• $32,3776
  • 34,9824
  • 2325.57
  • 9079.97
8 Ağustos 2014 Cuma 02:02 | Son Güncelleme:

İki denizin trajedisi

İki denizin trajedisi

Mübadil
Handan Öztürk
Artemis Yayınları, 2014
607 sayfa

Recep Usta
reusta@gmail.com

Mübadele iki ülke arasında yaşandı. Yunanistan ve Türkiye… Lozan Antlaşması gereğince ülkemizdeki Rumlar Yunanistan’a Yunanistan’daki Türkler ise ülkemize gönderildi. Yunanistan çağdaş edebiyatı ve sineması bu trajik olayı çok çeşitli yönleriyle işledi. Hatta bu zorunlu göç çağdaş Yunan edebiyatının ana merkezini oluşturdu. Bizdeyse daha çok dedesinin, ninesinin anılarını derleyenlerin birkaç kitabıyla sınırlı kaldı neredeyse. Bu yıl yüzüncü yılı olması itibarıyla gündeme geldi biraz. Oysa üzerinden yüz yıl geçmesine rağmen hem Ege Denizi hem de Akdeniz’in dalgaları bu acıyı fısıldar. Binlerce insanın balık istifi yaptığı yolculuklarda ölenlerin, çocukluğunu o uzun gemi yolculuğunda geride bırakarak erkenden ergenleşen kızların ve oğlanların, dünyası parçalanmış ana babaların yaşadıkları eşi benzeri görülmemiş bir trajediye tanık olmak, bu iki denize de ağır gelmiştir zira! Savaşın adaletsiz yüzüdür tanık oldukları. Mertliğin, erdemin, kahramanlığın dayanılır kıldığı çok savaşlar görmüştür iki deniz de! Ancak mübadeleyle birlikte günahsız geniş yığınları acımasızca savuran erdemsizliğin, yağmacılığın karanlık yüzü geçmiştir sularından… Yunanistan’a gidenleri faşizm ve acımasız bir iç savaş beklemektedir ve de toprak sınırlı olduğu için büyük bir çoğunluk için bataklıkta kurulan çadırlar… Anadolu’daysa yazarın dediği gibi “Ara ara yüzünü gösteren güneşin altında ışıl ışıl parlayan kar kristalleri, insanın gözünü alıyor, koca bir imparatorluğun büyük bedeller ödeyerek, amansız savaşları kaybederek tarihe gömülüşünü masalsı kılıyordu”.

Bu masalsı umut meşakkatli bir yolculuktan çıkıp gelmiş mübadilleri de sarıp sarmalar. Gerçekle masalın, ümitle ümitsizliğin içi içe geçtiği, kimi zaman birbirini yediği o günlerde Göremeli İra ile Ankara’da öğretmen olan Enis’in inatçı, cesur ancak şanssız aşkıysa bütün bu merhalelerden geçmek zorunda kalır. Zira ağır bir tarihin yüküyle sınanacaktır bu aşk. Ancak, birbirlerinin olduklarında İra on altı, Enis ise yirmili yaşlarındadır… Birbirlerinin gözlerinde saklı olan dünyayı keşfetmeye ürkecek kadar masumdurlar. Bu ilk bakış, Kapadokya’dan Mersin’e, Mersin’den Selanik’e, Selanik’ten Ordu’ya kadar uzanan, bin bir zorlukla sınanan, eşi benzeri görülmemiş bir aşk yolculuğunun ve kader birliğinin başlangıcı olur. Öyle bir kader ki herkesin gözünün üzerinde olduğu güzel bir kızı erkeğe, dünya edebiyatını takip eden, şiirler yazan bir aydını ise eşkıyaya dönüştürür. Mübadelenin başında, birbirleriyle evlenmekten başka bir şey düşünmeyen iki tecrübesiz gençken, mübadele sonrasında, bir insanın tecrübe edebileceği mertebelerden geçerek adeta kutsal kitap Tevrat’ta zorlukları aşan kahramanlara dönüşürler ve kendi destanlarını yaratırlar.
Handan Öztürk, İra ve Enis’in olağanüstü sınavlardan geçen, geçtikçe de başkalaşan aşklarını, yakın tarihimizin en trajik olaylarından biri olan mübadeleyi, cumhuriyetin ve cumhuriyet ideolojisinin oluşturulduğu günlerin ve dünya siyasi tarihinin fonunda ustalıkla işliyor. Yüz yıl öncesinin günlük yaşamına, diline ve tarihi gerçeklerine hâkimiyetinin yanı sıra akıcı dili ve sürükleyici örgüsüyle bizi o günlere götürüyor. Ancak bunu yaparken insanın içindeki gizli güç kuyularını nasıl harekete geçirerek zorlukları aştığını hatırlatıyor okuyucuya. Savaşın ve dönemin ayrıntılarıyla günümüz insanlık zaafları, siyasi duruşları arasında bağlantılar kuruyor. Bir bakıma dünün içindeki bugünün, başka bir deyişle, bugün içindeki o arızalı dünün dökümünü de yapıyor.

Murat Kurum, BAYKAR'ı ziyaret etti: Türkiye'nin geleceğine olan inancım arttı
Murat Kurum, BAYKAR'ı ziyaret etti: Türkiye'nin geleceğine olan inancım arttı

Murat Kurum, BAYKAR'ı ziyaret etti: Türkiye'nin geleceğine olan inancım arttı

Diyarbakırlı Saliha Gündüz'ün Başkan Erdoğan sevgisi: O anları 24 TV'ye anlattı
Diyarbakırlı Saliha Gündüz'ün Başkan Erdoğan sevgisi: O anları 24 TV'ye anlattı

Diyarbakırlı Saliha Gündüz'ün Başkan Erdoğan sevgisi: O anları 24 TV'ye anlattı

Belçika'dan terör provokasyonlarına ilişkin açıklama: PKK Avrupa'da tanınmış bir terör örgütüdür
Belçika'dan terör provokasyonlarına ilişkin açıklama: PKK Avrupa'da tanınmış bir terör örgütüdür

Belçika'dan terör provokasyonlarına ilişkin açıklama: PKK Avrupa'da tanınmış bir terör örgütüdür