• $32,3857
  • 35,0415
  • 2326.43
  • 9142.4
11 Nisan 2014 Cuma 00:31 | Son Güncelleme:

Ne güzelsin sen Janosch

Ne güzelsin sen Janosch

İpek Baysan
ipekbaysan@hotmail.com

Çocukluğumun henüz harflerle haşır neşir olmadığım yıllarında, kitap kapaklarındaki resimlere bakmaktan büyük keyif alırdım. Bu kitapları, ailedekileri bıktırıncaya kadar, defalarca okutmama rağmen kapaklarındaki resimlerin ayrı birer hikâyesi vardı benim için, hepsini kendim uydurmuştum. Ancak okumayı öğrendikten sonra anlayabileceğimi söyleyip okumadıkları kitaplar da mevcuttu ve üç tanesinin yeri ayrıydı: Şamatalı Köy, Yeşil Parmaklı Tistu ve Yağmur Yağdıran Kedi. Üçünü önüme alıp teker teker inceler ve okumayı öğreneceğim günleri düşünerek sabırsızlanırdım. Bir yaz, beni büyüleyen kitap kapaklarına bir yenisi daha eklendi: “Ach, so schön ist Panama”. Almanya’da yaşayan bir tanıdığımızın kızının eşyalarının arasında görmüştüm bu kitabı. Hemen bana okunmasını salık vermiştim ama kitabın Almanca olması gerçeğiyle yüzleşmiştim büyük ihtimalle çünkü kimse bana okumaya yanaşmamıştı ve o kitap hiç benim olmadı. Mutlu sona ulaşmak için yıllarca beklemem gerekiyormuş meğer: Kelime Yayınları’nın Necdet Neydim çevirisiyle yayımladığı Alman yazar Janosch’un kitapları geldi kargoyla. Vaay, Panama Ne Güzelmiş!, Kaplancık İçin Dev Parti, Seni İyileştireceğim Dedi Ayıcık, Kaplancık’a Mektup Var ve Haydi Gel Hazine Bulalım; işte o gün bana kimsenin okumadığı ama kapağındaki Ayıcık ve Kaplancık’ı hiç unutmadığım kitap karşımdaydı!: Vaay, Panama Ne Güzelmiş! Ben bu resimleri nereden hatırlıyorum diye düşünürken birden her yer aydınlandı; kim demiş zamanda yolculuk mümkün değil diye! 
“Sonunda Türkçeye çevrildi” demekten tez zamanda kurtulalım istiyorum. Evet, Janosch artık Türkçede. 1978 yılında yayımlanan Vaay Panama Ne Güzelmiş! otuz altı yıl sonra (yani bir sürü çocuk onsuz büyüdükten sonra!) nihayet dilimize kazandırıldı. Aslancık ve Kaplancık’ın ormandaki dostlarına ve keyifli sofralarına daha fazla geç kalmamanızı öneriyorum ama kitaplardan ziyade ben biraz bu güzel adamdan bahsetmek niyetindeyim. 
Asıl adı Horst Eckert olan ve iki dünya savaşının ortasında, 1931 yılında doğan bu güzel adam, yaşam öyküsüne şaşırdığımız hemen her yetenekli insan gibi, yıllarca zorluk çekmiş. Babasının alkol bağımlılığı ve annesine gösterdiği şiddet yüzünden oldukça mutsuz bir çocukluk geçiren Janosch, on üç yaşındayken bir demircide ve çilingirde, daha sonraları da tekstil fabrikasında çalışmış. 1953’te kendisi için yepyeni bir karar almış ve ressam olmak için Münih’e yerleşmiş. Münih Sanat Akademisi’ne kaydolmuş ve sonra hep o alıştığımız hikâye: “Yeteneksiz” bulunduğu için okuldan atılmış! İşte öykünün en can alıcı yeri burada devreye giriyor: Arkadaşı ve aynı zamanda 1960’ta ilk kitabını basan Georg Lenz (dünyayı bu güzel insanlar kurtaracak) Janosch’a çocuk kitapları yazmasını önermiş ve takma isim olarak da “Janosch” adını kullanmasını söylemiş. İlk kitabını yayımladıktan sonra yazmaya devam eden Janosch, 1978 yılında yayımlanan Vaay, Panama Ne Güzelmiş! kitabıyla 1979’da Alman Gençlik Edebiyatı Ödülü’nü kazanmış ve tüm dünyaca tanınmış. Yeteneksiz olduğu için ressam olamayacağı söylendiği halde kendisinin resimlediği kitaplarıyla, özellikle Kaplancık ve Ayıcık karakterleriyle çocukların dünyasına kabul edilmiş (çocuklar tarafından kabul edilmek çok daha zordur oysa...). 250’den fazla kitabı yayımlanan ve 20 dile çevrilen bu öykü ustası, çok satan yazarlar arasında olmasına rağmen “mütevazı bir yaşam” tercih ettiği için Tenerife Adası’nda (atlasları açma vakti geldi) basit bir yaşam sürüyor... Türk çocuk edebiyatı yazarları için de yapılmasını umut ederek eklemek lazım: Almanya’daki Filmpark’ta Janosch adına yapılmış bir tema park alanı da bulunuyor (Janoschs Traumland). İki milyondan fazla satan ve benim de çocukluğumda sadece bir kez görüp hiç unutmadığım Vaay, Panama Ne Güzelmiş! adlı kitaptan esinlenilerek yapılan bu edebiyat ve eğlence parkı, Janosch’un ironik söylemi sayesinde onu en az çocuklar kadar seven yetişkinlerin de akınına uğruyor (gidilmesi gereken yerler listesine bir yenisini daha ekliyoruz). Yazımı bitirirken, Janosch’u dilimize kazandıran herkese tek tek teşekkür ediyorum; sayelerinde, ıssız adanın bu güzel insanının sesi bizde de yankılanıyor artık.

Dış ticaret açığı yüzde 44,2 azaldı
Dış ticaret açığı yüzde 44,2 azaldı

Dış ticaret açığı yüzde 44,2 azaldı

Emeklilere indirimli bilet müjdesi!
Emeklilere indirimli bilet müjdesi!

Emeklilere indirimli bilet müjdesi!

Tam 1,5 milyar... Dış kaynak akışı bu yıl da hız kesmedi
Tam 1,5 milyar... Dış kaynak akışı bu yıl da hız kesmedi

Tam 1,5 milyar... Dış kaynak akışı bu yıl da hız kesmedi