• $32,3614
  • 34,9693
  • 2324.82
  • 9079.97
17 Ağustos 2014 Pazar 02:02 | Son Güncelleme:

Siz de koruyucu aile olabilirsiniz

Siz de koruyucu aile olabilirsiniz

İstanbul Koruyucu Aile Derneği Başkan Yardımcısı Filiz Süyür ile ‘Koruyucu Ailelik’ hakkında kapsamlı bir söyleşi yaptık. Nasıl koruyucu aile olunur, evli olmak şart mı, evlat edinmekten farkı nedir gibi sorularımızı cevaplayan Filiz Süyür, “Çocuğun yüksek yararını gözeterek sevgi dolu, güvenli ve donanımlı bir aile ortamında yetişmesini amaçlıyoruz” diyor.

SİBEL ATEŞ YENGİN
sibel.ates@aksam.com.tr

Koruyucu Ailelik nedir?
Çeşitli nedenlerle öz ailesinin yanında bakımları sağlanamayan ve devlet koruması altına alınan çocukların, eğitim, bakım, yetiştirilme sorumluluğunu, öz ailesinin koşulları iyileşinceye kadar ücretli veya gönüllü bazda üstlenen, bu sorumluluğu devletle 
paylaşan ailelere koruyucu aile, hizmet modeline de koruyucu ailelik denir.

Koruyucu Ailelik hizmet modeli neden gereklidir?
Çocukların fiziksel, ruhsal ve toplumsal açılardan sağlıklı bir şekilde gelişebilmeleri için, sevilecekleri, desteklenecekleri, güven duyabilecekleri, fiziksel ve sosyal gereksinimlerinin karşılanabileceği sıcak bir aile ortamına gereksinimleri vardır. Aileler zaman zaman çocuklarının bu ihtiyaçlarını karşılayamaz duruma gelebilirler. Bu durumlarda da çocukların kendi aileleri yerine, onların bu gereksinimlerini yerine getirebilecek başka bir aile yanında bakımlarının sağlanması çok önemlidir. Koruyucu Aile Hizmet Modeli bunu sağlamaktadır. Koruyucu Aile Hizmetinde amaç, çocuk için karmaşık ve sorunlu olan bir dönemde özenli davranılarak çocuğun bu dönemi örselenmeden geçirmesini ve normal hayatını devam ettirmesini sağlamaktır. Koruyucu aile çocuklara öz ailesi, okulu ve sosyal çevresiyle ilişkilerini devam ettirmelerini sağlayarak yardımcı olur.

Koruyucu Aileliğin evlat edinmeden farkı nedir?
Koruyucu ailelikte çocuğun velayeti öz ailesinde kalırken, evlat edinmede çocuk ailenin nüfusuna geçer, soyadını alır, velayet aileye geçer, tüm yasal haklardan yararlanır.

Koruyucu Aile olmak isteyen kişiler hangi özellikleri taşımalı?
TC vatandaşı olması, sürekli Türkiye’de ikamet etmesi, 25-65 yaşları arasında ve en az ilkokul mezunu olması gerekiyor. Düzenli bir gelire sahipse evli ya da bekâr, çocuklu ya da çocuksuz olması sorun olmuyor. Bunun yanısıra doğal olarak; hoşgörülü, sabırlı, esneklik gösterebilen, güvenli ve şefkatli bir ortam sağlayabilen, sevgisiyle bir çocuğun hayatında fark yaratmak isteyen herkes koruyucu aile olabilir.

Daha çok kız mı yoksa erkek çocukları mı tercih ediliyor ve çocukların yaşları  ailenin kararlarını ne kadar etkiliyor?
Küçük yaş ve kız çocuklarına talep biraz daha fazla oluyor. Çocukların yaşları tamamen aileye bağlı bir durum. Bazı aileler cinsiyet ve yaş konusunda çok dar bir aralıkta yaklaşım gösterirken, bazı aileler bu konudan bağımsız olarak en çok gereksinimi olan çocuk şeklinde de tercih belirtebiliyorlar. Ancak genel gözlemimiz 0-3 yaş aralığı; ailelerin belki çocuğun gelişmelerini daha hızlı ve farklı etkileyeceklerini düşündükleri için daha tercih edilen yaş grubu oluyor. 

Koruyucu aile başvurusu yapmak için nasıl bir prosedür izlemek gerekiyor?
Koruyucu aile olmak isteyen ve resmi kriterlere uygun kişiler evliyse karı-koca olarak; bekar ise tek başına Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İl Müdürlükleri’ne resmi başvuru yaparak işlemleri başlatması gerekiyor. Sonrasında istenen evrakların tamamlanması, koruyucu aileliğin onaylanması, gerekli bireysel görüşmeler, ev denetimi gibi süreçlerden geçilirse çocukla tanışma aşamasına geliniyor. Sonrasında aile ve çocuğun bağ oluşturması ve karşılıklı isteğin oluşmasıyla çocuğun aile yanına yerleştirilmesi gerçekleştiriliyor.

Belli bir süre sonra koruyucu aile olmaktan vazgeçme şansı var mı?
Evet, var. Aile herhangi bir nedenle yürütemezse çocuk tekrar kuruma dönebiliyor. Ancak unutulmamalı ki bu çocuklar zaten psikolojik açıdan örselenmiş çocuklar. Bu geri dönüş onlarda güven hissinin daha çok zedelenmesine, değersizlik hissinin daha çok artmasına yol açacaktır. Bu nedenle ailelerin çok çok iyi düşünüp tartıp inceleyip sonrasında koruyucu aile olmaya karar vermeleri özellikle çocuğun yüksek yararı için çok önemlidir.

Ailelerin güvenilirliğini nasıl belirliyorsunuz?
Ailelerin saptanması, gerekli denetimlerin yapılması tamamen Bakanlık İl Müdürlüklerinin yetki ve sorumluluğunda yer alıyor.

Çocuğun tüm masraflarını koruyucu aile mi üstleniyor?
Evet, ancak devlet, koruyucu ailelere aylık bir ödeme de yapıyor. Senede üç kez de giysi ve eğitim yardımı kapsamında ek ödemeler de yapılıyor. Çocukların katıldıkları kurs, dershane  veya kullandıkları servis otobüslerinin ücretlerinin de bir kısmı devlet tarafından karşılanabiliyor. Ayrıca bu çocuklarımız için tüm devlet hastanelerinden ücretsiz sağlık desteği alınıyor. Çocukları özel okullarda okutmak isteyen aileler de var. Koruyucu aile yanındaki çocuklar, şehit ve gazi çocuklarıyla birlikte özel okulların belli bir kontenjanından yararlandırılıyor ve burslu okutuluyor.

Koruyucu Ailelik öz ailenin isteğiyle sona erdirilebilir mi?
Devlet öz ailenin şartlarının iyileştiğine ve öz ailesiyle birlikte yaşamasının çocuğun yüksek yararına olduğuna kanaat getirirse, çocuğu öz ailesinin yanına döndürür. Bu aslında koruyucu ailelerin en çekindikleri nokta oluyor. Çünkü çocukla bağ oluştuktan sonra o çocuğu nasıl geri veririm diye endişeleniyorlar. Ancak bu hizmet modelinin temeli budur. Burada belki de koruyucu ailenin çocukla geçirdiği zamanın, çocuğa mutlaka olumlu katkısı olacağını bilmesi son derece önemlidir. Çocuğa belki de farklı bir hayat görüşü, önemli değer yargıları, farklı bir vizyon kazandırmaları söz konusudur. Çocuğun öz anne ve babasıyla yaşayabilmesi de çok kıymetlidir. Dolayısıyla çocuk öz ailesi yanına döndürülse de koruyucu aileyle ilişkisini sürdürebilir.

Koruyucu aile yanında büyümekte olan çocuklar öz aileleriyle  görüştürülüyor mu, her iki aile, kurum ve çocuk açısından bu durumu nasıl yönetiyor?
Evet, öz ailesinden gelen taleplere göre ilgili kurum bünyesindeki psikologlar gözetiminde görüştürülüyorlar. 
Bu görüşmeler de Koruyucu Aile’yle öz aile bireyleri karşılaşmıyorlar. 

Bir çocuk kaç yaşına kadar koruyucu ailenin yanında kalabiliyor? Kurum ile aile arasında yapılmış Koruyucu Ailelik sözleşmesi  nasıl sona eriyor?
Çocuk lise ya da üniversiteye devam etmiyorsa, devlet koruması 18 yaşında kalktığı için ilgili sözleşmeler geçerliliğini yitiriyor. Bundan sonrası aile ve çocuğun kararıyla ilerliyor. Çocuğun lise ya da üniversiteye devam etmesi durumunda koruma kararı mahkeme kanalıyla uzatılıyor ve aile de bu bağı doğal olarak sürdürüyor. Dileyen aileler çocuk 
18 yaşına geldiğinde  çocuğu evlat da edinebiliyorlar. Devletin bakım ve korumasında yuva ve yurtlardan yetişmiş diğer çocuklar gibi yine koruyucu aile yanında yetişmiş çocuklarımız da 2828 Ek 3413 sayılı kanunla Memuriyet İşine Yerleştirilme hakkına da sahipler. Bu imkândan faydalanabilen çocuklarımız, kendi hayatlarını kurmak yolunda en önemli konu olan iş güvencesini de böylelikle elde ediyorlar.

Türkiye’ye baktığımızda devlet bakımında kaç çocuk var, bunların kaçı Koruyucu Ailelerin yanında?
Türkiye’de yaklaşık 14.000 civarında devlet korumasında olup yurt ve yuvalarda kalan çocuk mevcut. 
Ayrıca 3069 koruyucu aile yanında kalan 3720 tane çocuğumuz mevcuttur. 

Koruyucu ailelikte İstanbul’un durumu nedir?
İstanbul’da 307 koruyucu aile yanında 335 çocuğun bakımı yapılıyor. İstanbul ilk kez İzmir’in ve diğer şehirlerin önüne geçmiş ve bir numaraya oturmuştur. Buna rağmen İstanbul gibi kocaman bir şehir için bu çok düşük bir rakamdır. Koruyucu aile sayısının artması çok önemlidir ancak nitelikli, çocuğa pozitif katkısı olacak, onu toplumsal hayata hazırlayacak ailelerin katkısı daha da önemlidir.

İstanbul Koruyucu Aile Derneği  olarak ne tür çalışmalar yapıyorsunuz?
Her şeyden önce, çocuğun yüksek yararını gözeterek sevgi dolu, güvenli ve donanımlı bir aile ortamında yetişmesini amaçlıyor ve  aile temelli bakım sistemi olan koruyucu aile sisteminin ülkemizde hak ettiği yere ulaşması için çaba gösteriyoruz. Aile temelli bakım hizmetleri, gelişmiş batı toplumlarında en çok tercih edilen bakım hizmet modelleridir. Biz de bu konunun toplum tarafından daha iyi anlaşılması açısından farkındalık ve bilinçlendirme çalışmaları yapıyoruz. Mevcut koruyucu ailelerimizle paylaşım ortamlarında dernek ofisinde, kahvaltı, yemek, piknik gibi organizasyonlarda bir araya geliyoruz. İnsanların yaşadıkları süreçlerin sadece kendilerine özgü olmadığını bilmelerinin büyük faydası olduğunu düşünüyoruz. Ayrıca koruyucu aile bakımındaki çocukların da bir araya gelmelerini yalnız olmadıkları duygusu açısından çok önemsiyoruz. Ayrıca ailelerimizin ve çocuklarımızın gereksinim duyduğu alanlarda onlara gönüllü kişi veya kurumlardan yardım ve destek sağlamaya çalışıyoruz. Koruyucu aile hizmet modelinin ülkemizde gelişmesi ve yerleşmesi adına üniversite ve diğer STK’lar ile işbirliği yapıyor ve çocuklarla ilgili konulara yönelik yapılan tüm çalışmalarda, ulusal ve uluslararası koruyucu aile örgütleriyle paylaşımlarda bulunuyoruz. Nitelikli ve donanımlı koruyucu ailelerin hizmet modeli içinde daha fazla yer almasını hedefliyoruz. Koruyucu ailesi olduğumuz çocukların bakımını üstlendiğimiz süreçte; fiziksel ve ruhsal bütünlüğünün sağlanarak topluma yararlı bireyler olarak kazandırılmasını amaçlarımızın arasında yer alıyor.

Bakan Uraloğlu tarih verdi: İki ili birbirine bağlamış olacağız
Bakan Uraloğlu tarih verdi: İki ili birbirine bağlamış olacağız

Bakan Uraloğlu tarih verdi: İki ili birbirine bağlamış olacağız

Murat Kurum, BAYKAR'ı ziyaret etti: Türkiye'nin geleceğine olan inancım arttı
Murat Kurum, BAYKAR'ı ziyaret etti: Türkiye'nin geleceğine olan inancım arttı

Murat Kurum, BAYKAR'ı ziyaret etti: Türkiye'nin geleceğine olan inancım arttı

Diyarbakırlı Saliha Gündüz'ün Başkan Erdoğan sevgisi: O anları 24 TV'ye anlattı
Diyarbakırlı Saliha Gündüz'ün Başkan Erdoğan sevgisi: O anları 24 TV'ye anlattı

Diyarbakırlı Saliha Gündüz'ün Başkan Erdoğan sevgisi: O anları 24 TV'ye anlattı