• $32,3312
  • 35,0602
  • 2281.83
  • 8987.26
3 Şubat 2013 Pazar 03:44 | Son Güncelleme:

‘Türkiye’nin politikaları kafa karıştırıcı’

‘Türkiye’nin politikaları kafa karıştırıcı’

Avrupa Birliği’yle Türkiye arasındaki soğukluk devam ederken, Suriye’de hayatını kaybedenlerin sayısı her gün daha da artıyor. Topraklarına NATO’nun Patriotlarını yerleştiren Türkiye’nin, NATO karşıtı Şangay İşbirliği Örgütü’ne üye olmak istemesi de soru işaretleri yaratıyor.

Alaz Kuseyri

www.aksam.com.tr/ÖZEL
alaz.kuseyri@aksam.com.tr

Bulunduğu coğrafyada önemli gelişmeler yaşanırken, Türkiye’nin dış politikasındaki değişiklikler de dünya tarafından dikkatle takip ediliyor. CHP’nin danışmanlarından Cenk Sidar hayatını Washington’da sürdürüyor. İstanbul Bilgi Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra AB ve Türkiye Dışişleri Bakanlığı’nın ortak bursuyla Bologna’da John Hopkins Üniversitesi’nde ‘Avrupa Güvenlik ve Dış Politikası’ üzerine yüksek lisansı eğitimi gören ve ABD’de aynı üniversitenin İleri Uluslar Arası İlişkiler Okulu’ndan mezun olan Sidar, okulunun yabancı kökenli ilk öğrenci birliği başkanıydı. Enerji politikaları ve ekonomi alanında akademik çalışmaları bulunan Sidar üç buçuk yıl Amerikan-Türk Konseyi’nden çalıştıktan sonra 2009 yılında kendi kurduğu ve şu an 100’e yakın kişinin çalıştığı Sidar Global Advisors (Sidar Küresel Danışmanlar) şirketiyle Microsoft, Hilton Worldwide, Statoil gibi dev firmalara danışmanlık veriyor. Geçen yıl ABD’de 33 yaş altı dış politika liderlerinden biri seçilen Sidar’ın sorularımıza verdiği cevaplar şöyle:

Barack Obama'nın, New Republic'e verdiği röportajdan ABD'nin Suriye'ye askeri müdahalede bulunmayacağı anlaşılıyor. Washington Türkiye'nin Suriye politikası hakkında ne düşünüyor?

BÖLGENİN AFGANİSTANLAŞMA RİSKİ VAR

ABD`nin Suriye`ye müdahale etmeyeceği en başından beri aşikardı. Maalesef Türkiye`de ABD`nin bu kararını ülkedeki seçimlerle ilişkilendirenler, ve ABD`nin dış politika/güvenlik anlayışındaki paradigmayı idrak edemeyenler oldu. Dış politikayı yöneten üst düzey isimlerin büyük resmi görememesi endişe verici. Washington`da Suriye krizinde Türkiye`nin rolü konusunda kafalar hala karışık. Türkiye ABD`yi krizde ön plana itmeye çalışırken, ABD de bölgesel dinamikleri bozmadığı takdirde Türkiye`nin ön plana çıkmasına karışmıyor. Fakat Türkiye kırmızı çizgileri geçtiği durumda da hoşnutsuzluk sesleri yükseliyor.Türk dış politikasının temkinsizce Suriye`deki mezhepsel tercihlerini göz önünde bulundurarak ne idüğü belirsiz grupları desteklemesi ve bölgenin Afganistanlaşma yönünde riskler barındırması ikili ilişkilerde sıkıntı yaratma potansiyeline sahip. Türkiye ve ABD`nin muhalif grup Al-Nusra`nın kimliği konusunda anlaşmazlığa düşmesi de bunun bir göstergesi.

-Türkiye’nin Suriye’ye yönelik yol haritası ABD’de nasıl karşılanıyor?

TÜRKİYE'NİN YAPTIĞI UTANÇ VERİCİ

Türkiye’nin krizin başından beri tutarlı bir yol haritası olmaması Washington’da hayal kırıklığı yarattı. Hükümetin agresif ve kendine aşırı güvenen retoriğinin aksine diplomatik çözümde rol üstlenemediğini görüyoruz. Ülkemizin eli kanlı bir diktatör tarafından yönetilen komşusunu diplomasiyle değil, silahla devirmek yönünde süper güce baskı yapması utanç verici. Ankara`nın BM nezdindeki barış girişimlerine de samimi destek vermediği, Rusya`yı ikna etme yönünde elindeki kozları kullanmaması  tepki çekiyor. Türkiye`nin “çözüm” istemediği, sadece “kendi çıkarına uygun bir çözüm” istediği yönünde algı mevcut.

-Arap coğrafyasında yaşananları 'bahar' mı 'kış' mı olarak görüyorsunuz?

RİSKE KARŞI KIRILGAN ÜLKELER VAR

Arap yarımadasındaki ayaklanmaların otoriter rejimlerin sonunu getirmesini olumlu ve kaçınılmaz bir gelişme olarak görmek gerek. Fakat bu gelişmenin akabinde liberal demokrasilerin oluşacağını düşünüp, bu ayaklanmaları fetiştleştirmek naif bir yaklaşım. Son günlerde Mısır`da yaşananlar Arap ayaklanmalarının evrilmekte olduğu şekil hakkında ipucu vermekte. Mısır`da Mursi`nin günden güne Mübarek`e benzediğini izliyoruz. Bu ayaklanmaların bir sonraki safhasında laik kesimin mağdur duruma düşebileceği, ve haklarını arama yönünde ayaklanabilme ihtimali var. Bu durumda Türkiye gibi ülkelerin bu meşru hak arayışına nasıl tepki verecekleri çok kritik. Ayrıca henüz dalgadan tam etkilenmemiş ama hala riske karşı kırılgan Ürdün ve Suudi Arabistan gibi ülkelerin bu dalgaya dayanıp dayanamayacağı yahut ne gibi adımlar atacağı belirsiz. Bu ülkelerde yaşanacak ciddi bir istikrarsızlık küresel siyaset ve ekonomiyi olumsuz etkileyecektir. Mevcut durumda bu ülkelerdeki iklimin nasıl değişeceği yönünde tahmin yürütmek zor fakat etnik ve mezhepsel fay hatlarının hergün daha belirleyici olduğu ve harekete geçtiğini düşünürsek bölgenin geleceği yönünde umutlu olmak pek mümkün değil.

-'Komşularla sıfır sorun' politikasından bugün gelinen nokta hakkında ne düşünüyorsunuz?

TÜRKİYE RÜZGARA GÖRE HAREKET EDİYOR

AKP dış politikasının sağlam bir ideolojik zemine oturmadığı son gelişmelerle ortaya çıktı. Soykırımcı Sudan lideri ile yakın ilişkiler kurulması, Suriye gibi otokratik bir yönetimle kriz su yüzeyine çıkana kadar ilişkilerin bozulmaması, ve rüzgarın yön değiştirmesiyle tutumun pragmatik olarak bir anda değiştirilmesi ve Libya`ya müdahaleye tamamen karşı durumdan müdahalede öncü duruma gelinmesi bu göstergelerden sadece birkaçı.

Ayrıca son dönemde özellikle Irak ve Suriye gibi Orta Doğu`daki mezhepsel krizlerde diyalog ve barışı savunan değil, aidiyet farklılıklarını kaşıyıp kanatan bir ülke algısı yaratmak Türkiye`yi kırılgan bir zemine taşıyor. AKP dış politikasının artık ideolojik duruşunu tamamen kaybettiğini, çok iyi bildiğini iddia ettiği Orta Doğu`daki gelişmeleri idrak edemediğini, ve rüzgarın esişine göre hareket ettiğini gözlemliyoruz. Belirsizliğin artık küresel olarak yeni “normal” haline geldiği mevcut düzende devletlerin ayakta kalabilmek için risk faktörleri konusunda bilinçli ve temkinli olması gereken bir döneme giriyoruz. Bu yüzden Türk dış politikasının bir an önce temkinsiz ve maceraperest kimliğinden uzaklaşması şart.

-İsrail'e mesafeli duran ve Türkiye'nin dostu olarak gösterilen Chuck Hagel'in ABD Savunma Bakanlığı'na getirilmesi Türkiye'ye ne kazandırır? -Yine Türkiye'yi memnun eden bir isim olan John Kerry'nin ABD Dışişleri Bakanı olmasını nasıl karşılıyorsunuz?

Bu dönem akl-ı selim her devlet adamının ve ülkenin İsrail`in mevcut hükümetinin politikalarına mesafeli durması normal karşılanmalı. Chuck Hagel ve John Kerry Senato’daki görevleri boyunca Türkiye`yi yakından takip etmiş, ülkemizin stratejik öneminin farkında devlet adamları. Fakat büyük devletlerin güvenlik ve dış politikaları kişilere bağımlı olmadığından onların da etkisi sınırlı olacaktır. Türkiye-ABD ilişkilerini asıl etkileyecek unsur Orta Doğu başta olmak üzere gelecek krizlere verilecek reaksiyonlarda iki ülkenin aynı çerçevede hareket edip edemeyeceği olacak.

-Recep Tayyip Erdoğan'ın Avrupa Birliği'nden uzaklaşarak Türkiye'nin Şangay İşbirliği Örgütü'ne üyelik için yeşil ışık yakması ABD'de nasıl karşılanıyor?

AB KONUSUNDA SAMİMİYETSİZLER

Başbakan Erdoğan sanırım dış politika, güvenlik tercih ve kararlarının siyasi ve ideolojik çerçevesi olduğunu unutmuş. Son açıklamasıyla bu birlikleri salt bir serbest ticaret anlaşmasıymış gibi değerlendirdiğini düşünüyorum. Rusya ve Çin gibi otoriter devletlerin NATO tehdidine karşı oluşturduğu bir güvenlik işbirliği örgütüne, NATO`nun Patriot füzelerinin Türkiye`de operasyonel hale geldiği hafta sonu üyelikten bahsetmek  sadece Washington`da değil, her yerde kafaları karıştırdı. En çok da Putin`in kafasını karıştırmıştır. Bu ülkemizi yöneten dış politika ve güvenlik anlayışındaki rotasızlığı göstermesi açısından da endişe verici bir durum. Türkiye`nin Avrupa Birliği üyeliğini bugün Avrupa`nın içinde bulunduğu ekonomik kriz nedeniyle önemsiz görmek, Avrupa`nın siyasi ve entelektüel entegrasyon fikrini iyi algılayamamak anlamına geliyor. Erdoğan ve AKP yönetiminin Avrupa konusundaki samimiyetsizliği her geçen gün daha da şu üstüne çıkmakta.Avrupalı liderlerin Türkiye`nin üyeliğine yönelik ikiyüzlü ve önyargılı politikaları ve Avrupa ekonomisinin içinde bulunduğu kriz ortamı da maalesef AKP`nin elini rahatlatıyor.
 

Deprem uzmanlarından korkutan İstanbul uyarısı! Riskli ilçeleri açıkladılar
Deprem uzmanlarından korkutan İstanbul uyarısı! Riskli ilçeleri açıkladılar

Deprem uzmanlarından korkutan İstanbul uyarısı! Riskli ilçeleri açıkladılar

Çin, 'Türkiye rekor kırdı' diyerek duyurdu! 'NATO ülkelerinden Ortadoğu'ya kadar...'
Çin, 'Türkiye rekor kırdı' diyerek duyurdu! 'NATO ülkelerinden Ortadoğu'ya kadar...'

Çin, 'Türkiye rekor kırdı' diyerek duyurdu! 'NATO ülkelerinden Ortadoğu'ya kadar...'

Türkiye'den Gazze'ye yardım eli: Bugün yola çıkacak
Türkiye'den Gazze'ye yardım eli: Bugün yola çıkacak

Türkiye'den Gazze'ye yardım eli: Bugün yola çıkacak