Çanakkale Kara Savaşları'nın 108. yıl dönümü! İşte arşivden çıkan fotoğraflar
Çanakkale Kara Savaşları, aradan 108. yıl yıl geçmesine rağmen günümüz dünyasına ışık tutmaya devam ediyor. İtilaf Devletleri'nin İstanbul'u işgal ederek Osmanlı Devleti'ni savaş dışında bırakmak istemeleri sebebiyle cereyan 'Çanakkale savaşları, İngiltere ve Fransa'ya ait gemilerden oluşan bir donanmanın 19 Şubat 1915'te boğaza büyük bir saldırı düzenlemesiyle başladı.
Vatan toprağını namusu bilen Mehmetçiğin direnişiyle karşılaşan İngiliz ve Fransız donanması, deniz muharebelerinden bir sonuç alamayınca, 18 Mart 1915'te geri çekilerek kara harekât planını devreye soktu. 25 Nisan 1915 günü Gelibolu Yarımadası'na, Seddülbahir, Kumkale, Beşige, Bolayır ve Arıburnu olmak üzere beş farklı noktadan çıkarma yaptı.
Seddülbahir ve Arıburnu'nda taarruza geçen İngiliz ve Fransız kuvvetleri, Osmanlı savunma hatları geçemediği için Gelibolu Yarımadası'nın işgalini gerçekleştiremedi. Kocatepe ve Conk Bayırı'nda bulunan Anzak kuvvetlerine karşı Mustafa Kemal tarafından gerçekleştirilen taarruzla, Anzak birlikleri de geri çekilmek zorunda bırakıldığından, İtilaf güçleri çıkarmaya son verdi ve Gelibolu Yarımadası'nı terk etti. Böylece savaş, 9 Ocak 1916'da Osmanlı Devleti'nin zaferiyle sonuçlandı. Deniz muharebeleri 28 gün; kara muharebeleri ise 261 gün sürdü.
Emperyalistlere karşı Çanakkale'de kazanılan zafer sadece 1. Dünya Savaşı'nın seyrini değiştirmekle kalmadı, aynı zamanda Osmanlı'ya da avantaj sağladı. Conk Bayırı, Anafartalar ve Arıburnu'nda üstlendiği görevde gösterdiği askeri başarılardan dolayı "Anafartalar Kahramanı" unvanını almaya hak kazanan Mustafa Kemal'in milli bir lider olmasının önü açıldı.
Mustafa Kemal, siperde 3. Kolordu komutanları ile birlikte görülüyor. (Arşiv-1915)
Gelibolu Yarımadası'nda yaklaşık 1 yıl süren savaşta ilk şehit telefoncu er Balıkesirli Salih oğlu Hamit, ilk şehit subay Trabzonlu Teğmen Murtaza Efendi, ilk gazi Alaşehirli Mehmet oğlu Osman, son şehidi ise 24. Alay 1. Tabur 3. Bölük Subay Vekili Edirne nüfusuna kayıtlı Ekrem Mazhar Efendi (fotoğrafta) olarak tarih sayfalarına kaydedildi. (Arşiv-1915)
Kara Muharebelerinin başladığı 25 Nisan 1915 sabahı, Arıburnu sahillerini korumakla görevli olan 27. Alay, 2. Tabur, 4. Bölük, 1. Takımın kumandanı olarak Ağıldere bölgesindeki savunmada ilk kurşunu sıkan İbradılı İbrahim Hayrettin. İbrahim Hayrettin, Antalya'nın Akseki ilçesine bağlı İbralı köyünde 1888 doğumlu olup Horasan asıllı bir askerdir. (Arşiv-2015)
Çanakkale savaşlarının yaşandığı 1915 yılında Bulgaristan'ın Otro Gazetesi muhabiri Vanda Zembruska, savaşları dünyaya duyuran tek kadın gazeteci olma unvanını kazandı. (Arşiv-1915)
