• $32,3857
  • 35,0415
  • 2326.43
  • 9142.4
8 Ocak 2017 Pazar 01:00 | Son Güncelleme:

Soğuk günlerin grip savarı: Salep

Soğuk günlerin grip savarı: Salep

RAMAZAN BİNGÖL

ramazan@ramazanbingol.com

Kokusunda davet var dedikleri içecek salep olsa gerek. Zira havaların buz kestiği, karın tüm yurdu etkisi altına aldığı bu günlerde, daha kendisi gelmeden burnumuza çalınan kokusu, üzerinde dumanı, bol tarçınıyla herkesin sevgilisi. 

Kış mevsimi gelince özellikle sıcak içecekler, yemekler ön plana çıkar. Bunların başında da salep gelir. Yumuşatıcı etkisi ve soğuk algınlığına iyi gelmesi sebebiyle kış mevsimi içeceği olarak bilinir. Kendi adıma konuşayım; özellikle soğuk havalarda hakkıyla yapılmış sıcacık salebi içmek her zaman büyük keyif vermiştir bana. Gerçi her salep içişimde dağlarda muhteşem orkidelerden birkaç tanesinin yok olması gözümün önüne geliyor ve bu durum da 
biraz ağzımın tadını kaçırıyor ama doğanın da geleneği de bu.

ORKİDENİN EN TATLI HALİ

Orkideler az bulunan bir tür olduğu için epey değerli bir bitki. Beyazdan mora kadar değişen bir renk yelpazesine sahip orkideler, "sahlep otu" ya da afrodizyak etkisi nedeniyle halk arasında "güç otu" olarak tanımlanır. Salep yapmak için orkidelerin toprak altında kalan yumruları toplanır, iyice yıkanır, 10-15 dakika keçi sütünde kaynatılır ve güneşte kurumaya bırakılır. Kuruyan yumrular, su değirmeninde dövülerek toz haline getirilir; işte bu toza salep denir. Orkide, yurdumuzun Muğla, Isparta, Antalya, Maraş, Safranbolu ve başta Kastamonu olmak üzere Karadeniz yörelerinde yabani olarak yetişmektedir. Türkiye dışında en büyük salep üreticisi ülkeler ise Yunanistan ile Fransa.  Özellikle Avrupa ülkelerinde oldukça fazla talep görüyor orkide. Ancak bu bölgede koruma altına alınmış bitkiler grubunda yer alması nedeniyle ülkemizde yetiştirilen orkidelerin kökleri her yıl bilinçsizce köylüler tarafından toplanıp ihraç ediliyor. Umarım en kısa zamanda orkidelerimiz ıslah edilip bolca yetiştirilebilir, bu sayede buharı tüten, tarçınlı o sımsıcak saleplerimizi suçluluk hissine kapılmadan yudumlayabiliriz. 

İBNİ SİNA ÖNERİYOR

Sağlık için oldukça faydalı olan, balgam söktürücü ve göğüs yumuşatıcı olarak da kullanılan salep, afrodizyak etkiye sahip olduğu için de sıkça tüketiliyor. Salebin faydaları yüzyıllar önce ülkemizde keşfedilmiş; İbn-i Sina’nın 1593 yılında kaleme aldığı El-Kanun fi’t-Tıp (Kanun) adlı eserinde salebin afrodizyak, iştah açıcı, balgam söktürücü, felç giderici olarak kullanılması öneriliyor.

TARİHTEN BUGÜNE BİR YUDUM MUCİZE

Salep çok eskiden beri Araplar, Türkler ve Persler tarafından bilinen ve çayı içilen bir bitki iken Avrupa bu bitkiyle 15. yüzyılda tanıştı. Türklerin saleple tanışıklığı ise daha eski dönemlere uzanıyor. 8. yüzyıldan itibaren İslamiyet'in kabulüyle birlikte, İslam dininin yasakladığı şarap ve kımız gibi alkollü içkilerin yerini boza, şıra ve salep gibi alkolsüz içkiler aldı. Şıra daha çok yaz aylarında tercih edilirken, boza ve sıcak sıcak servis edilen salep, kış aylarında içiliyordu. Osmanlı İmparatorluğu döneminde padişahlar için hazırlanan kuvvet macunlarına zencefil, kişniş, sinameki, çörekotu, Hindistan cevizi, anason gibi birçok şifalı bitkinin yanı sıra salep de eklenirdi. Üzerine tarçın ve zencefil karışımı serpilmiş salep, soğuk kış günlerinin önemli sembollerinden biriydi. Yine o dönemde kışın sokaklarda güğümlerle salep satılır, halk bu sütlü içeceği şifa niyetine içerdi. Salep güğümü maltızın üzerine oturtulur, müşteriler maltızın etrafında hem ısınır, hem de salep içerlerdi. Salep içmek için büyük ve kulpsuz porselen fincanlar kullanılırdı. Tarihçilere göre, Ortadoğu'ya özgü bir içecek olan salep, kahvenin yaygınlaşmasından önce Avrupa'da, özellikle de İngiltere'de "salep dükkânları"nda satılır, tereyağlı ekmekle birlikte servis yapılırdı. Ancak, kahvenin yaygınlaşmasıyla bu gelenek zamanla yok oldu. Bu soğuk havalarda canınız dışarı çıkmak istemiyor, fakat hem içinizi ısıtacak sıcak bir şeyler içmek, hem de nostaljik duygular yaşamak 
istiyorsanız salebinizi evinizde rahatlıkla hazırlayabilirsiniz. 

Salep nasıl hazırlanır? 

500 ml soğuk süte 1 tatlı kaşığı salep ve 4 yemek kaşığı şekeri ilave edin. Çırpma teli ile iyice çırpıp ocağa koyun. Sürekli karıştırarak pişirin. Üzerine tarçın serperek keyifle yudumlayın.

Salebin faydaları nelerdir?

- Salep, barındırdığı müsilaj özelliği ile yumuşatıcı bir etki sağlar. Bu nedenle öksürük, soğuk algınlığı ve bronşite 
karşı oldukça etkilidir.

- Hazmı kolaylaştırır ve midenin rahatlamasını sağlar. Bu sayede kabıza karşı da iyi gelmektedir.

- Kuvvet verici ve besleyici özelliği ile zihni güçlendirir.

- Kadınlarda regl döneminin düzenli olmasını sağlar. 

- Vücut sıcaklığını dengeleyen salep, bağırsaktaki kurtların düşmesini sağlar.

- Salep, özellikle tarçınla hazırlanırsa afrodizyak etkisine sahiptir. Ayrıca cinsel gücün artmasını sağlar.

- Süt ile tüketilmesi sebebiyle kalsiyum özelliği vardır ve kemik sağlığına iyi gelmektedir.

AÇ KALMADAN KİLO VERDİRİR!

Aç kalmadan kilo vermek isteyenler, ara öğünlerinde bir fincan tarçınlı salep içebilirler. Midede uzun süre kalarak tok hissetmeyi sağlıyor, kan şekerini düzenliyor ve tatlı isteğini doğal yoldan gideriyor. Ancak içerdiği şeker nedeni ile şeker hastalarınca tüketilmesi önerilmiyor. 

 

 

 

 

Dış ticaret açığı yüzde 44,2 azaldı
Dış ticaret açığı yüzde 44,2 azaldı

Dış ticaret açığı yüzde 44,2 azaldı

Emeklilere indirimli bilet müjdesi!
Emeklilere indirimli bilet müjdesi!

Emeklilere indirimli bilet müjdesi!

Tam 1,5 milyar... Dış kaynak akışı bu yıl da hız kesmedi
Tam 1,5 milyar... Dış kaynak akışı bu yıl da hız kesmedi

Tam 1,5 milyar... Dış kaynak akışı bu yıl da hız kesmedi