Bu günlerde ülkemizde en zor meslek iktisatçı olmak. Ülkemiz, siyasal ve sosyal tartışmalarda, tercihler çerçevesinde bölünmüşlük sergiliyor. Ekonomik değerlendirmeler ise ekonomik gerçeklere göre değil, salt siyasi tercih ve görüşlere göre oluşturuluyor.
Düşünebiliyor musunuz, bir ekonomik mesleki kuruluşta veya şirkette ve kentte ekonomi sayılarını aktarıyorsunuz, hiçbir siyasi mesaj da vermiyorsunuz. Ama mesela şirket bayi toplantısında Batı bölgelerindekiler ile Orta ve Doğu Anadolu'dakiler aynı rakama, farklı değerlendirme yapıyorlar. Birinin beğendiğini, öbürü eleştiriyor. Bu nedenle kimden gelirse gelsin, tüm değerlendirmeler 'ama' ile başlıyor.
Halbuki bu ülkede ekonomik anlamda birçok iyi şeyler ile birçok kötü şeyler bir arada oluyor. Biz genelde seçerek algılama metodu ile hep negatifleri ön plana çıkartıyoruz.
Aşağıda her Türk vatandaşının memnun olması gereken iki uluslararası başarı örneğini aktarıyoruz.
Deloitte bir uluslararası firmanın Türkiye'deki kolu. Uluslararası Deloitte ülkemizin ve dünyanın perakende sektörü dev firmalarının ilk 250 tanesi hakkında bilgiler derlemiş ve bunu 2011 yılı başında 'Perakendenin Küresel Güçleri' adı altında yayınlamış. Eldekiler 2009 yılı sonu verileri, çünkü veri toplama çok zaman alıyor. Bu yıl Migros ve BİM dünya çapında perkande devleri arasında ilk 250'ye girmişler .
Migros veya ticari adı ile Migros Ticaret A.Ş. 206'ncı sırada yer alırken 3.961 milyar dolar ciro ve 71 milyon dolar net gelir ile ve 5 ülkede faaliyet göstererek perakende satışlarını da 2004-2009 arasında birleşik büyüme oranı hesabı ile yüzde 20.5 arttırmış.
BİM veya Birleşik Mağazlar A.Ş. ise 2009 yılında 3.44 milyar dolar perakende satış toplamı ile 220'nci olmuş ve 138 milyon dolar da net gelir üretmiş. BİM bir tek Türkiye'de aktif ve 2004-2009 arasında birleşik büyüme oranı hesabı ile yüzde 28.5 perakende satış artışı sağlamış.
Bu iki şirketin performansı kim olursanız olun büyük başarı olarak değerlendirilmeli.
Bu iki şirket bir başka kritere göre, 'bölgelere göre ilk on kategorisinde' ise çok iyi durumdalar. Afrika-Ortadoğu klasmanında Migros perakende satışlarda dördüncü durumda, BİM ise altıncı.
En hızlı büyüyen ilk 50 klasmanında ise BİM sekizinci, Migros on dokuzuncu sırada yer almakta.
Aşağıda tüm dünyada ilk on perakendeciye ait bilgileri aktarıyoruz.
Dünyanın perakendecilikte uzak ara bir numarası ABD'nin Wallmart Stores Inc. adlı kuruluşu. Tablodan görülebileceği gibi bu şirket 12 ülkede faaliyet göstererek 405 milyar dolar perakende cirosu ve 15 milyar dolara yakın net perakende satış geliri elde etmiş. Listede ikinci olan Fransa'nın Carrefour şirketi ise 119 milyar dolar perakende cirosu ve 36 ülkede faaliyet ile 609 milyon dolar net gelir sağlamış.
Bu şirketlerden bir tek Kroger(ABD) ve Target (ABD) tek bir ülkede faailyet gösteriyorlar, diğerleri çok sayıda ülkede aktif.
Uluslararası Deloitte'in İngilizce olan ve detaylı sektör analizleri içeren raporunu da Türkiye Deloitte internet sitesinden bulabilirsiniz.
Adı geçen 250 şirketin toplam cirosu 3.760 trilyon dolar. Ortalama ciro boyutu 15.05 milyar dolar. 2004 yılından 2009 yılına ortalama birleşik büyüme oranı yüzde 6.1. Aynı sürede birleşik kar marjı oranı yüzde 3.1 ve ortalama birleşik getiri / varlık oranı ise yüzde 4.9.
Perakende her açıdan büyük ve çok önemli bir sektör. Ülkemizde de hızla gelişmekte!
Dünyanın Perakende Devleri 2009
Sıra Şirket Ülke Ciro 2004-09
Büyüme %
1 Wallmart ABD 405.046 7.3
2 Carrefour Fransa 119.887 3.4
3 Metro Almanya 80.850 3.0
4 Tesco İngiltere 90.435 10.9
5 Schwarz Almanya 77.221 9.8
6 Kroger ABD 76.733 6.3
7 Costco ABD 69.889 8.2
8 Aldi Almanya 67.709 6.3
9 Home Depot ABD 66.176 -2.0
10 Target ABD 63.435 6.8