• $32,3205
  • 35,1192
  • 2298.89
  • 9039.66
27 Kasım 2021 Cumartesi 07:00 | Son Güncelleme:

İlim Yayma Ödülleri akademide fırsat eşitliği sağlıyor

İlim Yayma Ödülleri akademide fırsat eşitliği sağlıyor
- GÜLCAN TEZCAN / gulcantezcann@gmail.com

İlim Yayma Ödülleri'nin akademi dünyasında fırsat eşitliği sağladığına dikkat çeken İlim Yayma Ödülleri Akademik Başkanı Prof. Dr. İdris Sarısoy, "Anadolu'nun farklı üniversitelerinde çok kıymetli hocalarımız var. Çok değerli çalışmalar yapıyorlar. Biz bunları da gün yüzüne çıkarmış oluyoruz" diyor.

Türkiye'deki başarılı akademik çalışmaları gün yüzüne çıkarmak, toplumsal ve küresel sorunlara çözüm üretmek amacıyla ortaya konulan araştırma ve projeleri desteklemek amacıyla verilen İlim Yayma Ödülleri, 19 Aralık'ta Dolmabahçe Sarayı'nda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da katılacağı bir törenle sahiplerini bulacak. İlim Yayma Ödülleri Mühendislik, Doğa ve Sağlık Bilimleri, Sosyal Bilimler ve Büyük Ödül kategorilerinde veriliyor.

Ülkemizde bilimsel çalışmalara önemli bir ivme kazandıracak olan bu ödül programı ile ilgili merak ettiklerimizi İlim Yayma Ödülleri Akademik Başkanı Prof. Dr. İdris Sarısoy'a sorduk.

Hiç duymamış olanlar için sorsak; İlim Yayma Ödülleri nedir?

Türkiye'de üretilmiş akademik çalışmaların nakit olarak ödüllendirildiği bir akademik ödül projesi. Burada iki şey önemli. Birincisi yayınların Türkiye'de üretilmiş olması. Bir yabancı gelip Türkiye'de akademik bir çalışma yaptığında onunla aday olabiliyor. Ama bir Türk vatandaşı yurtdışında yaptığı çalışma ile aday olamıyor. İkincisi bir akademi ödülü olmasına rağmen sadece üniversitelerde, araştırma merkezlerinde çalışma yapanlarla bunu sınırlandırmadık. Bunların dışındaki insanların da başvurabileceği bir sistem oluşturduk.

Hangi alanlarda veriliyor ödüller?

Üç ödül kategorimiz var; Mühendislik, Doğa ve Sağlık Bilimleri, Sosyal Bilimler. Bir de Büyük Ödül. Doğa, Sağlık ve Mühendislik Bilimleri'nde doktora ünvanına sahip olanlar başvurabiliyor ancak bir üniversitede çalışması şart değil. Doktora ünvanı almış bir öğretmenimiz, mühendisimiz başvurabiliyor. Büyük Ödülümüzün maddi değeri bu yıl 600 bin lira. Diğerleri 200'er bin lira. Burada bir akademik unvan şartımız da yok. Bir lisans mezunu bu ülkedeki önemli bir soruna çözüm getirmiş ve bunun sonucu da toplumsal olarak kabul edilmiş ise bu, ödüle aday gösterilebiliyor. Bu anlamda Türkiye'de üretilmiş, toplumsal sorunlara çözüm getirme noktasında derdi olan herkesi kapsıyoruz. Böyle bir hedefle yola çıktık.

Başvuruları değerlendirme ölçütleri neler?

Altı tane kriterimiz var. Bize başvuran öncül olacak bir çalışma mı? Mesela sosyal bilimlerde kendinden sonraki çalışmalara yol açacak bir ufuk gösteriyor mu? Mühendislik ve sağlık bilimlerinde de genellikle pratiğe uygun mu, afaki mi diye bakıyoruz. Enerji, lojistik, otonom sistemler gibi mühendislik alanlarında biraz daha pratiğe dönük olsun istiyoruz.

Bu ödüller için otuz kişilik bir ekiple iki yıl çalıştık. İsteyenlerin doğrudan aday olabileceği bu ölçüde üst düzey bir ödül çok az var. Eğer siz çalışmanıza güveniyor ve 'Ben bu tezimle, bu makalem, bu kitabım, ya da projemle aday olmak istiyorum' diyorsanız aday oluyorsunuz. Başvuruları öncül olmak, uygulanabilir olmak, yaygın etki, toplumsal anlamda geniş bir ağda etkili mi ve bu çalışmayı yapan sözkonusu alanda yetkin mi? gibi kriterlere göre değerlendiriyoruz. Biz İlim Yayma Ödüllerine özel bir çalışma yapılmasını istemiyoruz. İlim Yayma Ödüllerine adaylarımız daha önce yayınlanmış, sonuçlanmış tez, makale, kitap, projeleri ile başvuruyorlar. Bu anlamda İlim Yayma Ödülleri'ni almak gibi bir hedef belirleyen adaylarımıza çalışmalarını belli bir olgunluğa getirdikten sonra başvuruda bulunmalarını tavsiye ederim.

İlim Yayma Ödülleri akademi dünyasında nasıl karşılandı?

Türkiye'de bu düzeyde verilen bir ödül yok. Başlangıçta İlim Yayma camiasının böyle bir ödül vermesine 'acaba n'oluyor' gibi bir yaklaşım oldu. Biz o dönemde vakıf yetkilileriyle beraber üniversitelere ve ilgili birimlere ödülleri anlattık. Bunun tam bir akademik ödül programı olduğunu, objektif olarak çalışmalara odaklandığını, doğunun batının, yeşilin kırmızının bir ödülü olmayacağını, kim hak ediyorsa bunu alacağıyla ilgili bir hedef ve ölçü koyduk. 2019'da Mühendislik, Doğa ve Sağlık Bilimleri Ödülü'nü Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Zahmakıran almıştı. Genel duruma baktığınızda Anadolu'daki üniversiteler bu anlamda dezavantajlı gibi görünüyor. Bu açıdan İlim Yayma Ödülleri fırsat eşitliği de sağlıyor. Anadolu'nun farklı üniversitelerinde çok kıymetli hocalarımız var. Çok değerli çalışmalar yapıyorlar. Biz bunları da gün yüzüne çıkarmış oluyoruz. Yine büyük ödülümüzü Yeditepe Üniversitesi'nden Prof. Dr. Fikrettin Şahin çok kıymetli bir çalışması ile aldı. Ödüllerin olumlu bir etki uyandırdığını ikinci ödüllere yapılan başvuru rakamlarından da görebiliriz. 2019'da toplam 106 üniversiteden başvuru almıştık. Bu kez 256 üniversiteden başvuru geldi. Türkiye'deki üniversitelerin yüzde 60'ından başvuru gelmiş. Bu bir kabulü gösteriyor. Akademik ünvanı olanlar dışındakilerin başvuruları da ilk ödülde 7 kurum ile sınırlıyken bu yıl 34 kuruma yükseldi. Bir başka göstergemiz 2019'da 758 başvuru vardı bu sefer 1111 başvuru oldu. Bir başka istatistik ölçü de geçen sene toplam başvurular içerisinde kadın bilim insanı sayısının oranı yüzde 22 civarındaydı. Bu sefer yüzde 38'e çıkmış. Tüm bu verilere bakarak hem akademide hem de ülke genelinde ödüllerin ciddi anlamda karşılık bulduğuna inanıyoruz.

Ödüllerin maddi karşılığı nedir?

Bu sene büyük ödül olarak 600 bin TL veriyoruz. Önümüzdeki yıllarda sponsorlarımızın da desteğiyle bunun daha da artacağını öngörüyorum. Diğer kategorilerde de 200 bin TL veriyoruz. Maddi kısmı bir yana biz aslında İlim Yayma Ödülleri ile şunu söylemeye çalışıyoruz; 'Biz İlim Yayma Ödülleri olarak sizin kıymetli çalışmalar yaptığınızın farkındayız. Bu kıymet eninde sonunda takdir edilecek. Bugün biz bunu nakit olarak takdir edeceğiz.' Zaten sonrasında ödül verdiğimiz hocaları bırakmıyoruz. Onlarla irtibatımızı devam ettiriyoruz. Eğer projelerinin pratik uygulanabilirliği varsa sponsorlarımız ve bağışçılarımızla onları bir araya getirmeye çalışıyoruz. Geçen sene pandemi koşulları buna fırsat vermedi ama bu ödülden sonraki dönemde hem ilk ödülümüzü alan hem de bu dönem ödül alan hocalarımızı bu şekilde daha ileri aşamaya taşıyacağız.

Sonraki aşamalarda nasıl bir yola girecek ödüller? Uluslararası boyut kazanacak mı?

Ödüllerin bir süre daha ulusal düzeyde organizasyonu ile ilgili süreci devam ettireceğiz. Vakfın hedefi iki yılda bir bu ödülleri vermek. Ancak beşincisini bulunduğumuz coğrafyayı dikkate alarak bölgesel düzeyde ya da doğrudan uluslararası düzeyde bir akademik ödül noktasına taşıma hedefimiz var. Böylece artık Türkiye menşeili, uluslararası düzeyde bilinen, tanınan bir akademik ödül haline gelecek.

Vatandaş, 'Bize neyin sözünü verebilirsiniz?' diye sordu... İstanbul'a yeni metro müjdesi!
Vatandaş, 'Bize neyin sözünü verebilirsiniz?' diye sordu... İstanbul'a yeni metro müjdesi!

Vatandaş, 'Bize neyin sözünü verebilirsiniz?' diye sordu... İstanbul'a yeni metro müjdesi!

Deprem uzmanlarından korkutan İstanbul uyarısı! Riskli ilçeleri açıkladılar
Deprem uzmanlarından korkutan İstanbul uyarısı! Riskli ilçeleri açıkladılar

Deprem uzmanlarından korkutan İstanbul uyarısı! Riskli ilçeleri açıkladılar

Çin, 'Türkiye rekor kırdı' diyerek duyurdu! 'NATO ülkelerinden Ortadoğu'ya kadar...'
Çin, 'Türkiye rekor kırdı' diyerek duyurdu! 'NATO ülkelerinden Ortadoğu'ya kadar...'

Çin, 'Türkiye rekor kırdı' diyerek duyurdu! 'NATO ülkelerinden Ortadoğu'ya kadar...'