• $32,3802
  • 34,99
  • 2326.07
  • 9090.15
29 Ekim 2021 Cuma 12:01 | Son Güncelleme:

Yükselen "metaverse" kavramı: Fiziksel dünyanın yerini alabilir mi?

Yükselen "metaverse" kavramı: Fiziksel dünyanın yerini alabilir mi"
AA

Metaverse kavramının popülaritesi, sosyal medya devi Facebook'un ismini gerçeğe yakın sanal dünyalar yaratma vizyonunu yansıtmak üzere 'Meta' olarak değiştirmesi sonrası yeniden yükselişe geçti. Uzmanlar; özellikle COVID-19 salgınıyla birlikte çevrim içi hizmetlere yönelik talebin artması sonrası şirketlerin, "metaverse" ile fiziksel dünyayı ele geçirmeye hazırlandığına işaret etti. Peki 'metaverse' gerçekten fiziksel dünyayı devralabilir mi?

Yeni tip koronavirüs (COVID-19) salgını, başta blokzincir ve NFT'ler olmak üzere neredeyse tüm çevrim içi hizmetlere yönelik talebi artırırken teknolojiden para kazanmanın yeni yollarını arayan büyük şirketler de "metaverse" ile "fiziksel dünyayı" ele geçirmeye hazırlanmaya başladı.

Facebook, Microsoft, Roblox ve Epic gibi şirketlerin milyarlarca dolarlık yatırım planıyla gündeme gelen 'metaverse' konsepti, internetin gelişimindeki bir sonraki aşama olarak görülüyor. Şirketler ise 'metaverse' ile insanlara internet üzerinden erişebilecekleri kurgusal bir evren vadediyor.

Son dönemde metaverse'e yönelik artan ilgi, COVID-19 salgının da bir sonucu olarak görülüyor. Daha fazla insanın uzaktan çalışmaya başlamasıyla, çevrim içi etkileşimi daha gerçekçi hale getirmeye yönelik talebin de arttığı belirtiliyor. Temelde kurgusal bir gerçeklik olan 'metaverse', bir sonraki aşamanın parçası olmak isteyen yatırımcılar ve şirketlerden büyük ilgi görüyor.

METAVERSE NEDİR?

Sanal gerçeklik teknolojisinin geliştirilmiş hali olarak görülen 'metaverse', kurgusal evren olarak da tarif ediliyor. 'Metaverse'te insanların alışveriş yapabileceği, hizmetlere abone olabileceği, iş arkadaşlarıyla birlikte çalışabileceği, oyun oynayabileceği ve hatta çevresindeki görüntüyü kişisel zevklerine ve gereksinimlerine göre özelleştirebileceği 3 boyutlu paylaşılan sanal bir ortam sunuluyor. 'Metaverse', insanın dijital alandan ziyade dijital dünyanın içine girmesine izin veriyor.

Örneğin; kullanıcılar, kendilerini bir hologram şeklinde başka yerlere yansıtabiliyor. Metaverse'ün; kişinin sadece bakmak yerine içine girebildiği, somutlaştırılmış bir internet ortamı gibi hayal edilebileceği belirtiliyor.

Gerçeğe dayalı olacak metaverse'ün; önceden oluşturulmuş sanal dünyalardaki karikatürize avatarların aksine, kullanıcıların fiziksel görüntülerini dijitalleştirerek birbirleriyle gerçek insan görüntüleriyle etkileşime girebilmelerine imkan sağlayacağı kaydediliyor.

'Metaverse' kavramının The Matrix, Pokemon Go, Minority Report, Ralph Breaks the Internet ve Black Mirror gibi sayısız film ve video oyununda tasvir edildiği biliniyor. Facebook yöneticileri, 'metaverse'ü insanların oyun oynarken ya da araştırma yaparken birlikteymiş gibi hissedebilecekleri bir ortam olarak tanımlıyor.

FACEBOOK, 'METAVERSE' ŞİRKETİNE DÖNÜŞMEYİ HEDEFLİYOR

Diğer yandan; Facebook, 'metaverse' alanında peş peşe yaptığı atılımlarla öne çıkıyor. Son olarak şirket isminin 'Meta' olarak değiştirileceğini duyuran Facebook Üst Yöneticisi (CEO) Mark Zuckerberg, şirketi gelecek 5 yıl içinde bir sosyal medya firması olmaktan çıkarak bir 'metaverse' şirketine dönüştürmeyi hedefliyor.

Zuckerberg; Temmuz ayında tüketicilerin yalnızca şirketin platformlarında oturum açacakları değil, aynı zamanda bu dijital dünyada yaşayacakları, çalışacakları ve oyun oynayacakları 'metaverse'ü, Facebook'un ve internetin geleceği için bir vizyon olarak pazarlamaya başlamıştı.

'Metaverse'ün inşası için Avrupa genelinde 10 bin kişi istihdam edeceğini duyuran Facebook, 'metaverse' ile aynı fiziksel alanda olmayan insanların oluşturabileceği ve keşfedebileceği bir dizi sanal alan sunmayı planlıyor.

Zuckerberg ayrıca; 'metaverse'ü, insanların cep telefonlarından ya da ekrandan bakmak yerine parçası olabileceği ve içine girebileceği bir internet olarak tanımlıyor. Evden çalışma modelini desteklediği bilinen şirket CEO'su, 'metaverse'ün işe gidip gelme ihtiyacını ortadan kaldırılabileceğini belirtiyor.

FACEBOOK, BASKI ALTINDA

Zuckerberg'ün, 2004'te Facebook'u kurduğu ve borsada yaklaşık 1 trilyon dolar değerinde bir şirket haline getirdiği de biliniyor. Başta Avrupa olmak üzere, dünya çapındaki düzenleyiciler ve politikacılar; piyasa gücünü dizginlemek, yanlış bilgi akışına ve nefret söylemine son vermek için Facebook ve Zuckerberg'ü baskı altında tutuyor. Facebook'u kârı güvenliğin önüne koymakla suçlayan eski çalışan Frances Haugen'in iddiaları da şu anda Facebook için ciddi sorun oluşturuyor.

Facebook ise ismini 'Meta' olarak değiştirerek şirket hakkında çıkan olumsuz haberlerden uzaklaşmayı ve imajını iyileştirmeyi hedefliyor.

1 Aralık 2021'den sonra şirket hisselerinin, "MVRS" sembolü altında işlem göreceği ifade ediliyor. Facebook, "metaverse" için dış kaynak kullanacağını söylüyor. Şirket yapısında ise başka bir değişiklik beklenmiyor. Zuckerberg de eleştirilerden uzak kalmak için 'metaverse'de mahremiyet ve güvenliğe daha fazla önem vermeyi hedefliyor.

TEKNOLOJİNİN LİDERLERİ, İNTERNETİN METAVERSE İLE GENİŞLEYECEĞİNE İNANIYOR

WhatsApp, Instagram ve Messenger'ı da bünyesinde barındıran Facebook, yeni dijital dünyayı kendi başına oluşturmak istemiyor. Ancak şirket, merkezi bir rol oynamayı hedefliyor. Zuckerberg, insanların gelecek yıllarda Facebook'u giderek daha fazla bir "metaverse şirketi" olarak görmelerini beklediğini ifade ediyor. Şu anda Facebook'un çalışanlarının, bu teknoloji üzerinde yoğunlaştığı belirtiliyor.

Facebook, 'metaverse' ile aynı fiziksel alanda olmayan diğer insanların oluşturabileceği ve keşfedebileceği bir dizi sanal alan sunmayı istiyor. Şirket; reklam temelli iş modelinde hiçbir şey değişmese bile, 'metaverse'te yeni "ekonomik fırsatlar" görüyor.

Diğer teknoloji şirketlerinin yöneticileri de internetin 'metaverse' ile genişleyeceğine inanıyor. Bu yöneticiler arasında, Microsoft Üst Yöneticisi Satya Nadella ile bilgisayar oyunu geliştiricisi Epic Games'in başkanı Tim Sweeney da bulunuyor.

Sony Electronics yöneticilerinden Tyler Ishida ise günümüz teknolojisinin çözünürlük düzeyi ve kalitesi sayesinde, 'metaverse'ün katılımcılar için gerçek hayat kadar gerçek görünebileceğini belirtiyor. Ishida, 'metaverse'ün tüm duyuları harekete geçiren daha sürükleyici bir eğlence deneyimine işaret ettiğinin de altını çiziyor.

SİLİKON VADİSİ'NDE POPÜLER HALE GELİYOR

Metaverse, Silikon Vadisi'nde giderek popülerleşen bir kavram haline gelirken Microsoft, NVIDIA ve Unity Software gibi şirketlerin de 'metaverse' için araçlar, hizmetler veya içerik geliştirdikleri belirtiliyor. Çevrim içi oyun platformu ve oyun yaratma sistemi Roblox da kendini bir 'metaverse' şirketi olarak tanımlarken Epic Games'in 'Fortnite'ı da 'mataverse'ün bir parçası olarak kabul ediliyor.

'GameStop'un da kısa bir süre önce verdiği "Web3 Gaming" iş ilanıyla 'metaverse'e gireceği ve şirketin "Web3 Gaming" pozisyonu için Ethereum, NFT'ler ve blokzinciri tabanlı oyun platformları konusunda deneyimli bir çalışan aradığı kaydediliyor.

Uzmanlar ise 'metaverse'ün insanları gerçek dünyadan daha da koparabileceği uyarısında bulunarak Facebook'un, yanlış bilgi yayma gibi mevcut sorunlarının artabileceğini belirtiyor. 'Metaverse'ün, Facebook tarafından tüketicilerden daha fazla para kazanmak için kullanılacağı yönünde şüpheler de yaygın olarak dile getiriliyor.

"KOMBİNATORYAL TREND ÖRNEĞİ"

Teknoloji Araştırma ve Danışmanlık şirketi Gartner Analisti Tuong Nguyen ise AA muhabirine yaptığı açıklamada; 'metaverse'ü iletişim için henüz belirlenmemiş protokolleri kullanacak, bağımsız, ancak birbirine bağlı ağların kalıcı ve sürükleyici bir dijital ortamı olarak tanımladı.

Nguyen, konuya ilişkin açıklamasında "Fiziksel dünyanın gerçek zamanlı, uzamsal olarak yönlendirilmiş ve dizine alınmış içeriğiyle kesişen, kalıcı, merkezi olmayan, işbirlikçi, birlikte çalışabilir dijital içerik sağlar" ifadelerini kullandı.

'Metaverse' konseptinin son zamanlarda popüler hale gelmesinin birçok nedeni olduğunu belirten Nguyen, 'metaverse'ün bireysel olarak önemli, ayrık ve bağımsız olarak gelişen bir dizi trend ve teknolojinin başka bir trendi ortaya çıkarmak için birbirleriyle etkileşime girdiği 'kombinatoryal trend'in bir örneği olduğunu da sözlerine ekledi.

"İNTERNETİN GELECEĞİ"

Nguyen, daha sonra sözlerine şu ifadelerle devam etti:

"Örneğin; metaverse'ü deneyimlemenin bir yolu, artırılmış gerçeklik ve sanal gerçekliktir. Artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik, 'metaverse' için hem lensler hem de deneyimler olarak hizmet edebilir. Bu nedenle 'metaverse'ün popülaritesi artırılmış gerçeklik ve sanal gerçekliğe bağlandı. 'Metaverse' muhtemelen aynı zamanda NFT'leri de içerecektir. Benzer şekilde; 'metaverse'ün popülaritesi, NFT'ler tarafından desteklendi. Bunlar, 'metaverse'ün son zamanlarda neden popüler hale geldiğinin iki örneği."

Büyük teknoloji firmalarının neden metaverse kurmak istediğini değerlendiren Nguyen, "Pek çoğu; internetin, bilişimin, dijital ve fiziksel etkileşimlerin geleceğini 'metaverse' olarak değerlendiriyor. Eğer durum buysa, tüm teknoloji şirketleri bu gelecek çağın ön saflarında yer almak istiyor" dedi.

Nguyen, 'metaverse'ün insan hayatını nasıl etkileyeceğine de değinerek şunları kaydetti:

"Bu sorunun tek bir cevabı yok. İnterneti düşündüğünüz gibi düşünürseniz, cevap muhtemelen buna benzer olacaktır. Hayatı nasıl etkileyeceğini kapsamlı bir şekilde tanımlamak için kesinlikle çok erken. Muhtemelen hayatın birçok yönünü etkileyecektir. Kalıcı, merkezi olmayan, katılımcı ve birlikte çalışabilir bir dijital ortamla mümkün olabilecekleri için sadece bugün bildiklerimize dayanarak etkisini şekillendirebiliriz veya anlayabiliriz."

"METAVERSE'ÜN TEMEL KONSEPTİ UZUN SÜREDİR VAR"

Gelişen teknolojileri takip eden analist Victoria Petrock da 'metaverse'ün birçok farklı tanımı olduğunu, ancak bunu internetin yeni nesli olarak düşündüğünü söyledi.

'Metaverse'ün internet üzerinden erişilebilen sanal 3 boyutlu bir ortam olduğunu belirten Petrock; bunun, kullanıcıların avatarları veya kendilerinin diğer dijital temsilleri aracılığıyla buluşabilecekleri ve etkileşime girebilecekleri, alışveriş yapabilecekleri, çalışabilecekleri, iş birliği yapabilecekleri, eğlenebilecekleri, tüketebilecekleri ve oyun oynayabilecekleri birbirine bağlı sanal alanlar arasında sorunsuz bir şekilde hareket etmelerini sağlayacağını aktardı.

Petrock ayrıca, "Metaverse'de sosyal medya, sanal toplantılar, oyun, e-ticaret, çevrim içi iş birliği gibi şu anda var olan çeşitli dijital platformların tümü teorik olarak bir araya gelecek ve sanal gerçeklik başlıkları, artırılmış gerçeklik gözlükleri, akıllı telefon uygulamaları veya henüz icat edilmemiş diğer cihazlar aracılığıyla erişilebilir olacak. 'Metaverse'te insanlar, sanal yaşamlarını dijital ikizler aracılığıyla kişisel yaşamlarına paralel olarak yaşayacaklar ve hatta bu yaşamları birleştirecekler veya birleştiremeyecekler" ifadelerini kullandı.

Büyük teknoloji şirketlerinin 'metaverse'ü internetin evriminde "bir sonraki büyük şey" olarak tanıttığını belirten Petrock, "Metaverse'ün temel konsepti uzun süredir var. Second Life ve The Sims'i düşünün, ancak salgın ve iş ile sosyal deneyimler için sanal ikameleri yeniden yaratma ihtiyacı, onu geliştirme ve bundan yararlanma çabalarını hızlandırdı" değerlendirmesinde bulundu.

ŞİRKETLER, TEKNOLOJİDEN PARA KAZANMANIN YENİ YOLLARINI BULMA ARAYIŞINDA

Petrock, 'metaverse'ün son zamanlarda popüler olmasının sanal gerçeklikle de ilgisi olduğuna işaret ederek "Facebook ve diğer şirketler, sanal gerçekliğe büyük yatırım yaptı ve artırılmış gerçeklik, şimdi interneti bir sonraki bağlantı ve fayda düzeyine taşıyabilecek o muhteşem uygulamayı bulmak için çabalarını iki katına çıkarıyor. Kişisel deneyimlerin yerini alma ihtiyacı ve sanal gerçeklik ile diğer gelişen teknolojileri kullanışlı ve karlı hale getirme ihtiyacı, 'metaverse'ün arkasındaki itici güçler olarak öne çıkıyor" diye konuştu.

Facebook gibi şirketlerin teknolojiden para kazanmanın yeni yollarını bulmak ve üzerinde yeni nesil ürünler, hizmetler ve deneyimler oluşturabilecekleri bir platform oluşturmak istediklerini vurgulayan Petrock; insanlara gidecekleri daha fazla dijital yer ve bu yerlerde yapacakları daha fazla dijital şey verilebilirse, reklamlar ve yeni hizmetlerle onların önüne geçmek için daha fazla fırsat olacağını dile getirdi.

Petrock ayrıca, "Fiziksel kaynaklar şu anda sınırlıdır, ancak dijital kaynaklar sonsuz olabilir. Bir kişi, birkaç farklı kimliğe sahip olabilir ve 'metaverse'te sınırsız miktarda eşyaya sahip olabilir" dedi.

İNSANLARI BİLGİSAYAR KORSANLIĞINA MARUZ BIRAKMA POTANSİYELİNE SAHİP

Büyük teknoloji şirketlerinin çoğunun, anlamlı ve birbirine bağlı bir "metaverse" oluşturmasının önünde uzun bir yol olduğunu da belirten Petrock, insanların bir veya daha fazla büyük teknoloji şirketinin haklarında ne kadar bilgi sahibi olduğu konusunda çok dikkatli olmaları gerekeceğini aktardı.

Bununla birlikte Petrock; sosyal medya, e-ticaret, iş, oyun ve diğer iş birliği araçlarını birbirine bağlamanın insanları kimlik hırsızlığına, bilgisayar korsanlığına ve diğer kötü eylemlere maruz bırakma potansiyeline sahip olduğunu dile getirdi.

'Metaverse'ün insanların 'Zoom' veya 'Teams'den daha gerçekçi ve eğlenceli yollarla uzaktan çalışmasına olanak tanıyacağına işaret eden Petrock, "Avatarlarımız, hayatımızın dijital alanları arasında sorunsuz bir şekilde hareket ederken etkileşimlerimizde artık fiziksel kısıtlamalar olmayacak" ifadelerini de sözlerine ekledi.

  • metaverse
  • metaverse nedir
  • metaverse ve fiziksel dünya
  • facebook
  • facebook metaverse
Tam 1,5 milyar... Dış kaynak akışı bu yıl da hız kesmedi
Tam 1,5 milyar... Dış kaynak akışı bu yıl da hız kesmedi

Tam 1,5 milyar... Dış kaynak akışı bu yıl da hız kesmedi

Bakan Uraloğlu tarih verdi: İki ili birbirine bağlayacağız
Bakan Uraloğlu tarih verdi: İki ili birbirine bağlayacağız

Bakan Uraloğlu tarih verdi: İki ili birbirine bağlayacağız

Murat Kurum, BAYKAR'ı ziyaret etti: Türkiye'nin geleceğine olan inancım arttı
Murat Kurum, BAYKAR'ı ziyaret etti: Türkiye'nin geleceğine olan inancım arttı

Murat Kurum, BAYKAR'ı ziyaret etti: Türkiye'nin geleceğine olan inancım arttı