• $32,3371
  • 35,0818
  • 2306.93
  • 9079.97
10 Mayıs 2012 Perşembe 12:42 | Son Güncelleme:

'Erdoğan böyle bir sisteme adeta cuk oturuyor'

'Erdoğan böyle bir sisteme adeta cuk oturuyor'

TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanı Ayhan Sefer Üstün, başkanlık sisteminin faydalarını anlatarak, Türkiye'nin bu sisteme geçmesi gerektiğini söyledi.

Üstün, başkanlık sistemlerinde güçlü liderlere ihtiyaç olduğunu
 belirterek, ''Şu anda siyaset sahnesindeki güçlü lider Başbakan Erdoğan. Böyle
 güçlü lider, böyle bir sisteme adeta cuk oturuyor'' dedi.
         Komisyon Başkanı Üstün, başkanlık sistemi ile ilgili olarak AA
 muhabirinin sorularını yanıtladı.
         Üstün'e yöneltilen sorular ve cevapları şöyle:
         Soru: Başkanlık sistemi hakkında görüşlerinizi alabilir miyim?
         Cevap: Başkanlık sistemi geçen pazartesi günü düzenlenen parlamenter
 denetim sisteminin zaaflarıyla alakalı sempozyumda gündeme geldi. Eğer
 parlamenter sistemde daha iyi bir denetim yapılmasını arzu ediyorsanız,
 parlamenter sistemi değil başkanlık sistemini seçmeniz gerekiyor. Parlamenter
 sistemi seçtiğiniz anda denetim zaafıyla karşı karşıya kalırsınız. Çünkü, Hükümet
 parlamento içerisinde yer alan çoğunluk grubunun içinden çıkıyor. Dolayısıyla
 Parlamentonun kendi içinden çıkan Hükümeti denetlemesi kolay kolay mümkün
 olmuyor. Kuvvetli bir yasama denetimi arzu ediliyorsa, bunun temel çözümü
 başkanlık sistemine geçmektir. Muhalefet şöyle bir şey istiyor: 'Ferrari kadar
 hızlı bir arabamız olsun, ama aynı zamanda bu araç buldozer kadar yük kaldırsın.'
 Otomobil mühendisleri böyle bir araç henüz icat edemedi. Parlamento hem hızlı
 yasama yapacak hem de etkin bir denetim yapacak... Siyaset mühendisleri böyle bir
 çözüm üretemediler. Ancak buna en yakın sistem başkanlık sistemidir. Başkanlık
 sistemini kabul edersek çok güçlü bir parlamentomuz olacak. Yürütme karşısında
 bütün yetkilerini kullanacak ve etkin bir denetim yapacak.
        
         -''Sistem genel başkanların tahakkümüne müsaade etmez''-
        
         Soru: Başkanlık sisteminin faydaları ve zararları nelerdir?
         Cevap: Başkanlık sisteminin bir çok faydası var. Yasama, yürütme ve yargı
 karşısında güçlü bir konuma gelecek. Başkanlık sisteminde yasamanın, yürütme ve
 yargı karşısında üstünlüğü olacaktır. Yürütme de biraz güçlenecek. Muhalefet,
 yasamanın güçleneceği noktaları öne çıkartmıyor, 'yürütme güçlenecek' diyor ama
 yasamanın ne elde edeceğine bakmıyor.  Yürütme bir birim güçlenecek ama yasama on birim güçlenecek. Dolayısıyla parlamentonun etkisizliği şikayeti ortadan
 kalkacak. ABD'de senatoda görüyorsunuz, atanacak büyükelçiyi dahi önceden
 sorguluyor. Büyükelçiyi yürütme atıyor ama yasama onu önceden denetime tabi
 tutuyor. Genel başkanların, partiler ve milletvekilleri üzerinde tahakkümü olduğu
 söyleniyor. Bunun da çözümü başkanlık sistemindedir. Yürütme ile yasamanın göbek
 bağını kestiğiniz anda, artık milletvekilleri üzerinde genel başkanların
 tahakkümü olamaz. Sistem buna müsaade etmez.
         Başkanlık sistemi olduğunda bunun sonucu olarak federatif sistemin
 olacağını söylüyorlar. Böyle bir teori doğru değildir. Başkanlık sistemi ayrı bir
 sistemdir, federatif yapı ayrı bir sistemdir. Başkanlık sistemi rejimle
 alakalıdır, diğeri ise idari yapı ile alakalıdır. Başkanlık sistemini seçersiniz
 ama üniter yapıyı muhafaza edersiniz. Başkanlık sistemine karşı olanlar hemen
 başkanlık sistemi gündeme gelirse, 'federatif yapı gelir' diyorlar. Böyle bir
 tehlike yok. Başkanlık sistemini seçersiniz ama Anayasa'ya Türkiye'nin üniter
 devlet olduğunu yazarsınız.
        
         -''Parlamenter sistemde tasarıyı reddetme olamaz''-
        
         Soru: Başkanlık sisteminde parlamento güçlenecek diyorsunuz, o zaman şu
 anda yürütme mi daha güçlü?
         Cevap: Elbette. Yürütme parlamenter sistemde kendi alanına tamamen hakim.
 Yasamanın yaptığı çalışmalara bakın. Yasama kanun yapıyor. Parlamentoya teklif
 edilen kanunların yüzde 99'u hükümetten gelir. Yürütmenin kabul etmediği yasayı
 geçirmeniz mümkün değil. Yüzde 1'ini milletvekilleri teklif eder onda da mutlaka
 yürütmenin onayını almak zorundasınız. O zaman parlamenter sistemde, yasama
 aslında kendi gündemine hakim değil. Milletvekillerinin yürütmenin kabul etmediği
 bir kanunu buradan geçirmesi imkansız. Meclisin gündemini yürüten, çoğunluk
 grubunun grup başkanvekilleridir. Meclis Başkanı'nın hakim olmadığı bir gündemde,
 yasamanın etkinliğini ileri sürmek mümkün değil. Parlamento yasa yapmada böyle
 etkin bir rol alamıyorsa, denetim gibi işlemlerde zaten etkili olamaz. Başkanlık
 sisteminde başkan güçlüdür ama kendi alanında güçlüdür. Yoksa Meclis'e bırakılan
 alanlarda başkan güçlü değildir. 6 ay önce Obama sağlık reformu yapmak istedi.
 Kendi partisinden bile yeterli destek alamadı, reformu geçiremeyecekti.
 Muhalefetten birkaç milletvekilinin desteğiyle geçirebildi. Parlamenter sistemde
 güvenoyu verdiğiniz Hükümetin getirdiği tasarıyı reddetme gibi bir durum söz
 konusu olamaz.
         Soru: Yasa yapma süreci başkanlık sisteminde nasıl olacak?
         Cevap: Tasarı Hükümetten geldikten sonra artık Meclisin malı olacak.
 Meclis bunu istediği gibi değiştirebilecek, iade edebilecek. Milletvekili
 'Hükümet ne der, genel başkan ne der' gibi düşüncelerle, kanun teklifi vermekten
 kendini alıkoymayacak.
        
         -'' İnsanlar fanidir, sistemler kalıcıdır''-
        
         Soru: Şu anda yürütme daha güçlü dediniz. Yürütme daha güçlü olduğu
 halde, başkanlık sistemi neden isteniyor?
         Cevap: Muhalefetin, 'parlamenter sistem bir tabudur bozdurmayız' anlayışı
 var. Başkanlık sisteminde yürütme çok güçlenecek algısı var ama yürütme az
 güçlenecektir yasama ise daha çok güçlenecektir. Şu anda güçlü bir lider var.
 Başkanlık sistemlerinde güçlü liderlere ihtiyaç vardır. Şu anda siyaset
 sahnesindeki güçlü lider kim? Sayın Başbakan Recep Tayyip Erdoğan. Böyle güçlü
 lider, böyle bir sisteme adeta cuk oturuyor. Uygun bir kimlik, siyasi karakter.
 Böyle bir başkanlık seçiminde Başbakanımızın çok avantaj elde edeceği
 düşünülerek, birtakım kişisel saiklerle buna karşı çıkılıyor gibime geliyor. Oysa
 insanlar fanidir, sistemler kalıcıdır. Türkiye'ye bu çerçevede başkanlık sistemi
 daha iyi uyacak.
        
         -''Başbakanımız için ne yapsak azdır''-
        
         Soru: Tam başkanlık mı olmalı yarı başkanlık mı olmalı?
         Cevap: Şu anda bizdeki sistem başbakanlık sistemi değil, parlamenter
 sistem değil. Başbakanın bu manada yetkileri de çok fazla. Hem Hükümeti hem
 Meclis'i kontrol ediyor. Cumhurbaşkanlığı makamının yetkileri de çok fazla.
 Hükümet tarafından bakarsanız başbakanlık sistemi, cumhurbaşkanının yetkileri
 çerçevesinden bakarsanız yarı başkanlık sistemi olarak tarif edilebilir şu andaki
 sistem. Olursa tam başkanlık sistemi olmalı. Başkanın ve yasamanın yetkileri ve
 sorumluluğu tam tarif edilmeli ve birbirinden ayrışmalı.
         Soru: Muhalefet başkanın yetkilerinin çok fazla olacağını söylüyor. Buna
 ne diyorsunuz?
         Cevap: Şu anda Hükümetin yetkileri zaten fazla. Hükümet bürokrasi
 çerçevesinde bakıldığı zaman her şeyi yapabilir. Onun dışında ekstradan yasamayı
 da kontrol ettiğinde başkandan daha yetkili bir durumda oluyor hükümet.
        
         -''Birinci turda başkan seçilir''-
        
         Soru: Sizce millet kimi başkan olarak görmek ister?
         Cevap: Bir seçim olsa, Sayın Başbakanın çok rahat bir şekilde hatta
 birinci turda başkan seçilebileceği kanaatindeyim.
         Soru: Parti içinden ya da dışından aday çıkabilir mi?
         Cevap: Bunları konuşmamak lazım. Sayın Başbakanımız için ne yapsak azdır.
 İleride hangi göreve talip olursa biz onun arkasında oluruz. Biz her zaman
 Başbakanımızın yanındayız, arkasındayız, destekçisiyiz.

AA

Vatandaş, 'Bize neyin sözünü verebilirsiniz?' diye sordu... İstanbul'a yeni metro müjdesi!
Vatandaş, 'Bize neyin sözünü verebilirsiniz?' diye sordu... İstanbul'a yeni metro müjdesi!

Vatandaş, 'Bize neyin sözünü verebilirsiniz?' diye sordu... İstanbul'a yeni metro müjdesi!

Deprem uzmanlarından korkutan İstanbul uyarısı! Riskli ilçeleri açıkladılar
Deprem uzmanlarından korkutan İstanbul uyarısı! Riskli ilçeleri açıkladılar

Deprem uzmanlarından korkutan İstanbul uyarısı! Riskli ilçeleri açıkladılar

Çin, 'Türkiye rekor kırdı' diyerek duyurdu! 'NATO ülkelerinden Ortadoğu'ya kadar...'
Çin, 'Türkiye rekor kırdı' diyerek duyurdu! 'NATO ülkelerinden Ortadoğu'ya kadar...'

Çin, 'Türkiye rekor kırdı' diyerek duyurdu! 'NATO ülkelerinden Ortadoğu'ya kadar...'