İskoçya’da yapılacak 18 Eylül oylamasıyla bölünme adayı Birleşik Krallık 64.1 milyon kişilik nüfusa sahip. 53.9 milyon kişi İngiltere’de, 5.3 milyon kişi İskoçya’da, 3.1 milyon kişi Galler’de, 1.8 milyon kişi Kuzey İrlanda’da yaşamakta.
Birleşik Krallık satın alma gücü paritesi ile 2.38 trilyon dolarlık bir GSYİH sayısına sahip. Kişi başına ortalama gelir 37.300 dolar civarında. Britanya’da bütçe /GSYİH yüzde eksi 3.6, kamu borcu/GSYİH oranı yüzde 91 civarında. Enflasyon yüzde 2. İhracatı 813, ithalatı 782 milyar dolar, cari dengesi 93.6 milyar dolar açık vermekte, ve toplam dış borcu da 9.4 trilyon dolar kadar, yani büyük!
Bugün ayrılma olursa Kuzey Denizi’nde ve İskoçya’ya yakın petrol yataklarının mülkiyeti kime gidecek veya Britanya kamu borcunun ülkelere nasıl bölüştürüleceği, İskoçya’da nasıl bir yeni para birimi olacağı veya banka ve sigortaların İskoçya’dan İngiltere’ye taşınıp taşınmayacakları gibi konular tartışılsa da bunlar en önemli konular değil.
Asıl mağdur Avrupa Birliği
Dünya ekonomisi ve global finans sistemi açısından en önemli ve büyük sorunlar İngiltere ve Avrupa Birliği üzerinde olası “İskoçya boşanmasının” etkileri olacak. Bu etkileri dört noktada özetlemek mümkün.
Birincisi, İskoçya’nın bağısızlığı seçmesi halinde Britanya’nın politik ve ekonomik yönetimi, genel seçimlere dört ay kala (Mayıs 2015 ) nasıl etkilenecek? Örneğin Cameron İskoç referandumuna izin veren kişi olarak istifa etmek zorunda kalacak mı? İkincisi İngiltere‘de 2015 Mayıs tarihindeki seçiminin olası sonuçları nasıl etkilenmiş olacak? İskoçya ayrılmayı seçerse Muhafazakar Parti ve istifa etmemiş bir Cameron şimdi ile Mayıs 2015 arasında ne tür adımlar atamaya mecbur kalacaklar? Hatta Muhafazakarlar çöker ve İşçi Partisi’nin oyları bu tür nedenlerle yüzde 70 gibi oranlara çıkar mı? İşçi Partisi İskoçlar ile ayrılma sonrası olası pazarlıkları nasıl götürebilecek? Mesela İskoçların ayrılmasından sonra pazarlık ve kargaşayla geçecek iki yıl , 2016 yılında yeni bir seçimin gerçekleşmesini mi getirecek? Üçüncüsü bu karmaşa Britanya’nın Avrupa ile zaten gerilimli olan ilişkilerini nasıl etkileyecek? Bugünkü İskoç kökenli Britanya parlamenterlerinin büyük çoğunluğu (59 kişide 1 kişi muhafazakar ) sol görüşlü olduğundan, ayrılanlardan sonra İngiltere’de geriye en katı muhafazakarlar kalacağından Britanya’nın da Avrupa’dan ayrılma yönündeki eğilim kuvvetlenecek ve 2017 yılında bir de Britanya’nın Avrupa Birliği’nden ayrılması referandumu gündeme gelecek mi ? Dördüncüsü İskoçya’nın ayrılması, Avrupa’daki diğer girişimleri nasıl etkileyecek? İskoçya’nın girişimi zaten Katalanların ve Baskların İspanya’dan ayrılma aşkını aşırı doz etkilemiş bulunuyordu ! Belçika’da Flamanların ayrılma sevdası da gündemde. Kaldı ki Kuzey İtalya’nın güneyden boşanma sevdası da uzun zamandır gündemde bulunmaktaydı! Bu durumda Muhafazakarlar Britanya’nın ayrılmaması için ne tür şartları Avrupa Birliği’ne dayatacaklar acaba? Bu İskoç ayrılığının gerçekleşmesinin, Britanya’nın Avrupa Birliği’nden boşanmasını da kesin getireceği konusunda emin görünenlerin sayısı az değil!