• $32,2903
  • 34,9661
  • 2319.28
  • 9079.97
19 Ekim 2014 Pazar 02:02 | Son Güncelleme:

Ebola hakkında her şey…

Ebola hakkında her şey…

Ebola salgını ve tehlikesi yayılırken, biz de ebola hakkındaki her şeyi sizlere ulaştırmak istedik. Ebolanın belirtileri neler? Nasıl yayılıyor? Salgının boyutu düşündüğümüz kadar mı, yoksa daha mı fazla?

KAAN KAVUŞAN
kaan.kavusan@aksam.com.tr

Batı Afrika’da büyük kayıplar verdirse de ülkemize daha ulaşmadı ebola. Geçtiğimiz günlerde Nijerya uçağıyla gelen bir kadın ebola virüsü şüphesiyle Pendik Marmara Üniversitesi Eğitim Araştırma Hastanesi'ne kaldırılmıştı ve hastane kısa süre karantina altında kalmıştı. Ama Burkina Faso uyruklu 22 yaşındaki Balkıssa Dene'ye daha sonra ‘sıtma’ teşhisi konuldu. Bizim de kısa süreli korkumuz sona erdi böylece.

Sağlık sistemi zayıf ülkeler

Dünya Sağlık Örgütü’nün yayınladığı yol haritasına göre, 7 ülke bu hastalıktan etkilenmiş durumda. Bu ülkeler Gine, Liberya, Sierra Leone, Nijerya, Senegal, İspanya ve ABD. Vakaların büyük bölümü Gine, Liberya ve Sierra Leone gibi sağlık sistemleri çok zayıf ülkelerde yer alıyor. Nijerya’da 20 vaka şüphesi ve 8 ölüm varken, ABD’de 2 vaka bir 1 ölüm, diğer İspanya’daysa 1 vaka ve 1 ölüm görülmüştür. İspanya’daki vaka, Avrupa’da yayılan ilk ebola virüsüdür. Sierra Leone’den gelen bir hastadan kapılmıştır. Suudi Arabistan’da ölen bir kişininse semptomları göstermesine rağmen ‘ebola’ taşıyıp taşımadığı belirlenememiştir. Her ülke temaslı olabileceğini düşündüğü hastalarını, kuluçka süresi boyunca (21 gün) yakından gözlemlemekte. Bugüne kadar DSÖ’ye toplam 8 bin 997 doğrulanmış, olası ve şüpheli Ebola Virüsü Hastalığı vakası rapor edilmiştir. 
4 bin 493 ölüm vardır. Salgın şu an Batı Afrika’yla sınırlı kısacası. Salgınla alakalı olmayan başka bir ebola türüyse yıl içinde Demokratik Kongo Cumhuriyeti tarafından kontrol altına alındı.

TÜRKİYE GÜVENDE

Sağlık Bakanı Mehmet Müezzinoğlu virüsün ülkeyi ilgilendiren ayağıyla ilgili, “Ebola virüsüyle ilgili bizim ülke olarak bir sorunumuz yok. Ancak o ülkelere giden vatandaşlarımıza bilgilendirme yapılıyor. O ülkelerden Türkiye'ye dönüş sonrası takipleriyle ilgili gerek bakanlığımız gerekse de Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğümüz bilgi alıyor. Şu anda vatandaşımızı tedirgin edecek en ufak bir sorun söz konusu değil" diyor. 
Şimdi de, Dünya Sağlık Örgütü’nün hazırladığı rapor, öneri ve bilgilere bakalım.

İlk nasıl ortaya çıktı?

İlk olarak 1976’da, Zaire’de görülmüştür. İsmini, Ebola ırmağının yakınındaki bir köyde ortaya çıktığı için bu ırmaktan alır. Mevcut veriler ışığında Dünya Sağlık Örgütü, ebolanın ilk taşıyıcılarının bu yarasalar olduğunu düşünmekte. Virüs beyaz kan hücrelerini yok ederek, çoklu organ yetmezliğine sebep oluyor ve sinir sistemini çökertiyor.

Ebola kimlerde görülür?

Eski adı Zaire Ebola Virüsü olan ama salgının diğer ülkelerde görülmesiyle birlikte sadece ‘ebola’ adını alan virüs, insan ve insan dışı primatlarda (yani maymun ve şempanzegillerde) görülür.

Nasıl bulaşır?

Salgın bir hastalıktır. Her türlü vücut sıvısı (ter, semen, tükürük vs) ve kanla bulaşabilen bir hastalıktır. Dolayısıyla ebolalı birinin kıyafetlerini giymek, ağızdan ağza yiyeceklerini paylaşmak, yatak çarşafını kullanmak ve kullandığı iğneleri kullanmak bulaşıcılığa sebep verir. Zoonotiktir; bir insandan hayvana da bulaşabilir, bir hayvandan insana da. Bulgulara göre, eboladaki temas sadece insanlar ve primat hayvanlar arasındadır (Yani maymun ve şempanzegiller). Fakat 2014 yılında ortaya çıkan salgında bulaşma vakalarının yüzde 90’ı insanlar arasındadır. Virüsün hava yoluyla bulaştığına dair söylentilere karşın, maddi bir veriye ulaşılmamıştır.

AŞISI, İLACI YOK

İlacı veya aşısı var mıdır?

Şu an ebola virüsü için pantenti alınmış onaylı bir aşı veya ilaç yoktur.

Korunmanın yolları nelerdir?

Dünya Sağlık Örgütü şunları önermektedir;

- Hastalığın yayılma yollarından uzak durmak. (Eğer yakınımızda virüsü kapan bir hasta varsa vücut sıvısı geçişine mahal vermemek)
- Ülkenizin, Sağlık Bakanlığı’nın talimatlarını takip etmek.
- Eğer etrafınızdan birinin ebola virüsüne yakalandığını düşünüyorsanız, onu bir sağlık merkezine gitmeye ikna etmek.
- Virüslü hastaya dokunduğunuzu düşünüyorsanız dokunduğunuz yerleri bol su, sabun ve kolonyayla yıkamak.
- Virüs sebebiyle gelen ölümlerde, merhumu uygun materyale sararak derhal defnetmek. Bunu kendi başına yapmaktansa hemen bir sağlık örgütüne başvurmak.

Salgın’ın yaygın olduğu Batı Afrika’ya iş veya arkadaşları ziyaret için gitmek güvenli mi?

Dünya Sağlık Örgütü’nün raporuna göre, bir iş adamı veya turistin, seyahat sırasında enfeksiyon bölgelerine uğraması sırasında bile hastalığı kapma ihtimali çok düşük. 
Çünkü virüsü kapmak için direk kan, iç organ, vücut sıvısı veya ölü bir insana/hayvana temas gerekiyor. Turistlere bu tarz temaslardan uzak durması öneriliyor.

ANİ ATEŞ, KUSMA

Belirtileri nelerdir?
Ani ateş, aşırı halsizlik, kas kasılmaları, baş ağrısı ve boğaz enfeksiyonları başlangıç belirtileri arasında yer alır. Bunu kusma, ishal, kızarıklıklar, böbrek ve karaciğer yetmezliği takip eder. Bazı vakalarda hem iç hem de dış kanama ortaya çıkar. Bu kanama göz, burun, ağız, rektal bölgeden gelebilir. Fakat bu belirtilerin hepsi bir arada görülmeyebileceği gibi, başka hastalıklara da dalalet olabilirler. Bu yüzden ebola virüsünün varlığı sadece laboratuvar testleriyle ortaya çıkar.

Yakalanma oranı en yüksek olanlar kimlerdir?

Salgının yayıldığı bölgede hastalığa müdahale eden sağlık görevlileri. Cenazelerde merhumların bedenlerine direkt temasta bulunanlar, virüse yakalananların aile ve yakın arkadaşları.

Ölümcüllük oranı nedir?

Hastalığa yakalananlarda ölüm oranı yüzde 90’dır ancak yoğun bakımla geçebilir.

Tedavisi nasıl yapılır?

Ebola taşıyan insanlar sıkça dehidre olurlar ve suya ihtiyaç duyarlar. Ayrıca diğer vücut sıvılarında da azalma görüldüğünden sıkı bir gözetim altında tutulmalıdırlar. Şu an için hastalığın net bir tedavi yolu yoktur, uygulanan yöntemler değişkendir. Virüsün yayılmasını önlemek için ebola tespit edilen hasta diğer hastalardan ayrılır. Ayrıca hastayla ilgilenen sağlık personeli de koruyucu giysilerle çalışırlar.

Kaynaklar:
- Dünya Sağlık Merkezi (WHO) raporları.
- www.seyahatsagligi.gov.tr
- Ülkelerin Sağlık Bakanlığı verileri.

Murat Kurum, BAYKAR'ı ziyaret etti: Türkiye'nin geleceğine olan inancım arttı
Murat Kurum, BAYKAR'ı ziyaret etti: Türkiye'nin geleceğine olan inancım arttı

Murat Kurum, BAYKAR'ı ziyaret etti: Türkiye'nin geleceğine olan inancım arttı

Vatandaş, 'Bize neyin sözünü verebilirsiniz?' diye sordu... İstanbul'a yeni metro müjdesi!
Vatandaş, 'Bize neyin sözünü verebilirsiniz?' diye sordu... İstanbul'a yeni metro müjdesi!

Vatandaş, 'Bize neyin sözünü verebilirsiniz?' diye sordu... İstanbul'a yeni metro müjdesi!

Deprem uzmanlarından korkutan İstanbul uyarısı! Riskli ilçeleri açıkladılar
Deprem uzmanlarından korkutan İstanbul uyarısı! Riskli ilçeleri açıkladılar

Deprem uzmanlarından korkutan İstanbul uyarısı! Riskli ilçeleri açıkladılar