Aralık ayına ilişkin dış ticaret verileri yayımlandı. Buna göre ihracat aralık ayında yüzde 4.9'luk artışla 13.2 milyar dolara, ithalat ise yüzde 16.7'lik artışla 23.1 milyar dolara yükseldi. Bu verilerde, ihracat rakamları beklenenin altında olurken ithalat da beklentilerin üzerine çıktı. Böylece dış ticaret açığı da beklentilerden daha yüksek gerçekleşti. Aralık ayına ait dış ticaret açığı yüzde 37'lik artışla 9.9 milyar dolara yükseldi. Piyasada genel beklenti ise dış ticaret açığının 8 milyar doların altında olması yönündeydi.
Yıllık toplama bakıldığında 2013 yılında ithalat 252 milyar dolara ihracat ise 152 milyar dolara ulaştı. Yıllık 100 milyar dolar olan dış ticaret açığı hükümetin Orta Vadeli Program beklentilerinde 98 milyar dolar hedeflenmişti. Hemen bir önceki yılla karşılaştırırsak, 2012 yılında ihracat 152.5 milyar dolar ithalat ise 236.5 milyar dolar olmuştu. Yani yıllık olarak ihracatta yarım milyar dolarlık bir düşüş (binde 4 oranında), ithalatta ise 15 milyar dolarlık (yüzde 6.4 oranında) artış var.
Aslında bu verileri döviz kuruyla ilişkili şikayetleri dinmeyen ihracatçıların dikkatine sunmamız gerek. 2013 yılında TL'nin değer kaybetmesi, ihracat üzerinde çok da etkili olmamış. Özellikle mevsimsel dalgalanmalara göre düzeltilmiş dış ticaret verilerine baktığımızda bu durum daha net görülüyor. Mevsimsel düzeltilmiş verilerde aralık ayında ihracat bir önceki aya göre yüzde 2.3 oranında azalırken ithalat yüzde 1.9 oranında artmış. Son üç aylık trende baktığımızda ihracatın yüzde 2.5 temposunda azaldığını, ithalatın ise yüzde 6.5 temposunda arttığını görüyoruz.
Aşağıdaki grafikte mevsimselliğe göre düzeltilmiş dış ticaret verilerini özetledik. Kısaca grafikte görülen trendleri özetlersek, 2012'de yukarı yönlü trende sahip olan ihracatın 2013'te yatay hatta düşüş trendinde olduğunu görüyoruz. İthalatta ise hem döviz kurlarının maliyet etkisi nedeniyle, hem enerji ithalatında görülen artış nedeniyle hem de ekonomik büyüme eşliğinde artan ithalat talebi nedeniyle artış yani yukarı yönlü trend devam ediyor.
İhracatın 2013 yılında tempo kaybetmesinin ve toplam ihracatın 2012'nin altında kalmasının hem Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da devam eden siyasi gelişmelerden hem de İran ile olan altın ticareti durumundan olumsuz etkilendiğini görüyoruz. 2012'de 13.3 milyar dolar olan altın ihracatı 2013'te 3.3 milyarda kalmış. Altın ithalatı ise 2012'de 7.6 milyar dolar seviyesinde iken 2013'te 15.1 milyar dolara zıplamış. Toplamda net altın ihracat ithalat dengesi 2012'de 5.7 milyar dolar fazla verirken 2013'te 11.8 milyar dolar açık vermiş.
Diğer yandan 2012'ye kadar en hızlı büyüyen ihracat pazarımız durumundaki Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkelerine ihracat azalmaya devam ediyor. Buna karşılık en büyük ihracat pazarımız durumundaki Avrupa ülkelerine ihracat artıyor, ancak henüz yeterli tempoda değil.