Çin, ABD’nin İran’dan petrol ihracatı satın alanlara engel olmaya başlamasından şikayet etmeye başladı.
Çünkü Ortadoğu’da ve uluslararasında petrol alma olasılığı, ABD’nin yaklaşımı nedeniyle artma ve azalma dalgalanması yaşanmaya başlamıştı.
Pazartesi günü ise, ABD’de Beyaz Saray’ın sınırlayıcı yaklaşım yapması da, hem Ortadoğu’da hem de uluslararası enerji piyasasında önemli sorun başlattı. Beyaz Saray, gelecek ay hem Çin, hem de Hindistan, Güney Kore, Japonya ve Türkiye’nin İran’dan petrol almasını, geçen kasım ayından itibaren engelleyeceğini gündeme getirmişti. Bu konuda Çin de derhal organize edilen bir forum başlatmıştı ve ABD, İran’ı cezalandırma niyetiyle birçok ülkeyi zora sokacaktı. ABD’nin baskısı nedeniyle petrol sorunu yaşamaya mecbur kalan ülkeler ise, Çin, Hindistan, Güney Kore, Japonya ve Türkiye idi ama şimdi onlara Rusya, İtalya ve Asya ülkeleri de katılmıştı.
İran büyük ham petrol sağlayıcısıydı ama İran bile Çin’in sadece yedinci ham petrol ithalatı sağlayıcısıydı. Çin petrolde 2018’de sadece yüzde 6 ithalat yapmaktaydı. İran Petrol Bakanı Bijan Namdar Zanganeh, “İran’ın ihracatnın sıfıra indirilmesi ise hiç mümkün değildir!” demekte.
Kuzey Kore İran’dan ‘full’ ithalat pozisyonunu mayısta açıklayacaktı. Hindistan ise petrol ithalatını gerekli düzeyde tutabilmek için birçok başka ülkeden de ithalat yaptığını söylüyordu. Hindistan’ın petrol ve doğalgaz bakanı Dharmendra Pradhan ise gerekli miktarda petrolü ise çoktan rafinelerine koyduklarını vurguluyordu.
Hindistan’ın İran’dan petrol ithalatı ise son 5 yılda çok artmıştı. İstatistiklere göre, Hindistan’ın petrol ithalatı geçen yıl İran’dan 15.7 milyar olmuştu.
İran’ın Ortadoğu’daki rakibi Suudi Arabistan ise, İran’ın rejiminin tamamen durdurulmasının gerekli olduğunu söylemekteydi. Aksi takdirde dengesizlik yaratacak olaylar olacaktı ve de dünyada terörizm gündeme gelecekti.
Bakalım zaman içinde neler olacak?