Pazartesi günü çoğu bankacı olan bir gruba “ABD yakında faiz artırır mı?” diye sordum, çoğu “Evet !” dedi. Yani 2013 yılı Mayıs ayında Bernanke ilk konuştuğu zamanki gibi, şimdi de “acilen global faizler artar” paniği içindeyiz. Halbuki ben bu yoruma katılmıyorum! Neden böyle düşünüyorum?
İngiltere, Avrupa’da en iyi durumdaki ülke. Ama İngiltere Merkez Bankası’nın çok saygın Baş iktisatçısı Andrew Haldane geçen haftanın son günü, “yakında faiz artırımlarına başlamaya hazırlananların faiz artırımını geciktirmeleri gerektiğini” vurguladı. Neden olarak da “Global ekonominin zayıf görüntüsü, enflasyon baskısının olmaması, ücretlerdeki çok zayıf artış, göreli olarak daha iyi durumdaki İngiltere’nin bile faizle oynamamasını gerektiriyor!” dedi.
PİYASALARI TETİKLEDİ
Diğer taraftan ondan önceki gün de ABD ‘de yerel St.Louis FED Başkanı James Bullard da “FED’in varlık alımlarını ekim sonunda kesme şeklinde önceden planlanmış yaklaşımı değiştirmesi ve varlık alımlarına devam etmesi gerektiği!” tezini gündeme getirdi.
Önemli iki büyük ekonomiden bu iki resmi ve saygın uzmanın yeni tavsiye ve yorumları piyasaların da faiz artırımı takvimini zaman içinde daha ileriye itme düşüncesine angaje olmalarına neden oldu.
Pazartesi günü önce Avrupa Merkez Bankası, daha önceden başlayacağını vurguladığı” teminatlı bono” alımlarına sessiz sakin başladı. Ne kadar bono aldığını her pazartesi günü açıklayacak. Diğer taraftan da varlığa dayalı menkul kıymetler alımına da biraz vakit geçince başlayacağını beyan etti. Avrupa Merkez Bankası dün İspanya, Fransa ve Almanya bonolarını satın almış bulunuyor. Bonoları satan bankaların şirketlere ve halka kredi sağlamalarının da artması bekleniyor. Ama ne kadar bono alacağı veya alabileceği ve ne kadar kredi verilebileceği de tartışmalı.
ABD’de FED bono almanın ve likidite alımının son adımını ekim ayı bitmeden son bir 15 milyar dolarlık hamle ile yapacak. Ama yükseltmeye çalıştıkları enflasyon düşük ve de enflasyon düşmesi konusunda beklentiler de büyüdü. ABD enflasyonunun önümüzdeki beş yıl bile yüzde 1.5 altında kalabileceği tahmini yapılıyor.
GECİKTİRMEDE KARARLILAR
San Francisco FED Başkanı John Williams da dün Reuter’s verdiği beyanatta daha fazla ekonomiyi canlandırma gerektiği düşünülüyorsa faiz artırımını geciktirmek gerekir!” diyerek diğer görüşlere katıldı.
Sonuçta FED para politikası komitesinin 17 üyesinin çoğunluğu eylül toplantısında faiz artırımını iyice geciktirmek (2015 yılının ikinci yarısı veya daha bile sonrası) konusunda kararlı gözükmüşlerdi.
Minneapolis FED Başkanı Naryana Kocherlakota ise daha kesin konuşarak enflasyonun iki yıl içinde yüzde 2 değerine çıkacağına emin olmadan faiz politikasını değiştirmek gerçekleşemez diyor ve Chicago FED Başkanı Charles Evans da onun gibi düşünüyor ama daha yumuşak deklarasyon yapıyor.
Biz de, FED 2015 yılının sonlarına kadar daha iyi veriler görmeden faiz artırımı yapmaz tezine angaje olalım, yani erken kötümserlik kurbanı olmayalım.