Geçtiğimiz haftanın son günlerinde Wyoming’de toplanan merkez bankacılar ve global ekonomi medyası bir yandan Janet Yellen diğer taraftan da Mario Draghi’nin önümüzdeki dönemde neler olacağı konusunda bazı açıklamalar yapması gerektiğini düşünüyorlardı. Ancak Merkez Bankacılar teorik tartışmalara girdiler ve de nerede ise piyasaya hiç ışık tutmadılar. Yani biraz “hikaye” anlattılar. Bu durumda dünya “karanlıkta” kaldı. Tabii birçok uzman kişi bazı şeyler söylediler. Global ekonominin durumu aslında pek fena değildi. Ama enflasyon yükselmiyordu. Tüm büyük ülkelerde enflasyon çok düşüktü. Bu durumda faiz indirilse bir bela, faiz arttırılsa ayrı bir bela olabilirdi. Bu durumda global ekonomi medyası (ben dahil ) birçok kişiden alınan küçük bilgileri bir araya getirerek ve eylül ayındaki FED toplantısını ve Avrupa Merkez Bankası'nın yapabileceği değişiklikleri her gün izlemek zorunda kaldık. Ama Merkez Bankaları hiçbir şey söylemediler.
Dolayısıyla bazı kişilerden sızdırılan şeyler, önemli hale geldi. Size ilk olarak ABD’nin Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Stanley Fischer’in Jackson Hole öncesi Financial Times ile yaptığı uzun mülakatta, Financial Times gazetesinin ABD Editörü Sam Fleming’e söylediklerini özetleyeceğiz. Fischer çok deneyimli bir kişi, ama söyledikleri de epey korkutucuve de mahsus ve bilerek söylediğini düşünüyorum. Aşağıda Fischer’in söylediklerinin çok kısa bir özeti var.
Fischer ne diyor ? Fischer şu anda FED’in Finansal Stabilite Komisyonu'nun da başı. Der ki siyasi sistem deregülasyon gelmesini istiyor. Ama bu çok tehlikeli. ABD’de büyük bankalar stres testlerini geçtiler ama geçmişe dönülüp sermaye artışı zorlamalarının azaltılmasını ve de testlerin daha transparan yapılmasını istiyorlar.
Ama biraz düşünülürse kriz sonrası getirilen kuralların az biraz yumuşatılması bile bela getirebilir.1930 krizi sonrasında 80 yıl geçti, önceki büyüklükteki ikinci bir krizin gelmesi uzun zaman aldı. Halbuki siyasiler 10 yılda her şeyin düzeltildiğini düşünüyorlar.
Fischer’e sorarsanız bu talepler son derece tehlikeli ve de aşırı dozda kısa vadeci. Son on yılda getirilen kuralların zıp diye kaldırılması olacak şey değil. Hatta ABD Hazinesi getirilen regülasyon kurallarını gevşetirse, FED büyük bankalar üzerindeki kontrolunu daha da yükseltir. Çünkü küçük bankalar farklı bir şeydir büyük bankalar da çok farklıdır diyor.
ABD Kongresi ve de en önemlisi Başkan Trump büyük bankaların üzerindeki baskıyı azaltmak istiyor. Stanley Fischer bu son derece tehlikeli bir zorlama olur diyor. Fischer enflasyonun düşüklüğünü de çok önemli bir durum olarak görmekte.