• $32,3724
  • 35,0983
  • 2325.39
  • 9130.05
23 Ağustos 2015 Pazar 02:00 | Son Güncelleme:

Barkında atın ve silahın seni bekler!

Barkında atın ve silahın seni bekler!

Ali SALİ
sabiherden@gmail.com

Ölüm ve sonrasında icra edilen birtakım hatırlamalar ve hatırlatmalar açısından Türk kültürü çok zengin bir içeriğe sahip. Kültürü zenginleştiren söz konusu hatırlamalar ve hatırlatmaların temelinde hiç kuşku yok ki İslâm’ın etkisi epey fazla. Türk kültürünün İslâm öncesinden de günümüze taşıdığı bazı unsurlar tabii ki var bu zenginleşmiş kültürün içinde. Bir önceki yazıda “ev bark sahibi olmak” deyiminden hareketle bark kelimesinin en eski Türkçedeki anlamına ve bu anlamın tedailerine değinmiştik. Zenginleştirilmiş kültürümüz içinde bark kelimesi günümüzde en eski Türkçedeki anlamını muhafaza etmiyorsa da, bu anlam bize Türklerin İslâm öncesi ölüm, öte dünya ve diriliş anlayışları hakkında bugünkü anlamından hareketle bazı ipuçları veriyor. 

DİRİLİŞ ANLAYIŞI

Bugün ev bark sahibi olmak deyimindeki bark kelimesi bazı kullanımlarda ev sahibi olma anlamına geliyor. 
Bu da Türklerin İslâm öncesi ölüm, öte dünya ve diriliş anlayışlarının, tahrif edilmiş olsa da İslâm’ın öte dünya ve diriliş anlayışından neşet ettiğini gösteriyor. İslâm’dan, çünkü Hazreti Âdem’den bu yana toplumlara gelen dinlerin hepsi İslâm’ın toplumlara ve dönemin anlayışlarına göre biçimlenen halleri. Din son halini aldıktan sonra Allah, Kur’an’ı Kerim’de “Allah indinde din ancak İslam’dır” dedi ve dini tamamladı. Nasıl?
Şöyle: Bilenleriniz bilir eski Türklerde ölen kişi barkına konurken, yanına genellikle atı, silahı vb ihtiyaç duyacağı nesneler de beraberinde konurdu. Bark dediğimiz bugünkü gibi küçücük ve insan boyunda daracık yerler değil tabii ki! Bir büyük oda ebadında mekânlar bu bark dediklerimiz. Tabii barkın büyüklüğünü ve oraya konulacak eşyaların çeşitliliğini ölen kişinin içtimaî hali belirliyor. Bunu da hatırlatıp geçelim. Öyle ya, hayattayken bir at sahibi olmayan kişiye öldüğünde onunla birlikte barka konulacak atı nerede bulacaksınız? Bu düşünceler meseleye en azından bin beş yüz yıl sonrasından bakarak fikir yürüterek varılan kanaatler! Bir de yeni keşfedilen en eski Türk mezarlarının bir kısmında bulunan eşyaların bizi böyle bir kanaate yönlendirmesi de söz konusu!

SONSUZ YOLCULUK

Atın ve ihtiyaç duyulan bazı eşyaların ölen kişiyle birlikte barka konulmasını gerektiren sebep neydi diye aklımıza takılan sorulara şuna benzer gerekçeler buluyoruz eski Türk kültüründen:
Ölen kişi barkına konulduktan sonra bir yolculuğa çıkacaktır. Öldükten sonra uyanıp çıkacağı yolculukta en çok ihtiyaç duyduğu şeylerden biri ona yolculukta yardım ve arkadaşlık edecek bir binittir. Yolculuk esnasında ise şer güçlere karşı da herhalde silahtan başka bir şeyle karşı koyabilecek değil! Onun için de barkta eski Türklerin atları ve silahları onları bekler vaziyette yanlarına onlarla birlikte konulmaktadır! Bazı toplumlarda ise ölen kişinin eşi de barkta eşiyle birlikte gömülmektedir. Kültürler arasındaki farklardan kaynaklanan bir durum! Kadının, eşiyle birlikte gömülmesinin temelinde kadının bir başka erkekle birlikteliğini engelleme düşüncesi mi olduğu, yoksa yeniden dirilen kişinin yanında eşini 
hazır bulması düşüncesi mi vardır bunu bizim bilmemiz mümkün değil. Antropologların bu konuda da yorumları var. Fakat onlar da yorumlardan bir yorum sadece!

ÖTE DÜNYA…

Öte dünya ve diriliş düşüncesi, daha doğrusu farklı bir hayata başlama düşüncesi tüm kültürlerde var. Eski Türk kültüründeki bu öte dünya ve bir başka hayata başlama düşüncesi de kökenlerini sahih bir dinden alıyor. Sahih bir dinden beslenen bu öte dünya anlayışı, sahih dinin muharref bir din haline gelmesi sonucu böyle bir anlama bürünmüş, böyle bir anlayışa dönüşmüş. Ölüm sonrası diriliş anlayışı kıyamet beklenmeden gerçekleşecek bir hadise olarak anlaşılmaya başlanmış eski Türklerde ve bu anlayışa uygun olarak değerlendirilmiş! Bark kelimesinin en eski Türkçedeki anlamının bugün kullandığımız Türkçedeki karşılıkları arasında yer alan mezar ve kabir kelimelerinin tedailerine giremeden yazı bitti. Muhtemelen önümüzdeki yazıda devam ettiririz mesele hakkındaki kanaatlerimizi belirtmeye.

Dış ticaret açığı yüzde 44,2 azaldı
Dış ticaret açığı yüzde 44,2 azaldı

Dış ticaret açığı yüzde 44,2 azaldı

Emeklilere indirimli bilet müjdesi!
Emeklilere indirimli bilet müjdesi!

Emeklilere indirimli bilet müjdesi!

Tam 1,5 milyar... Dış kaynak akışı bu yıl da hız kesmedi
Tam 1,5 milyar... Dış kaynak akışı bu yıl da hız kesmedi

Tam 1,5 milyar... Dış kaynak akışı bu yıl da hız kesmedi