Dünya Müslüman Alimler Birliği Genel Sekreteri Karadaği, Muhammed Mursi'nin vefatına ilişkin, 'Mursi ölmedi! Azgın bir grup tarafından yavaş yavaş öldürüldü.' ifadelerini kullandı.
Mısır'ın demokratik yöntemlerle seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi (67) mahkeme salonunda hayatını kaybetti.
2/74
Mısır devlet televizyonunun haberine göre, Mursi mahkeme salonunda geçirdiği baygınlığın ardından yaşamını yitirdi.
3/74
Yerel basında yer alan haberlerde de Mursi'nin duruşma esnasında hakimden söz alarak konuştuğu belirtildi.
4/74
Duruşmanın sona ermesinin ardından mahkeme salonunda bayılan Mursi, yaşamını yitirdi.
5/74
Mısır Başsavcılığı: Mursi hastaneye getirildiğinde ölmüştü
Mısır Başsavcısı Nebil Sadık, yaptığı yazılı açıklamada, Mursi'nin mahkemede 2013/56458 nolu davanın duruşması esnasında vefat ettiğine ilişkin bilgi aldıklarını aktardı.
6/74
Mahkeme sırasında diğer sanıkların savunmalarının bitiminde Mursi'nin konuşmak için izin istediği ve kendisine izin verildiğini aktaran Sadık, Mursi'nin 5 dakikalık konuşmasının ardından duruşmanın sona erdiğini ifade etti.
7/74
Açıklamada, diğer sanıklarla mahkeme salonundaki sanık kafesinde bulunduğu sırada bayılarak yere düşen Mursi'nin derhal hastaneye kaldırıldığı ve vefat ettiğinin anlaşıldığı kaydedildi.
8/74
Başsavcı Sadık, hazırlanan ilk tıbbi raporda, "Muhammed Mursi'nin soluk alıp vermediği anlaşıldı. Tansiyon ve nabız alınamadı. Göz bebekleri geniş, ışığa ve dış etkilere duyarsızdı. Hastaneye yerel saatle 16.50'de ölü olarak geldi. Ölenin vücudunda yakın zamanda meydana gelen herhangi bir yaralanma olmadığı görüldü." ifadelerinin yer aldığını belirtti.
9/74
Sadık, savcılık üyelerinden bir ekibe, Mursi'nin naaşının incelenmesi ve salondaki kameraların saklı tutulması yönünde talimat verdi.
10/74
Mursi'nin avukatı: Naaşın nereye götürüldüğünü bilmiyoruz
Mursi'nin avukatı Abdulmunim Abdulmaksud, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Mursi, mahkeme salonundan sedye ile taşındı, naaşının nereye götürüldüğünü bilmiyoruz." dedi.
11/74
Mursi'nin avukatı, ölüm sonrası prosedürleri takip ettiklerini dile getirdi.
12/74
Mısır yönetimine yakın El-Yevm es-Sabi gazetesi ise Mursi'nin naaşının gerekli işlemler için hastaneye sevk edildiğini aktardı.
13/74
Avukatı Mursi'nin son sözlerini açıkladı
Mursi'nin avukatı Abdulmaksut, duruşma salonundaki sanık kafesinde bulunan Mursi'nin son konuşmasında yargılanma sürecini eleştirdiğini belirtti.
14/74
Ülkenin seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı'nın, "Şu ana kadar mahkemede neler olup bittiğini anlamıyorum. Avukat görmüyorum. Medya görmüyorum. Ortada bir mahkeme de görmüyorum. Mahkemenin görevlendirdiği avukat da beni savunacak bir bilgiye sahip olmayacak." dediğini kaydeden Abdulmaksut, Mursi'nin bir şiire atıfta bulunarak "kendisine zulmetse de ülkesine bağlı olduğunu" söylediğini aktardı.
15/74
Abdulmaksut, Mursi'nin ayrıca şu ifadeleri kullandığını kaydetti:
"Mahkemeden gizli bir duruşma istemiştim. Mahkeme reddetti. Bitti, bu mahkemenin kararı. Ancak ülkemin güvenliği, selameti ve egemenliği için benimle mezara gidecek sırlarım var."
16/74
Temmuz 2013'te askeri darbeyle görevden uzaklaştırılan Mursi, kamuoyunda "Hamas adına casusluk" olarak bilinen dava için bugün hakim karşısına çıkmıştı.
17/74
Mursi'nin oğlundan ilk açıklama
Mısır'ın darbeyle görevinden uzaklaştırılmış eski Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin ölüm haberinin ardından ilk açıklama oğlundan geldi.
18/74
Mursi'nin en büyük oğlu Ahmed, sosyal medya hesabı Facebook üzerinden yaptığı açıklamada, mahkeme salonunda geçirdiği baygınlığın ardından yaşamını yitiren babasını kaybetmiş olmanın acısını, "Babam! Allah'ın huzurunda buluşacağız." şeklinde ifade etti.
19/74
Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan "Mursi" paylaşımı
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mısır'ın demokratik yöntemlerle seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin vefatı nedeniyle paylaşımda bulundu.
20/74
Twitter hesabından, Mursi'nin fotoğrafını paylaşan Erdoğan, şu ifadeleri kullandı:
"Mısır'ın demokratik seçimle göreve gelen ilk Cumhurbaşkanı, kardeşim Muhammed Mursi'nin vefat ettiği haberini teessürle öğrendim. Tarihin en büyük demokrasi mücadelelerinden birini veren şehit Muhammed Mursi'ye Allah'tan rahmet diliyorum."
21/74
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay: Tarih, Mursi'nin milleti için yaptıklarını unutmayacak
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda şunları kaydetti:
"Mısır'ın demokratik yöntemlerle seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin mahkeme salonunda şehadet haberini derin üzüntüyle öğrendim. Kendisine Allah'tan rahmet diliyorum. Tarih, Mursi'nin milleti için yaptıklarını da ona bu zulmü yapanları da unutmayacak."
22/74
TBMM Başkanı Şentop: Mursi onu hapsedenlerden daha hürdü
TBMM Başkanı Mustafa Şentop, sosyal paylaşım sitesi Twitter'dan yaptığı paylaşımda, Mursi'nin vefat haberini derin bir teessürle öğrendiğini belirterek, "Mısır halkının, İslam dünyasının ve ezilen milletlerin başı sağ olsun. İnanıyorum ki mücadelesi ve hayatı kendisinden sonrakilere rehberlik edecektir." ifadesini kullandı.
23/74
Şentop, şunları kaydetti:
“Adalet terazisinde ve tarih önünde kazanan Mursi ve arkadaşları, kaybeden darbecilerdir. Mursi, meşruiyetin safında yer alma cesaretini göstermiş büyük bir liderdir. Mursi, hapsedilmişti ama onu hapsedenlerden daha hürdü. Allah, halkının meşru Cumhurbaşkanı, Türkiye’nin ve milletimizin sağlam bir dostu olan Muhammed Mursi’ye rahmet eylesin ve şehadetini kabul etsin.”
24/74
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu: Ümmet dik duruşunu unutmayacak
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Mursi'nin vefatına ilişkin, "Darbe onu iktidardan uzaklaştırdı ancak hatırası silinmeyecek. Ümmet dik duruşunu unutmayacak!" ifadelerini kullandı.
25/74
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu: Ümmet dik duruşunu unutmayacak
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Mursi'nin vefatına ilişkin, "Darbe onu iktidardan uzaklaştırdı ancak hatırası silinmeyecek. Ümmet dik duruşunu unutmayacak!" ifadelerini kullandı.
26/74
İçişleri Bakanı Soylu: Rabia Meydanı'nın çocuklarına baş sağlığı diliyorum
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Twitter'dan yaptığı paylaşımda, "Demokrasi mücadelesi, hak arama mücadelesi, mazlumun zulme karşı mücadelesi bugün bir şehit daha verdi. Elbette başkaları da olacak ama hiçbiri, asla unutulmayacak. Muhammed Mursi'ye Cenab-ı Hak'tan rahmet, Rabia Meydanı'nın çocuklarına baş sağlığı diliyorum." ifadelerini kullandı.
27/74
Adalet Bakanı Gül: Kardeşim sen özgürsün
Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, Twitter'dan yaptığı paylaşımda, "Kardeşim sen özgürsün! Mekanın cennet, ruhun şad olsun." ifadelerini kullandı.
28/74
Ticaret Bakanı Pekcan: Mursi büyük bir hak mücadelesi verdi
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Twitter'dan yaptığı paylaşımda, "Mısır’ın demokratik seçimle göreve gelmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi darbe sonrası yaşadığı süreçte büyük bir hak mücadelesi verdi. Mahkeme salonunda hayatını kaybettiğini öğrendiğim Mursi'ye Allah'tan rahmet diliyorum." ifadesini kullandı.
29/74
Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak: Mursi'ye Allah'tan rahmet diliyorum
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Twitter'dan yaptığı paylaşımda, "Demokratik seçimle göreve gelen ilk Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’yi bugün kaybettik. Demokrasi tarihinde unutulmayacak bir mücadele veren Şehit Muhammed Mursi’ye Allah'tan rahmet diliyorum." ifadesini kullandı.
30/74
Milli Eğitim Bakanı Selçuk: Mısır halkının başı sağ olsun
Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, Twitter'dan yaptığı paylaşımda, "Mısır’da ülkenin demokratik yöntemlerle seçilmiş, darbeye direnen ilk Cumhurbaşkanı'nın vefatı hepimizi derinden üzmüştür. Mısır halkı ve demokrasiden yana tavır koyan herkesin başı sağ olsun." ifadelerini kullandı.
31/74
Bakan Zehra Zümrüt Selçuk: Muhammed Mursi'nin şehadeti hepimizi derinden sarstı
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, Twitter'dan yaptığı paylaşımda, "Mısır'da milli iradeyi ve demokrasiyi temsil eden Muhammed Mursi'nin şehadeti hepimizi derinden sarstı. Şehit Mursi'ye Allah'tan rahmet diliyorum." ifadesini kullandı.
32/74
Sağlık Bakanı Koca: Mısır halkına sabır ve metanet dilerim
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, şu ifadelere yer verdi:
"Mısır'ın demokrasiyle iş başına gelmiş ilk cumhurbaşkanı olan ve demokratik dünyanın gözleri önünde kanlı bir darbeyle devrilip zindana atılan Muhammed Mursi'nin mahkeme salonunda hayatını kaybettiğini teessürle öğrendim. 'Allah'a verdiği söze sadık kalıp şehitliği seçenlerden olduğuna' (Ahzab 33) şahitlik eder, merhuma Allah'tan rahmet, ailesine ve Mısır halkına sabır ve metanet dilerim."
33/74
Bakan Kurum: Mısırlılara ve İslam dünyasına başsağlığı dileriz
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Twitter yaptığı paylaşımda, "Mısır'ın ilk seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, darbecilerin mahkemesinde yargılanırken Rabbine kavuştu. Ardında, onu seçen gözü yaşlı bir millet ve şanlı bir direniş bırakarak şehadete yürüdü. Mısır'ın gerçek sahibi olan Mısırlılara ve İslam dünyasına başsağlığı dileriz." ifadesini kullandı.
34/74
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Altun: İslam dünyasının başı sağolsun
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, şu ifadelere yer verdi:
"Bütün dünyanın gözleri önünde kanlı bir darbeyle devrilen Mısır'ın demokratik yöntemlerle seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, mahkeme salonunda Hakk'a yürüdü. Mekanı cennet olsun. Mısır halkının ve İslam dünyasının başı sağolsun."
35/74
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın: Bu zulmün failleri hesabını verecektir
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Twitter'dan yaptığı paylaşımda, Mısır halkının seçimle iş başına getirdiği ancak kanlı bir darbeyle görevinden uzaklaştırılan Cumhurbaşkanı Mursi'ye Allah'tan rahmet diledi.
36/74
Kalın, "Bu zulüm ve katliamın failleri bunun hesabını er ya da geç bu dünyada da ahirette de verecektir." değerlendirmesinde bulundu.
37/74
AK Parti Sözcüsü Çelik: Şehit Mursi'ye Allah'tan rahmet diliyoruz
AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik de Twitter'dan yaptığı paylaşımda, "Mısır'ın ilk seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, ahlaksız ve hukuksuz darbe sonrasında cuntanın güdümündeki mahkeme salonlarında yargılanıyordu. Mahkeme salonunda şehit oldu. Şehit Mursi'ye Allah'tan rahmet diliyoruz." ifadesini kullandı.
38/74
AK Parti Genel Başkanvekili Kurtulmuş: Mısır halkının ve ümmetin başı sağ olsun
AK Parti Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, Twitter'dan yaptığı paylaşımda, "Mısır halkının helal oylarıyla seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin şehadetini Rabbim kabul etsin. Serdar-ı Şüheda Hz. Hamza, Hz. Ali ve Hz. Hüseyin'e komşu eylesin. Mısır halkının ve ümmetin başı sağ olsun." ifadelerini kullandı.
39/74
Mısır'ın seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi kimdir?
Mısır'ın demokratik yöntemlerle seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi 8 Ağustos 1951 yılında Mısır’ın Şarkiyye kenti Heyya ilçesi Adve köyünde doğdu.
40/74
Mısır’da 2011 yılında gerçekleşen 25 Ocak Devrimi’nin ardından, Haziran 2012'de yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde oyların yüzde 51,73’ünü alarak Mısır Cumhurbaşkanlığı görevine geldi.
41/74
24 Temmuz 2012'de Mursi'nin Cumhurbaşkanlığını kazandığı resmen açıklandı ve Mursi, 30 Temmuz 2012'de yemin ederek görevine başladı.
42/74
Müslüman Kardeşler Teşkilatı’nın (İhvan) siyasi kanadı Hürriyet ve Adalet Partisi’nin Başkanlığını da yapan Mursi, 2000-2005 yılları arasında Mısır parlamentosunda milletvekilliği yapmıştı.
43/74
Makine mühendisi olan Muhammed Mursi, evli ve 5 çocuk babasıydı.
Darbe’nin ardından hakkında açılan "Hapishaneler baskını" davasında, Mursi idama mahkum edildi. Ancak bir buçuk yıl sonra Yüksek Mahkeme kararı bozarak Mursi’nin yeniden yargılanmasına karar verdi.
44/74
Mursi hakkında görevden uzaklaştırıldıktan sonra 6 ayrı dava açıldı. Mursi'nin 4 davası karara bağlanmış, 2 davasında ise yargılama süreci devam ediyordu.
45/74
Muhammed Mursi, eski Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'i (1981-2011) istifaya zorlayan 2011 yılındaki halk devriminin ardından, 2012 yılında ülke tarihinde demokratik yollarla göreve gelen ilk Cumhurbaşkanı olmuştu.
46/74
Mursi, 3 Temmuz 2013'te dönemin Savunma Bakanı ve ardından Cumhurbaşkanı olan Abdulfettah es-Sisi tarafından gerçekleştirilen askeri darbeyle görevinden uzaklaştırılmıştı.
47/74
Darbe öncesi yaptığı son açıklama akıllara kazınmıştı
Mursi'nin, bugün mahkeme salonunda hayatını kaybetmesi, darbe öncesi yaptığı son konuşmayı yeniden akıllara getirdi.
48/74
Temmuz 2013'te askeri darbeyle görevinden uzaklaştırılan Mursi, bilinmeyen bir yere götürülmeden önce Mısır halkına seslenerek, akıllara kazınan tarihi konuşmasını yapmıştı.
49/74
"Hakkı ve hukuku korumanın bedelini gerekirse hayatımla öderim"
25 Ocak 2011 devriminde elde edilen hakları ve meşruiyeti korumanın bedelini hayatı pahasına ödemeye hazır olduğunu vurgulayan Mursi, "Hakkı ve hukuku korumanın bedelini gerekirse hayatımla öderim." demişti.
50/74
Mursi, konuşmasında şu ifadeleri kullanmıştı:
"Sizleri, çocuklarımızı, bizden sonra gelecek evlatlarımızı korumak istiyorum. Kızlarımızı, geleceğimizin annelerini korumak istiyorum. Onlar çocuklarına sizin babalarınız ve ecdadınız erkektiler, haksızlık ve bozuk görüşler karşısında asla boyun eğmediler, vatanlarından, haklarından ve dinlerinden en ufak taviz vermediler, diyecekler."
51/74
Mısır halkının haklarını muhafaza için canını ortaya koyduğunu vurgulayan Mursi, şöyle devam etmişti:
"Bu haklarımızın bedeli için benim kanım akacaksa, ben hazırım. Vatan uğruna canımı kolayca veririm. Allah her şeye kadirdir. Kimse sizi aldatmasın. Sakın tuzaklara düşmeyin."
52/74
Muhammed Mursi ayetlerle dua ederek konuşmasını tamamlamış, "Rabbimiz! Bizi doğru yola eriştirdikten sonra kalplerimizi eğritme, bize tarafından bir rahmet bağışla. Hiç kuşku yok, lütfu en bol olan yalnız sensin. Allah, emrini yerine getirmeye kadirdir. Fakat insanların çoğu bunu bilmezler." demişti.
53/74
Mursi, o konuşmanın ardından bilinmeyen bir yere götürülmüş, aylarca kendisinden haber alınamamıştı.
54/74
Mursi'nin sağlık hizmetlerinden mahrum hapishane hayatı
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Mısır'ın demokratik yöntemlerle seçilmiş ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin hapishane hayatını ve aile hasretini 19 Haziran 2017'de yayımladığı bir raporla gözler önüne serdi.
55/74
Rapora göre, Mısırlı makamlar, "kanunsuz" şekilde Mursi'nin ailesi ve avukatlarıyla iletişim kurmasını ve bu kişilerin Mursi'yi ziyaret etmesini engelledi.
56/74
Ayrıca Mursi, sağlık hizmetlerinden de mahrum bırakıldı.
57/74
Mursi'nin cezaevine girdiği 4 yıl içerisinde, 4 Haziran 2017'de ilk kez ailesi ve avukatının ziyaretine izin verildi. Bu durum, Mursi'nin tutukluluğuna hukuki itirazını dile getirme ve kendisine karşı yöneltilen birçok suçlamaya karşı kendini savunma hakkını baltaladı.
58/74
HRW'ye konuşan ve adı açıklanmayan Mursi'nin bir akrabası, 4 Haziran'da Mursi'nin eşi ve kızını sadece 30 dakika görmesine izin verildiğini, 4 oğlu ve diğer akrabalarıyla görüşmesinin engellendiğini ortaya koydu.
Aynı tarihte, Mursi avukatıyla Ocak 2015'ten sonra ilk kez 10 dakika görüşebildi.
59/74
Mursi'nin avukatları, 8 Haziran 2017'de başsavcılığa dilekçe yazarak müvekkillerinin hayatının tehlikede olabileceğini ve muayene için özel bir sağlık merkezine naklini talep etti.
Mursi'nin akrabası da 4 Haziran'daki aile ziyaretinde Mursi'nin sağlığının çok iyi olmadığını ve ciddi oranda kilo verdiğini aktarmıştı.
60/74
Söz konusu ziyaretten 3 gün sonra yapılan duruşmada ise mahkeme Mursi'nin konuşmasına izin vermedi.
Telefonla konuşması, gazete okuması, TV izlemesi yasaktı
Mursi'nin akrabası, ailenin mahkeme günü Mursi'nin yakınında tutulan başka mahkumlardan, Mursi'nin bayıldığına ve şeker komasına girdiğine dair bilgi aldığını söyledi.
61/74
Akrabası, Mursi'nin diğer mahkumlara hayatından endişe ettiğini ve konserve gıdaları yemekten kaçındığını söylediğini de aktardı.
Hapishane hemşiresi ya da doktorunun, Mursi'nin düzenli tansiyon ve şekerini ölçtüğü ancak başka bir sağlık hizmeti sunmadığı bilinirken, Mursi'nin ailesinin de hapishaneye yiyecek ya da ilaç getirmesine izin verilmedi.
Ayrıca, Mursi'nin gazete okuması, televizyon izlemesi ya da telefon görüşmesi yapması yasaktı.
62/74
Mursi sağlık durumunun iyi olmadığını söylemişti ancak mahkeme dikkate almadı
Kahire Ceza Mahkemesinde, "yargıya hakaret" suçlamasıyla 6 Mayıs 2017'de hakim karşısına çıkarılan Mursi, yaklaşık dört yıl boyunca görüşmediği ailesi ve savunma heyeti ile görüşme talep etmiş, ayrıca "hayatını tehdit eden bazı durumlar" olduğunu belirterek, bu meseleyi avukatı ile görüşmek istediğini dile getirmişti.
63/74
Mursi'nin oğlu Abdullah, o dönem mahkemeden sonra yayımladığı açıklamada, "hukuksuz yargılama" sırasında babasının, hayatını tehdit eden bazı durumlardan şikayet ettiğine dikkat çekmesine rağmen mahkeme tarafından dikkate alınmadığını belirterek, 3 Temmuz 2013'ten bu yana alıkonulan babasının hayatından Mısır yönetiminin sorumlu olduğunu vurgulamıştı.
64/74
Öte yandan Mursi’nin ailesi, bu yıl ramazan münasebetiyle yaptığı yazılı açıklamada, Mursi’nin hukuksuz şekilde, tek başına bir hücrede tutulmasından şikayet etmiş ve sağlık durumu hakkında bilgileri olmadığına dikkati çekmişti.
65/74
Ailesi, Mursi'ye yapılanların Mısır'da ve tüm dünyada hukuka aykırı olduğun ifade edilmişti.