Kültepe vesikalarında “Melita” şeklinde görülen Eski Malatya’dan Hitit vesikalarında Maldia olarak bahsedilmektedir. Çok eski tarihlerden beri bu bölge iskan görmüştür, hatta Arslantepe höyüğünde 27 kültür katı bulunmaktadır. Eski Malatya 1988’de Battalgazi adıyla ilçe statüsü kazanmıştır.
Battalgazi, Malatya’nın 2 merkez ilçesinden Eski Malatya bölgesini de içine alan ilçesidir. Yaklaşık nüfusu 450 bin civarındadır. Battalgazi’de gezilecek yerleri sıralayalım.
İlk durak Aslantepe höyüğü, Bu höyük, Kültür Dolgusu 30 metre yüksekliğindedir. M.Ö. 5000 yıllarında M.S. 11 yüzyıla kadar yerleşim görmüştür. M.S. 5-6 yüzyıllar arasında Roma köyü olarak kullanılmış ve daha sonra Bizans Nekropolü olarak yerleşimini tamamlamıştır.
2. durağımız Kanlı Kümbet, Selçuklu döneminden kalma mezar anıtıdır, Osmanlı döneminde suçluların infaz edildiği bir mekandır. Bir sonrakı ziyaret yerimiz, Silahtar Mustafa Paşa Kervansarayı, 1637’de 4.Murat’ın veziri Bosnalı Silahtar Mustafa Paşa tarafından vakıf eseri olarak inşa ettirilmiştir. Günümüzde Battalgazi Belediyesi tarafından işletilen Kervansaray’da çeşitli etkinlikler yapılmakta ve kaybolmaya yüz tutmuş birçok meslek erbabının temsili mekanları bulunmaktadır. Ayrıca modern sanatlar sergileri de yapılmaktadır.
Mahalle Yaşam Müzesi olarak kullanılan Poyraz Konağı, eski Malatya yaşam şeklini sergileyen bir müze olarak ziyaretçilere açık durumdadır. Bundan sonraki ziyaret durağımız, Anadolu’ da bulunan ilk ve tek dört eyvanlı, Kubbesinde Süleyman mührü ve muhteşem çinileri bulunan, 800 yıllık tarihin izlerini taşıyan Ulu Cami. Anadolu Selçuklu Devleti döneminde I.Alâeddin Keykubat tarafından 1224 yılında yaptırılmış olduğu söylenir. Birkaç defa restorasyon geçiren cami ibadete açıktır.
Bunların dışında ziyaret listesine eklenebilecekleri sıralarsak, Ak Minare Camii, Beşkonaklar, Sevsersk Han, Sıddı Zeynep Kümbeti gibi bir çok tarihi mekanı listeye alabiliriz.
Battalgazi Belediyesi’nin sağlık turizmine kazandırdığı, özellikle böbrek problemi olanların şifa bulacağı bir şifa kaynağı İspendere İçmeleri, bu tür şikayetleri olanların ve dinlenmek isteyenlerin gidebileceği bir mutluluk alanı. Geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları alanında şifa merkezlerinden olan İspendere İçmeleri, Battalgazi Belediyesi tarafından, yeni bir cazibe merkezi haline getirilmiş. Birkaç gün buradaki otelde konaklayıp kendinizi yenileyebilirsiniz.
Battalgazi’nin sevilen Belediye Başkanı Selahattin Gürkan, Türkiye’deki borcu olmayan ender belediyelerden olduğunu kaydederek “Battalgazi, yeşil kuşak projeleri, millet bahçesi, yenilenen binaları, akıllı binalarıyla Türkiye’ye örnek bir ilçedir. Belki de Türkiye’deki asfalt üretim merkezi olan tek ilçeyiz. Battalgazi ileride bu yatırımların keyfini ve rahatlığını daha iyi hissedecektir” şeklinde konuşuyor.
Eski Şire Pazarı’nı (Mısır Çarşısı) ziyaret edin, Malatya’yı anlatıp Kayısıyı anlatmamak olmaz. Malatya kayısısı Türkiye’ye ve dünyaya ihraç edilir. taze olarak veya kurutularak tüketilen kayısıyla çok çeşitli ürünler de yapılmaktadır. kayısıların tadına bakıp, hediyelik satın almadan dönmeyin. Malatya merkezde bulunan Şire Çarşısı her türlü baharat ve kayısı çeşitlerinin bulunduğu ve satıldığı bir yer. Çeşit çeşit kayısıları bulabileceğiniz Şire Pazarı’nda alış veriş yapabilirsiniz. Kebap ve Kaburga dolması Malatya’da deneyebilirsiniz. Malatya Mutfağı’nda bulgur çokça kullanılır. Bulgur ana maddeli yemekler Malatya’da revaçtadır. Kiraz yapraklarının içine yapılan köfteler sarılır ve pişirilir. Bunun dışında analı kızlı, bumbar, içli köfte bu yörenin lezzetlerindendir. Tatlı olarak, dondurmalı irmik ve kadayıfla yapılabilen tatlıları Malatya’da tercih edebilirsiniz. Malatya’ya ulaşım ise Karayoluyla İstanbul’dan 1100 km, Ankara’dan 660 km’dir. Bunun dışında havayolu ile Malatya Havalimanı’na uçak seferleri yapılmaktadır.