Hürmüz boğazında gerginlik tırmanıyor. Tabi ki gerginliğin rastgele olduğu iddia edilemez. ABD-İsrail-Körfez üçlüsünün başlattığı; İran’ın ise eli görüp artırdığı bir tırmanıştan bahsediyoruz. Sihirli küreye el basılmasından bugüne, Katar ablukası, Yemen iç savaşı ve İran’ın çevrelenmesi planları ya sahneye koyuldu ya da hız kazandı.Fakat üç dosyada da ilerleme kaydedilemediği gibi ciddi zemin kaybedildi.
İran söz konusu olduğunda bunun başlıca sebebi, İran’ı çevreleyebilecek bir stratejinin ortaya koyulamaması. Diğer bir deyişle çevreleme isteğine ve hırsına karşılık verebilecek bir yol haritasının olmaması. Israrla tali metotlar izlenip, retorik yükseltilip İran’ın bölgesel nüfuz iştiyakının kırılabileceğinin düşünülmesi, İran’a karşı bu üçlünün başarısızlığını açıklamakta. Aslında üç buçuk aktörü barındıran bu blok, İran’a karşı tek bir amaç uğruna da bu çabaya girmiş değil.İran’a bakınca gördükleri farklılaşıyor.
Suudi Arabistan İran’dan topraklarına doğrudan bir tehdit algılıyor. Yarım aktör BAE, İran karşıtı cephede yer almak zorunda hissediyor kendisini fakat en kırılgan ülke olduğunun farkında ve bu sebepten kendisini tamamen işin içine sokamıyor. ABD’nin İran gündeminin merkezinde İsrail’in güvenliği var. İsrail ise İran’la jeopolitik rekabette İran’ın Hamas ve Hizbullah’a verdiği destek üzerinden tehdit algılaması var. ABD Irak’a, Suudi Arabistan Yemen’e, İsrail Suriye ve Lübnan’a, BAE ise kendisine yoğunlaşıyor.Öncelikler farklı olunca, tutarlı bir strateji izlenemiyor.
İran ise bu farklılaşmayı oldukça iyi okumakta. Açık bir şekilde kendisine yönelik tehdide ‘hesaplanmış bir tırmanışla’ cevap vereceğini beyan ediyor. Yani İran’a yönelik planlar yapmanın maliyetini gözüne kestirdiği kolay hedeflere operasyonlar düzenleyerek ödetme planını sahneye koyuyor. BAE’deki tanker saldırıları, Amerikan İHAsının düşürülmesi, ABD’nin Bağdat Büyükelçiliğine roketle saldırı düzenlenmesi, İngiliz tankerine el koyulması, Suudi Arabistan’da havaalanlarına saldırılması İran’ın hesaplanmış tırmanış planının sonucu. Maliyeti göstererek karşı tarafı masaya çekmeye ve taviz vermeye zorluyor.
Mevcut tırmanıştan ya büyük bir çatışma ya da daha büyük bir pazarlık çıkacak gibi.