• $32,373
  • 34,9701
  • 2325.52
  • 9079.97
15 Kasım 2018 Perşembe 10:11 | Son Güncelleme:

Ortak Avrupa Ordusu ABD'yi kızdırdı

Ortak Avrupa Ordusu ABD'yi kızdırdı

Paris'te 70 dünya liderinin katıldığı 1. Dünya Savaşı'nın sona ermesinin 100. yılı etkinliklerinden önce Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un ortaya attığı ortak Avrupa ordusu fikri ses getirdi. ABD Başkanı Donald Trump fikre sert tepki gösterirken, Almanya Başbakanı Angela Merkel ortak orduya yeşil ışık yaktı. Peki 1950'den bu yana Avrupa'nın gündeminde olan ortak orduyu kurmak günümüz şartlarında mümkün mü?

Birinci Dünya Savaşı'nın sona ermesinin 100. yılında Paris'te düzenlenen anma törenlerine damga vuran olay Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un anıtlık ziyaretinde birbirlerine sarılarak çektirdikleri fotoğraf oldu.

İki dünya savaşında da karşılıklı savaşan iki ülkenin liderlerinin verdiği fotoğraf, Avrupa'nın yarısı savaşla yarısı barışla geçen son 100 yılı çerçevesinde değerlendirildiğinde sembolik bir değer taşıyordu.


70 dünya liderini Paris'te buluşturan anma törenlerinden önce gündemi belirleyen ise Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron oldu.

Rusya'nın 2015'te Kırım'ı ilhakıyla başlayan süreçte giderek agresifleşen bir tutum sergilemesi, ABD'nin Trump yönetimiyle birlikte İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana ilk kez 'Trans-Atlantik İttifakı' sarsacak adımlar atması ve Avrupa'nın gözünde 'güvenilmez müttefik' konumuna gelmesinin yanı sıra, NATO özelinde yaşanan 'savunma harcamaları' tartışması Avrupa Birliği'nin güvenlik endişelerini bir kez daha gün yüzüne çıkardı.

Elysee Sarayı'ndaki görevine başladıktan sonra ilk kez bir radyo programına konuk olan Macron, "Gerçek bir Avrupa ordusuna sahip olmadıkça Avrupalıları koruyamayacağız. Tehditkar olabileceğini gösteren ve sınırlarımıza dayanmış bir Rusya'ya karşı, daha egemen, ABD'ye bağımlı olmayan ve tek başına kendini savunan bir Avrupa'ya ihtiyacımız var" ifadeleriyle Avrupa ülkelerinin güvenliğinin tehdit altında olduğunu ilan etti.


TRUMP'TAN NAZİ İŞGALİNE GÖNDERME, MERKEL'DEN DESTEK

Macron'un sözlerine ilk üst düzey tepki ise ABD Başkanı Donald Trump'tan geldi. Macron'un Trump'ın kararlarının Avrupa'nın güvenliğini doğrudan etkilediği yönündeki sözlerini 'aşağılayıcı' bulduğunu belirterek, "Avrupa önce ABD'ye NATO borcunu ödesin" ifadelerini kullandı.

Trump'ın sözleri Paris seyahati dönüşünde bir seviye daha sertleşti.

Twitter hesabı üzerinden bir açıklama yapan Trump, "ABD gelmeden önce Paris'te Almanca öğrenmeye başlıyordunuz" sözleriyle önce iki dünya savaşında karşı karşıya gelen Almanya ve Fransa arasındaki tarihsel duruma bir gönderme yaptı, ardından Macron'un ülkesinde 'onaylanma oranının' düşük olduğunu ve bu durum nedeniyle Fransa Cumhurbaşkanı'nın gündem değiştirmeye çalıştığını iddia etti.

Trump'ın Nazi işgali göndermesi sonrasında konuyla ilgili bir yorum da Almanya Başbakanı Angela Merkel'den geldi. Avrupa Parlamentosu'nda 'Avrupa'nın Geleceği' konulu bir konuşma için kürsüye çıkan Merkel, "Geçen senenin gelişmelerine bakacak olursak, aslında önemli olan, gerçek bir Avrupa ordusunun kurulması vizyonu için çalışmamızdır. Sadece daha güçlü bir Avrupa, Avrupa'yı savunacak. Eğer toplumumuzu korumak istiyorsak Avrupa kaderini kendi eline almalıdır" dedi.

Yaptığı konuşmada ortak ordu fikrini somutlaştıran Merkel, başkanlığı rotasyon ile değişecek bir Avrupa Güvenlik Konseyi kurulmasını önerdi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin: Avrupa güçlü bir ekonomik oluşum ve ittifak. Bu nedenle üye ülkelerin savunma ve güvenlik alanlarında bağımsız ve egemen olma isteği çok doğal. Bunun çok taraflı dünyada olumlu bir gelişme olduğunu düşünüyorum.


NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg: Avrupa'nın güvenliği terörle mücadele konusunda kilit öneme sahip olan Türkiye gibi ülkeler olmadan sağlanamaz.

AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik:

"İlk defa bir Amerikan Başkanı Avrupa entegrasyonuna karşı bir laf söyledi. Başkan Trump açıkça şunu söylüyor; 'Sizin güvenliğinizi biz sağlıyoruz ama siz bize yeterince ödeme yapmıyorsunuz' şeklinde görüşlerini net ve meydan okuyucu bir şekilde Avrupa liderlerine söylüyor. Ve ilginç bir şey oldu, o da şu; ilk defa Merkel, bu açıklamalar karşısında 'Geleneksel ittifaklara güvenemeyeceğimizi, Avrupa'nın kendi başının çaresine bakması gerektiğini düşünüyorum.' şeklinde bir ifade kullandı. Açık şekilde Transatlantik İttifakı'nda bir çatlağın ortaya çıktığını gösteriyor. Bu, Macron tarafından bir şekilde gündeme getirildi. Başkan Putin başka bir yaklaşım getirdi. Çok şaşırtıcı şekilde Başkan Trump'tan sert tweet'ler geldi. Doğrudan Fransa'yı, Başkan Macron'u suçlayarak, Alman işgalini hatırlatarak, bir bakıma 'Sizi Alman işgalinden biz kurtardık. Siz bu orduyu Amerika'ya Çin'e ve Rusya'ya karşı kurmak istiyorsunuz' şeklinde bir yaklaşım ortaya koydu. Bu açık bir çatlak ve kırılmadır. Bunun nereye gideceğini hep beraber göreceğiz."

58 YILLIK HAYAL BU KEZ GERÇEK OLACAK MI?

Macron'un ortaya attığı 'Avrupa Ordusu' tartışması şüphesiz yeni değil ve 2. Dünya Savaşı sonrasında oluşan yeni dengeler ve silahsızlanma sürecinin getirdiği 'Birleşik Avrupa' hayalinin olmazsa olmaz parçalarından biri olarak görülüyor.

Ortak bir bayrağa, parlamentoya ve para birimine sahip olan Avrupa Birliği ülkeleri için ortak ordu oluşturma fikri ilk kez 1950 yılında ortaya atılmıştı.

1945'ten sonra İkinci Dünya Savaşı'nda yenilgiye uğrayan Almanya'nın orduları müttefik ülkeler tarafından dağıtılmış ve Alman toprakları müttefikler tarafından 4 parçaya ayrılmıştı. Ancak dünyada giderek artan Sovyetler Birliği etkisi ve 1950'de Kore'de patlak veren savaş, Avrupa'da güvenlik endişelerini yeniden arttırdı.


Amerika Birleşik Devletleri, Doğu Almanya üzerinden gelebilecek herhangi bir Sovyet saldırısına karşı Almanya'nın yeniden silahlandırılmasını önerdi. Ancak Fransızlar bu fikre şiddetle karşı çıktı.

1950'de New York'ta yapılan NATO Bakanlar Toplantısı'nda Almanya'nın yeniden silahlandırılması fikrine karşılık Fransa Savunma Bakanı René Jean Pleven, tarihe 'Pleven Planı' olarak geçen Avrupa Savunma Topluluğu planını sundu. Kumanda kademesinde hiçbir Alman subayın yer almaması gibi ağır şartlar içeren plan Almanya tarafından kabul edildi ancak Fransız parlamentosu anlaşmayı onaylamayınca ortak ordu fikri pratiğe asla dökülemedi.

Kimi uzmanlar bu olayı Avrupa entegrasyonu için kaçırılmış tarihi bir fırsat olarak değerlendirirken, kimileri savaş sonrası yaşanan bu olumsuz olayın entegrasyon sürecini hızlandırdığını savunuyor.


RUSYA TEHDİDİ 'AVRUPA ORDUSU' FİKRİNİ GÜÇLENDİRİYOR

Avrupa Savunma Topluluğu fikri kaçan bir fırsat mıydı bilinmez ama 58 yıldır dönem dönem yaşanan tartışmalar ve Avrupa Birliği'nin giderek çok kutuplu hale gelen dünyada günden güne artan endişeleri, 1950'de ortaya atılan 'ortak ordu' fikrinin bundan sonra da yüksek sesle dile getirileceğini gösteriyor.

Özellikle 2015'te Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesiyle birlikte daha agresif bir politika izlemeye başlaması Avrupa Birliği'nin güvenlik ve savunma politikalarına doğrudan etki etti. Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker o dönem, Avrupa ülkelerinin ulusal ordular yerine ortak ordu kurması yönünde bir çıkış yapmış ve tartışmalar yeniden alevlenmişti.

Uluslararası basında AB'nin ordu kurduğuna yönelik yorumlara yer verilmesine neden olan ve 25 ülkenin savunma iş birliğini artırmasını öngören Yapılandırılmış Daimi İş birliği (PESCO) ortak savunma alanında önemli bir adım olsa da, esasen AB ordusunun kurulduğu anlamına gelmiyor.

Öte yandan, AB Komisyonu 2021-2027 bütçesi çerçevesinde çok ciddi bir artışa giderek ilk defa savunmaya yaklaşık 28 milyar avro gibi yüklü miktar ayırmayı planlıyor.

Tüm bu gelişmeler AB'nin ilk etapta Avrupa ordusu kuramasa da, ortak savunmaya ciddi yatırım yapmaya başladığına işaret ediyor.


BREXIT, AVRUPA ORDUSU İÇİN BİR FIRSAT MI?

Yeniden tartışılmaya başlayan Avrupa Ordusu fikri, Avrupa Birliği'nin lokomotif ülkeleri tarafından destekleniyor.

Fransa ve Almanya'nın yanı sıra, İtalya ve İspanya da ortak bir ordu kurulması fikrine sıcak bakıyor. Bunların yanı sıra Macaristan, Çekya, Polonya ve Slovakya da ortak ordu kurulması fikrine olumlu yaklaşıyor ancak bu ülkeler ortak askeri gücün göçmen akınlarına karşı kullanılması ve sınır güvenliğinin arttırılması yönünde görüş bildiriyor.

Birlik'in ilk günlerinden bu yana ortak ordu fikrinin karşısında bir tutum sergileyen İngiltere'nin, AB'den önümüzdeki Mart ayında ayrılacak olması ortak ordu sürecinin önünü açabilir. Öyle ki, Brexit referandumu sırasında AB'den ayrılınması yönünde kampanya yürüten siyasetçiler seçmenin önüne Avrupa Ordusu kurulacağı ve İngiltere'nin güvenliğinin Brüksel merkezli bir ordunun eline bırakılamayacağı yönünde sözlerle gitmişti.

İngiltere'nin yanı sıra, Rusya'ya komşu olan Letonya ve Litvanya'nın ortak Avrupa ordusu yerine güvenlikleri için NATO şemsiyesini tercih ettikleri biliniyor.

Avusturya, İsveç, Finlandiya ve İrlanda gibi ülkeler ise askeri tarafsızlıklarını korumak için ortak ordu fikrine karşı çıkıyor.

(Habertürk)

Bakan Uraloğlu tarih verdi: İki ili birbirine bağlamış olacağız
Bakan Uraloğlu tarih verdi: İki ili birbirine bağlamış olacağız

Bakan Uraloğlu tarih verdi: İki ili birbirine bağlamış olacağız

Murat Kurum, BAYKAR'ı ziyaret etti: Türkiye'nin geleceğine olan inancım arttı
Murat Kurum, BAYKAR'ı ziyaret etti: Türkiye'nin geleceğine olan inancım arttı

Murat Kurum, BAYKAR'ı ziyaret etti: Türkiye'nin geleceğine olan inancım arttı

Diyarbakırlı Saliha Gündüz'ün Başkan Erdoğan sevgisi: O anları 24 TV'ye anlattı
Diyarbakırlı Saliha Gündüz'ün Başkan Erdoğan sevgisi: O anları 24 TV'ye anlattı

Diyarbakırlı Saliha Gündüz'ün Başkan Erdoğan sevgisi: O anları 24 TV'ye anlattı