Suudi Arabistan son bir haftada iki adet ilginç ekonomik adım atacağının açıklamasını yaptı.
Birincisi 1991 yılından bu yana ülke dışından borçlanmayan S.Arabistan, 25 yıl kadar sonra global bankalardan bono vasıtası ile 10 milyar dolarlık bir borçlanma yapacağını açıkladı.1991 yılında yaptığı borçlanmada sadece 1 milyar dolar borçlanılmıştı.
İkincisi de, Suudi Arabistan dünyanın en büyük şirketi olduğu düşünülen Enerji ve Petrol Şirketi Aramco’nun yüzde 5 kadar hissesini New York borsasında önümüzdeki bir yıl içinde piyasaya satışa çıkaracağını belirtti.
Aramco’nun değeri muhafazakâr bir tahminle bile 2.5 trilyon dolar kadar olarak tahmin ediliyor. Yüzde 5 kadarının fiyatı ise kabaca 125 milyar dolar olarak tahmin edilebilir. Bu yüzde 5 rakamı olan 125 milyar dolar, BP PLC veya Total SA gibi dev uluslararası enerji şirketlerden büyük bir para. Bu arada Londra ve Hong Kong borsaları da hisse senedi satışı için düşünülmekte.
Ancak bazı Suudi Arabistan ekonomik verilerine de yakından bakmak gerekiyor.
Suudi Arabistan kabaca 28 milyon nüfusu olan bir ülke. Bu ülke dünyanın toplam petrol rezervlerinin yüzde 16.5 kadarının sahibi. Venezüella’dan sonra dünyada ikinci. Ama Suudi Arabistan dünyanın en büyük petrol ihracatçısı olarak düşünülebilir.
Rezervin dörtte biri kullanıldı
Ülkenin kamu bütçesinin yüzde 87 kadarı petrolden gelmekte.
GSYİH sayısının yüzde 42 kadarı da petrolden kaynaklanmakta. İhracatın ise yüzde 90 kadarı petrolden. İhracat toplamı 2015 yılında 223 milyar dolar kadar olmuş. Ülkenin 2015 ithalatı ise 160 milyar dolar.
Ülkenin GSYİH sayısı 2015 yılında satın alma gücü paritesi ile 1.681 trilyon dolar. Satın alma gücü ile kişi başına gelir ise yılda 55 bin dolar civarında.
GSYİH nominal döviz kuru ile ise 2015 yılında 665 milyar dolar yani Türkiye’den küçük.
Ülkenin döviz ve altın rezervi ise 2015 yılında 660 milyar dolardı. Bu rezerv sayısının nerede ise dörtte biri son dönemde kullanıldı. Salt 2014 yılında 120 milyar dolar rezerv harcanmış.
Ancak ülkenin diğer bazı ekonomi verileri oldukça şaşırtıcı ve düşündürücü.
Suudi Arabistan’ın 2015 işsizlik oranı yüzde 11.4 olmuştu.
Ama genç nüfusu işsizliği ise yüzde 29 civarında.
Ülkenin bütçe açığının 2015 yılında GSYİH oranı olarak yüzde 17 civarında olduğu konuşuluyor.2016 yılında ise bütçe açığı yükselerek yüzde18.8 düzeyine çıkabilir de deniyor. Tahmini rakam da 2016 için 87 milyar dolar kadar düşünülmekte.
Şimdi kendinize sorun bakalım, bir ülkede petrol bulunması iyi bir şey mi? Galiba ülkenin geneli çalışmayı bırakıp hazır yemeye alışıyor, ama global bir kriz de petrol devlerini birer birer hırpalıyor.
Suudi Arabistan şimdi petrol dışında üretim yapabilmek için planlar hazırlamakla meşgul olmaya başladı.