerisinde anıtsal bir yeri vardır. Osmanlı sultanının sonsuz adaletini sembolize eder. Uzaktan bakıldığında herkesin görmesi ve sultanın adaletinden emin olması amaçlanmıştır.
24/58
İNGİLİZ GEMİCİLERİNDEN GÖZ HASTANESİNE
1904 yılında İngiliz gemicileri için Galata Kulesi'nin hemen önündeki alana (Kuledibi) bU hastaneyi yaptırdılar. 6 katlı hastanenin çatısında bir kule dikkat çekicidir. Amaç bu kuleden İstanbul'a gelip giden İngiliz gemilerini gözetlemekti. 1918'de İstanbul işgal edilince kule askeri amaçla da kullanılır.
işgal başarılı olamayınca yurdu terkeden İngilizler, hastaneyi 1924 yılında Kızılay'a devretti. Hastane bir ara kuduz hastanesi olarak kullanıldı. Şimdilerde ise Sağlık Bakanlığı'na bağlı göz hastanesi olarak hizmet veriyor
28/58
ARAP CAMİİ: ÇAN KULESİNDEN MİNAREYE
Önceleri San Paolo Kilisesi olarak bilinen ibadethane, 1453 yılında şehrin Osmanlı egemenliğine girmesinin ardından camiye çevrildi. Arap Camii olarak bilinen yapı günümüzde de varlığını koruyor.
30/58
BEYAZIT YANGIN KULESİ
Yangınları gözetlemek ve haber vermek amacıyla İstanbul'un Beyazıt semtinde ilk olarak 1749 yılında ahşap olarak inşa edilen 85 metre yüksekliğinde kule. Gözetleme yerine kadar çıkan merdivenler 180 basamaktan ibaret.
32/58
BÜYÜKADA SAAT KULESİ
Büyükada'da bulunan saat kulesi. Meltem Cansever kulenin 1923 yılında dikildiğini belirtirken,Hakkı Acun 1912 yılında Bostancı İskelesi ile birlikte dikildiği tahmininde bulunuyor.
35/58
ŞİŞLİ ETFAL HASTAHANESİ'NİN SAAT KULESİ
Saat kulesi Sultan II. Abdülhamit tarafından 1899’da yaptırılan “Hamidiye Etfal Hastanesi”nin bahçesinde yer alıyor. Kule, İtalyan mimar R. d’Aronco’nun projesine göre 1907’de inşaa edildi.
36/58
BİZANS'TAN KALAN TEK SUR KULESİ
Eminönü’nde Ahi Çelebi Camii’nin hemen yanındaki Zindan Han, hikayesi ve mimarisiyle göze çarpıyor. Batı tarzında inşa edilen yapının yanındaki Cafer Baba Kulesi de Haliç’teki surlardan günümüze ulaşabilen tek Bizans Kulesi olarak dikkat çekiyor.
37/58
HEKİMBAŞI AV KÖŞKÜ
Ümraniye-Beykoz sınırında bulunan av köşkü, İtalyan Rönesansı tarzında Hekimbaşızadeler tarafından tahminen 1881'de Mimar Sarkis Balyan'a yaptırılmıştır. 3 kattan oluşan yapıda bir adet merdiven kulesi bulunuyor.
41/58
HİDİV KASRI'NIN KULESİ
Beykoz'un Çubuklu sırtlarında bir yapı. 1907 yılında Mısır`ın son hıdivi Abbas Hilmi Paşa tarafından İtalyan mimar Delfo Seminati`ye yaptırıldı. Dönemin mimari modasına uygun olarak art nouveau tarzındadır.
50/58
TOPHANE SAAT KULESİ
Diğer adıyla Nusretiye Saat Kulesi, İstanbul'un Tophane semtinde Nusretiye Camii'nin yanında yer alıyor. 19.yy ikinci yarısında Sultan Abdülmecid tarafından yaptırılan saat kulesi yukarı doğru kademeli olarak daralan, saatli bölümle beraber dört katlı bir yapı.Dört cephesi birbirine eş olarak tasarlanan kulenin denize bakan cephedeki kapısının üstünde Abdülmecid'e ait tuğra yer alıyor.
51/58
YILDIZ SAAT KULESİ
Yıldız Sarayı kompleksine ait olan bir saat kulesi. İstanbul'un Beşiktaş ilçesi Yıldız semtinde bulunuyor. Yıldız Camii avlusunun güneybatı köşesinde yer alıyor.
52/58
DOLMABAHÇE SAAT KULESİ
Bezmi Alem Valide Sultan Camii ile Dolmabahçe Sarayı'nın Saltanat Kapısı arasında yer alan saat kulesi. 1890-1895 yılları arasında Sultan II. Abdülhamit tarafından yaptırılan saat kulesi 1.210.550 kuruşa mal oldu.
53/58
ALAY KÖŞKÜ KULESİ
Gülhane Parkı'nda bulunan Alay Köşkü'ne ait olan kule günümüzde Ahmet Hamdi Tanpınar Müze Kütüphanesi olarak hizmet veriyor.
54/58
KULELİ ASKERİ LİSESİ
II. Mehmed İstanbul’u aldığı zaman Kuleli’nin şimdi bulunduğu yerde bir koru, içerisinde de bir manastır ile bir kule bulunuyordu. 1512-1520 yılları arasında Yavuz Sultan Selim devrinde manastır yeniçerilere kışla olarak verilmiştir. Bu kışla mevkii, Bostancıbaşı Odaları diye anılırken zamanla güzel ve süslü bir bahçe haline gelişinden olacak ki Kuleli Bahçesi diye tanınmıştır. I. Süleyman padişah olunca bahçede yüksek bir kulesi bulunan dokuz katlı ve her katı fıskiyeli havuzlarla süslenen büyük bir kasır yaptırmıştır. III. Ahmed devrinde kule bahçesi ve etrafı has olarak kendisine verilmiştir. Bu dönemde Bizans devrinden kalan kule yıktırılmıştır. 1744 yılında Sadrazam Nevşehirli İbrahim Paşa’nın damadı Kaymak Mustafa Paşa tarafından sahilde bir mescit yaptırılmıştır. Uzun yıllar askeri okul olan Kuleli Askeri Lisesi 15 Temmuz darbe girişiminin ardından eğitime kapatıldı.
56/58
YEDİKULE ZİNDANLARI
Yedikule, aslında adı gibi bir zindan oluşturmak amacı ile değil, Bizans'a misafir gelen kralları ve yabancı sarayların mensuplarını ihtişamlı bir şekilde karşılamak için yapıldı. Türk Tarih Kurumu'nun yaptığı araştırmalara ve elde edilen tarihi verilere göre, başlıkta belirtilen Altın Kapı'yı bir zafer takı olarak dönemin Bizans İmparatoru Theodosius' inşa ettirdi. Theodsius'dan sonra tahta geçen oğlu da dört tane yüksek gözlem kulesinden oluşan bir kaleyi kapı ile birleştirdi.İstanbul'un Fethi ile şehri eline geçiren Fatih Sultan Mehmet, yapıya üç kule daha ekler ve tam yedi tane kule olur. Ayrıca kaleye surlar da ekletip kuleleri bağlayan padişah, burada bir garnizon oluşturdu. Böylece Bizans ve Osmanlı uygarlıkları bütünleşmiş oldu. Padişah yapıtın temizliği ve onarımı için bölgeye malzeme desteği de sağladı.
