3 Tapınak 2 Kutsal Alan: 'Anadolu'nun Pompeisi' Priene Antik Kenti

İlçe merkezine 15 kilometre mesafede, Samsun Dağı´nın güney yamacında 370 metre yükseklikte sarp bir kaya üzerine kurulan ve döneminin liman kenti olarak bilinen antik kentteki kazı çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığının katkılarıyla, Uludağ Üniversitesi öncülüğünde gerçekleştiriliyor. Kazı çalışmaları, Uludağ Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Hakan Mert başkanlığında yapılıyor.

Yüksekte olmasından dolayı ziyaretçilerine Söke Ovası´nın eşsiz manzarasını izleme fırsatı da sunan antik kent, Athena Tapınağı, tiyatro, Demeter Tapınağı, agora, bouleuterion, Yukarı Gymnasion, Aşağı Gymnasion, Mısır Tapınağı, Bizans kilisesi ve konut alanlarıyla dikkati çekiyor. İçerisinde 3 tapınak ve 2 kutsal alan bulunan kentte, kazı çalışmalarına bu yıl başlanan yeni bir tapınak ise kazı ekibini heyecanlandırdı.

Kazı Başkanı Prof. Dr. İbrahim Hakan Mert, Priene´nin Helenistik dönemin en modern kentlerinden biri olduğunu, şehir planında caddeler ve sokakların birbirini dik kestiğini, arada kalan parsellerin de belli bir matematiksel orana dayanarak yapıldığını söyledi. Mert, özgün kent planı ve iyi korunmuş yapılarından dolayı Priene´nin İtalya´daki Pompei Antik Kenti´ne benzetildiğini dile getirdi.

Antik kentin 5 bin nüfuslu olmasına rağmen döneminin önemli şahsiyetlerinin de ilgisini çektiğini aktaran Mert, ´Örneğin, Athena Tapınağı ve kutsal alanı, ilk evresinde Makedonyalı komutan Büyük İskender’in yardımıyla tamamlanıyor. Son evresi ise Roma İmparatoru Augustus´un yardımıyla tamamlanıyor.´ dedi.

´Sonuçlarını merak ediyoruz´

Mert, Athena Tapınağı´nın kuzey kısmında devam eden kazılarda kendileri için heyecan verici yeni bir tapınağa ulaştıklarını belirterek, şunları kaydetti: ´Küçük bir tapınak, önünde sunak denilen bir yapı ve etrafında onurlandırma anıtlarının yer aldığı bir alandan oluşuyor. Yapının fonksiyonunu belirlemeyi, tarihlemesini amaçlıyoruz. Sonuçlarını merak ediyoruz. Hangi tanrı ya da tanrıçaya ait olduğunu merakla bekliyoruz. Bunu ortaya çıkardığımızda önemli bir sonuç olacak. Zeus´un bir kültü var burada ama Zeus´a ait bir tapınak henüz bulunmamış. Bu tapınak o da olabilir. Yapacağımız çalışma ve sondajlarda bunu ortaya çıkaracağız. Şu anda temizlik çalışması yapıyoruz. Daha sonra yapının içinde Naos adını verdiğimiz kutsal mekânda sondaj çalışması yaparak, ana kayaya kadar inip çıkacak bulgulara göre değerlendireceğiz.´

Antik kentteki restorasyon çalışmalarının sürdüğünü anlatan Mert, hiçbir modern ekleme yapmadan mevcut mimari elemanlarla Priene´yi ayağa kaldırmayı hedeflediklerini ifade etti.