Kaplan ve ejderha
Bu fotoğrafta gördüğünüz her şey gerçek. Çinli sanatçı Liu Bolin bedenini saatlerce süren boyama işleminden geçirerek içinde bulunduğu mekânda ‘görünmez adam’ oluveriyor. Bolin’in kamuflaj çalışması birçok ülkede sergilendi ve büyük ilgi gördü.
Sessiz protesto
Liu ilk kamuflaj çalışmasını 2005’te yaptı. Pekin’de yaşayan sanatçı, “Kentte Saklanmak” serisini, bölgesindeki sanat mekânlarının 2008 Olimpiyatları’na hazırlık çalışmaları kapsamında yıkılmasına karşı protesto olarak başlattığını ifade ediyor. Liu, eserlerinin oluşumu sırasında bedeninin kıpırdamadan durmasını sessiz bir protesto olarak niteliyor.
Duvardaki yazı
Liu’nun fon olarak kullandığı birçok kamu alanının duvarlarında hükümetin propaganda çalışmaları görülüyor. “Günlük hayatta karşılaşılan bildik Çin sloganları”na dikkat çekmek istediğini söyleyen Liu, bedenini boyayıp görünmez kılarak “Çinli politikacılarla toplumdaki birey arasındaki ilişkiyi sorguladığını” söylüyor.
El sallamıyor, kaş çatıyorum
Liu, Çin’de oluşturduğu eserlerin ardından benzer çalışmaları New York, Paris ve Venedik’te de tekrarladı. “Bir yönüyle çalışmalarım Çin toplumunun gelişim tarihini belgeliyor. Kültür Devrimi sırasında kullanılan bazı sloganlar bugün de kullanılıyor. Toplumumuz nasıl gelişiyor, sorunlarımız neler? sorularını sormaya çalışıyorum,” diyor Liu.
Çifte deneme
‘Görünmez Adam’ nitelemesini kullanmakla beraber Liu kısmen görünür kalmak istiyor. “Bazı eserlerimde kendimi öyle iyi boyadım ki ben bile kendimi bulamadım. Bu durumda sanki bir manzara fotoğrafı ortaya çıktı ve bireyin gerçek dünyada kaybolması mesajını vermekten uzaklaştı.”
Kömür yığını
Liu, fon olarak kullandığı alanları özenle seçiyor. Sosyal gelişme ile bireysel yaşam arasındaki etkileşimi takip edebilmek için bu alanların Çin’deki gelişmeyi yansıtmasına dikkat ediyor. Liu, kamuflaj biçimini değiştirerek birden fazla soruna dikkat çekmeye çalışıyor. “Farklı ortamlarda bedenim ve kendim farklı fikirleri temsil ediyoruz,” diyor Liu.
Tüketim toplumu
2009’dan itibaren Liu sessiz protestosunu tüketim kültürüne de yöneltmeye başladı. Stüdyosunda inşa ettiği süpermarket raflarına ucuz ürünler doldurdu. Liu, “Çin’de yapılan bir içecekte plastik madde bulundu; süpermarket yiyeceklerine karşı fobi gelişti bende,” diyor.
Sebzeler
Liu, kullandığı fon basitse üç-dört saatlik bir hazırlığın yeterli olabileceğini, ama bu fotoğraftaki gibi karmaşık eserleri için üç-dört gün gerektiğini ifade ediyor.
Uygunsuz adım
Liu, “birey ile toplum arasındaki çatışmalı ilişkileri, bir tür karşılıklı sınırlama ve çözülme içeren ilişkileri” yansıtmaya çalıştığını belirtiyor. “İnsanlar kendi yarattıkları çevre ve kültür tarafından da sınırlanıyor,” diyor.
Büyük birader
Liu’nun eserlerini tanıtan kitaba önsöz yazan sanat eleştirmeni Philippe Dagen, “Bugün insan istese de ortadan kaybolamıyor; geride kalan bir iz onu ele veriyor. Gezegendeki en uzak bölgelerde bile ne uyduların gözünden ne de dinleme aygıtlarının kulağından kurtulabiliyoruz,” diyor. Bu soruna ilgi gösteren Liu, “Gelecek günler neyi getirecek bilmiyorum, ama bizim kuşaktaki sanatçıların dünyayı nasıl görüyorlarsa o konuda herkese bilgi verme sorumluluğu var. Dijital dünya için mı yaşayacağız yoksa onun emri altında mı?” diye soruyor.
(BBC Türkçe)